تکلیف شرع

[ویکی فقه] خطاب شارع به انجام دادن یا ترک کاری و یا تخییر بین آن دو را تکلیف گویند.
تکلیف در اصطلاح شامل وجوب، حرمت، استحباب، کراهت و اباحه می شود.برخی، تعریف یادشده را به دلیل شمول آن نسبت به اباحه، کامل ندانسته اند؛ زیرا تکلیف از کلفت، به معنای مشقّت است و در اباحه، مکلّف، مخیّر بین فعل و ترک است و مشقّتی متوجه او نیست؛ لیکن بسیاری در مقام بیان تعداد احکام تکلیفی، اباحه را نیز در شمار آن ذکر کرده اند.
متعلق تکلیف
از تعریف تکلیف روشن می شود که متعلّق تکلیف افعال مکلّفان است که به آن «مکلّف به» و به مخاطب تکلیف، «مکلّف» اطلاق می گردد.
شرایط عام تکلیف
در مخاطب تکلیف علاوه بر شرایط خاصّ هر تکلیف، شرایط عام نیز- که در تمامی تکالیف معتبر است و از آن به اهلیّت تعبیر می شود- باید وجود داشته باشد. این شرایط عبارتند از: بلوغ، عقل و قدرت. براین اساس، تکلیف، به کودک، دیوانه و ناتوان متوجه نمی شود؛ بلکه تکلیف به چیزی فوق قدرت مکلّف (تکلیف بما لا یطاق) و نیز تکلیف غافل و خوابیده- که به سبب غفلت یا عدم هشیاری قدرت بر امتثال ندارد- از سوی حکیم، نامعقول است. در آیات متعدّدی آمده است: خداوند جز به مقدار وسع هر نفسی، به او تکلیف نمی کند.
اشتراک عالم و جاهل در تکلیف
...