تداخل اسباب و مسببات

[ویکی فقه] تنزیل چند سبب یا مسبّب به منزلۀ یک سبب یا مسبّب را تداخل اسباب و مسبّبات گویند. از آن در اصول فقه و نیز برخی کتابهای متضمّن قواعد فقهی، همچنین ابواب مختلف فقه نظیر طهارت، صلات، حج، طلاق، قصاص، حدود و دیات به لحاظ تطبیق کلّی بر مصادیق و افراد، سخن رفته است که از دو حیث اصولی و فقهی به اهمّ مباحث آن اشاره می کنیم.
هرگاه دو یا چند جملۀ شرطی یک جزا داشته باشند، در صورتی که جزا قابل تکرار باشد (نه مانند قتل که چنین قابلیتی ندارد) و دیگر آنکه هریک از شرطها برای آن جزا سبب مستقل باشد نه جزء سبب، مانند آنچه وارد شده است:هرگاه خوابیدی وضو بگیر و هرگاه ادرار کردی وضو بگیر. در اینجا هریک از «خوابیدن» و «ادرار کردن» سببی مستقل برای وجوب وضو جهت نماز است. وضو نیز قابل تکرار می باشد.حال اگر دلیلی خاص بر تداخل یا عدم تداخل وجود داشته باشد، به مقتضای آن عمل می شود و در صورت عدم وجود دلیلی خاص، در اینکه وظیفه چیست؟آیا اصل اوّلی لفظی (ظهور لفظی) وجود دارد که مبنا قرار گیرد؟ و اگر ندارد اصل ثانوی عملی که وظیفۀ ظاهری مکلّف را تعیین می کند کدام اصل است؟
← اصل لفظی
موضوع تداخل و عدم تداخل اسباب و مسبّبات از مباحث مطرح در بابهای مختلف فقهی است که به نمونه هایی از آن در چند باب اشاره می کنیم.
← باب طهارت
۱. ↑ جواهر الکلام، ج۲، ص۱۱۵.
...