تهدید به حسابرسی

[ویکی فقه] تهدید به حسابرسی (قرآن). خداوند متعال در قرآن کریم در آیاتی همه انسان ها و در پاره ای آیات گروه ها و افراد خاصی را به محاسبه اعمال در روز قیامت تهدید می کند.
تهدید الهی به حسابرسی اعمال همه نسانها، در مورد والدین و رعایت حقوق آنان:•ووصینا الانسـن بولدیه حسنـا وان جـهداک لتشرک بی ما لیس لک به علم فلاتطعهما الی مرجعکم فانبـئکم بما کنتم تعملون «و انسان را به نیکی به پدر و مادر سفارش کردیم و (گفتیم) اگر با تو سخت گیرند تا چیزی را که بدان علم نداری شریک من سازی از آنان اطاعت مکن؛ بازگشت همه شما به سوی من است، پس شما را از آنچه عمل می کرده اید آگاه می کنم.»یکی از مهمترین آزمایش های الهی مساله تضاد خط ایمان و تقوا، با پیوندهای عاطفی و خویشاوندی است، قرآن در این زمینه تکلیف مسلمانان را به روشنی بیان کرده است. نخست به عنوان یک قانون کلی که از ریشه های عواطف و حق شناسی سرچشمه می گیرد می فرماید: ما به انسان توصیه کردیم نسبت به پدر و مادرش نیکی کند (وَ وَصَّینَا الْإِنْسانَ بِوالِدَیهِ حُسْناً). گرچه این یک حکم تشریعی است ولی این مساله پیش از آنکه یک لازم تشریعی باشد به صورت یک قانون تکوینی در نهاد همه انسان ها وجود دارد، و مخصوصا تعبیر به انسان در اینجا جلب توجه می کند، چرا که این قانون مخصوص به مؤمنان نیست، بلکه هر کس شایسته نام انسان است باید در برابر پدر و مادر حق شناس باشد، و احترام و تکریم و نیکی به آنها را در تمام عمر فراموش نکند، هر چند با این اعمال هرگز نمی تواند دین خود را به آنها اداء کند. در پایان آیه می افزاید: بازگشت همه شما به سوی من است و من شما را از اعمالی که انجام می دادید آگاه می سازم و پاداش و کیفر آن را بی کم و کاست در اختیارتان خواهم گذاشت (إِلَی مَرْجِعُکُمْ فَأُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ). این جمله در حقیقت تهدیدی است برای کسانی که راه شرک را می پویند، و کسانی که دیگران را به این راه دعوت می کنند، زیرا صریحا می گوید: خداوند حساب همه اعمال آنها را نگاه می دارد و به موقع تحویل آنها می دهد.
تهدید متخلفان جنگ و منافقان
تهدید خداوند، به متخلفان جنگ و منافقان، جهت افشای اسرارشان، در حسابرسی قیامت:•یعتذرون الیکم اذا رجعتم الیهم قل لا تعتذروا لن نؤمن لکم قد نبانا الله من اخبارکم وسیری الله عملکم ورسوله ثم تردون الی عــلم الغیب والشهـدة فینبئکم بما کنتم تعملون «هنگامی که شما (از جنگ تبوک) به سوی آنها بازگردید (از تخلف خود) برای شما عذر می آورند، بگو: هیچ عذری نیاورید که هرگز شما را باور نخواهیم کرد، همانا خداوند ما را از خبرهای شما آگاه ساخته است و به زودی کردارتان را خدا و رسول او می بینند (که آیا در آینده توبه می کنید یا بر کفر خود اصرار می ورزید) سپس به سوی دانای نهان و آشکار بازگردانده می شوید، پس شما را از آنچه انجام می داده اید آگاه خواهد ساخت.»بعضی از مفسران در شان نزول می گویند این آیات درباره گروهی از منافقان است، که تعدادشان بالغ بر هشتاد نفر می شد نازل گردید، زیرا به هنگامی که پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) از تبوک بازگشت دستور داد هیچ کس با آنها مجالست نکند و سخن نگوید و آنها که خود را در فشار شدید اجتماعی دیدند در مقام عذر خواهی برآمدند، آیات فوق نازل شد و وضع آنها را مشخص ساخت. پس این آیه پیرامون اعمال شیطانی منافقان سخن می گوید، و پرده از روی کارهای شان، یکی پس از دیگری، برمی دارد، و به مسلمانان هشدار می دهد فریب اعمال ریاکارانه و سخنان ظاهرا دلپذیر آنها را نخورند. در آیه نخست می گوید: هنگامی که شما (از جنگ تبوک) به مدینه باز می گردید، منافقان به سراغ شما می آیند و عذر خواهی می کنند (یعْتَذِرُونَ إِلَیکُمْ إِذا رَجَعْتُمْ إِلَیهِمْ ). از تعبیر یعتذرون که فعل مضارع است چنین برمی آید که قبلا خداوند پیامبر و مسلمانان را از این موضوع آگاه کرد که منافقان دروغگو، به عنوان عذر خواهی، به زودی نزد آنها خواهند آمد لذا طرز پاسخگویی آنها را نیز به مسلمانان تعلیم داد. در اینجا روی سخن را به پیامبرش به عنوان رهبر مسلمین کرده، می گوید: به منافقان بگو عذر خواهی مکنید، ما هرگز به سخنان شما ایمان نخواهیم آورد (قُلْ لا تَعْتَذِرُوا لَنْ نُؤْمِنَ لَکُمْ ). چرا که خداوند ما را از اخبار شما آگاه ساخته؛ بنا بر این ما از نقشه های شیطانی شما به خوبی با خبریم! (قَدْ نَبَّأَنَا اللَّهُ مِنْ أَخْبارِکُمْ ). ولی در عین حال راه بازگشت و توبه، به سوی شما باز است، و به زودی خداوند و پیامبرش اعمال شما را می بینند (وَ سَیرَی اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ )؛ بعد می فرماید همه اعمال و نیات شما امروز ثبت و بایگانی می شود، سپس به سوی کسی که اسرار پنهان و آشکار را می داند بازمی گردید، و او شما را به اعمال تان آگاه می کند و جزای آن را به شما خواهد داد (ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلی عالِمِ الْغَیبِ وَ الشَّهادَةِ فَینَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ).
تهدید تفرقه افکنان در دین
تهدید خداوند، به تفرقه افکنان در دین، برای حسابرسی از اعمال آنان:•ان الذین فرقوا دینهم... انما امرهم الی الله ثم ینبئهم بما کانوا یفعلون «بی تردید کسانی که دین شان را تجزیه نمودند (برخی از اصول و فروع را قبول و برخی را رد کردند، یا فرق مختلف در دین شان احداث نمودند) و گروه گروه شدند تو هیچ پیوندی با آنها (و مسئولیتی از کار آنها و شرکتی در کیفر آنها) نداری؛ جز این نیست که کار آنها با خداست، سپس آنها را (در روز واپسین) به آنچه انجام می دادند آگاه می سازد.»این آیه بار دیگر، این حقیقت را که اسلام آئین وحدت و یگانگی است و از هر گونه نفاق و تفرقه و پراکندگی بیزار است با تاکید تمام بازگو می کند و به پیامبر می گوید برنامه و کار تو هیچگونه شباهتی با افراد تفرقه انداز ندارد، خداوند منتقم قهار از آنان انتقام خواهد گرفت، و عاقبت شوم اعمال شان را به آنها نشان می دهد. توحید نه تنها یکی از اصول اسلام است بلکه تمام اصول و فروع اسلام و همه برنامه های آن بر محور توحید دور می زند، توحید روحی است در کالبد همه تعلیمات اسلام، توحید جانی است که در پیکر اسلام دمیده شده است. خداوند متعال در این آیه که در حقیقت تاکیدی برمبارزه با هر گونه نفاق و اختلاف است، می فرماید: آنها که آئین و مذهب خود را پراکنده کردند و به دسته های مختلف تقسیم شدند، در هیچ چیز با آنها ارتباط نداری و آنها نیز هیچگونه ارتباطی با مکتب تو ندارند، زیرا مکتب تو مکتب توحید و صراط مستقیم است و صراط مستقیم و راه راست همواره یکی بیش نیست (إِنَّ الَّذِینَ فَرَّقُوا دِینَهُمْ وَ کانُوا شِیعاً لَسْتَ مِنْهُمْ فِی شَی ءٍ). سپس به عنوان تهدید و توبیخ اینگونه افراد تفرقه انداز، می گوید: کار اینها واگذار به خدا است، و آنها را از اعمال شان آگاه خواهد ساخت (إِنَّما أَمْرُهُمْ إِلَی اللَّهِ ثُمَّ ینَبِّئُهُمْ بِما کانُوا یفْعَلُونَ ). محتوای آیه یک حکم عمومی و همگانی درباره تمام افراد تفرقه انداز است، که با ایجاد انواع بدعت ها، میان بندگان خدا، بذر نفاق و اختلاف می پاشند اعم از آنها که در امت های پیشین بودند، یا آنها که در این امت اند.
تهدید کافران به آیات الهی
...