تکلیف گریزی

[ویکی فقه] قرآن کریم برای سرباز زدن مکلفان از امتثال تکالیف الهی، افزون بر محرومیت از منافع و مصالح تکالیف مزبور، پیامدها و آثار ناخوشایند دنیوی و اخروی را برمی شمرد.
بی مبالاتی به انجام تکالیف شرعی فرد را در زمره ظالمان قرار می دهد، زیرا تجاوز از حدود الهی ستم به شمار می رود: «تِلک حُدودُ اللّهِ فَلا تَعتَدوها و مَن یتَعَدَّ حُدودَ اللّهِ فَاُولـئِک هُمُ الظّــلِمون» و متجاوزان از حدود الهی، ظالمانی اند که بیش تر به خویشتن ستم می کنند: «و مَن یتَعَدَّ حُدودَ اللّهِ فَقَد ظَـلَمَ نَفسَهُ»، زیرا با ترک تکلیف، انسان در معرض عقاب الهی قرار می گیرد.
خیانت به خدا و پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم)
تکالیف شرعی امانت الهی در دست بشرند: «اِنّا عَرَضنَا الاَمانَةَ عَلَی السَّمـوتِ... وحَمَلَهَا الاِنسـنُ»، از این رو متعهد نبودن به این تکالیف و بی اعتنایی به آن ها نوعی خیانت در امانت به شمار می رود: «یـاَیهَا الَّذینَ ءامَنوا لا تَخونُوا اللّهَ والرَّسولَ وتَخونوا اَمـنـتِکم...». برخی مفسران، مراد از «اَمـنـتِکم» در این آیه را احکام و تکالیف الهی دانسته اند. در احادیث نیز از تکالیف شرعی به عنوان امانت خدا و رسول یاد شده و عصیان در برابر این تکالیف، خیانت در امانت به شمار رفته است.
حسرت در قیامت
آنان که اوامر و نواهی الهی را در دنیا فرو گذارده اند، در قیامت دچار حسرت می شوند: «یـحَسرَتی عَلی ما فَرَّطتُ فی جَنـبِ اللّهِ»، بر اساس برخی روایات، یکی از مصادیق «جَنـبِ اللّهِ» ولایت علی (علیه السلام) و اولاد او (علیهم السلام) است، از این رو برای انجام دادن تکالیفِ ترک شده، مانند نماز ، روزه و حج ، از خداوند خواهان بازگشت به دنیایند: «رَبِّ ارجِعون _ لَعَلّی اَعمَلُ صــلِحـًا فیما تَرَکتُ». در احادیث اهل بیت (علیهم السلام) آیه بر ترک کنندگان زکات تطبیق شده است.
لعن و عذاب الهی
...