تخت فولاد
لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
دانشنامه اسلامی
[ویکی شیعه] تخت فولاد گورستانی قدیمی با مساحت تقریبی ۷۵ هکتار در حاشیه جنوبی رودخانه زاینده رود اصفهان و در انتهای یکی از محورهای تاریخی شمالی ـ جنوبی شهر واقع شده است.
تخت فولاد به دلیل وسعت، کثرت مشاهیر مدفون در آن و وجود ابنیه ارزشمند تاریخی یکی از مهمترین محوطه های تاریخی و فرهنگی ایران محسوب می شود. این گورستان به مزار بابا رکن الدین نیز معروف است.
در این قبرستان لسان الارض یا یوشع نبی، بهاءالدین محمد اصفهانی (فاضل هندی)، حاج آقا رحیم ارباب، جهانگیر خان قشقایی، ملا اسماعیل خواجویی، استاد جلال تاج اصفهانی، آیت اللّه شمس آبادی، بانو امین، شهید آیت الله اشرفی اصفهانی و دانشمندان، زاهدان و عارفان بسیاری آرمیده اند.
تخت فولاد به دلیل وسعت، کثرت مشاهیر مدفون در آن و وجود ابنیه ارزشمند تاریخی یکی از مهمترین محوطه های تاریخی و فرهنگی ایران محسوب می شود. این گورستان به مزار بابا رکن الدین نیز معروف است.
در این قبرستان لسان الارض یا یوشع نبی، بهاءالدین محمد اصفهانی (فاضل هندی)، حاج آقا رحیم ارباب، جهانگیر خان قشقایی، ملا اسماعیل خواجویی، استاد جلال تاج اصفهانی، آیت اللّه شمس آبادی، بانو امین، شهید آیت الله اشرفی اصفهانی و دانشمندان، زاهدان و عارفان بسیاری آرمیده اند.
wikishia: تخت_فولاد
[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از دانشنامه جهان اسلام است
تخت فولاد گورستانی بسیار مشهور و مورد احترام در اصفهان است. این گورستان از زمان متروک شدن گورستانهای داخل شهر تا 1363 ش ــ که گورستان شهر در باغ رضوان ایجاد شد ــ تنها گورستان اصفهان بود اما امروزه فقط شهدا را در آن به خاک می سپارند.
تخت فولاد از دورة الجایتو (703ـ716) گورستان بوده است و تا اواخر دوره صفوی، مزار بابا رکن الدین نیز خوانده می شد.
در سبب نامگذاری این گورستان به تخت فولاد، اقوال گوناگونی هست از جمله آنکه امام حسن علیه السلام تختی از فولاد برای بی اثر کردن جادوی یهودیان در آن ساخت، این قول مورد مناقشه قرار گرفته است؛ قول دیگر آنکه در اوایل قرن پنجم در ری پسر پولاد از اتباع بُوَیهیان (آل بویه) یاغی شد و تولیت اصفهان را به او دادند و تخت فولاد منسوب به پدر اوست که تخته سنگی ساخته بود و بر روی آن می نشست. محل این سنگ و قبر فولاد در غرب غسالخانه ای قرار داشت که در 1366ش به منظور ایجاد میدان میوه ویران شد. به گفته جمشید مظاهری، تخته سنگ مذکور منسوب به استاد فولادِ حلوایی است که سنگ گور وی با تاریخ محرم 959 هم اکنون در حیاط مرکز تلفن تخت فولاد واقع است. استاد فولاد ظاهراً از فِتیان روزگار خود بوده است و مردم او را از اولیاء می دانند و از کرامات او حکایت می کنند.
وجه نامگذاری تخت فولاد به مزار بابا رکن الدین، وجود مدفن این عارف و صوفی سدة هشتم در غرب این گورستان است. اگرچه آغاز تاریخ تخت فولاد را دورة الجایتو دانسته اند، شهرت وجود مقبره ای به نام لسان الارض در شمال شرقی آن، تاریخش را به گذشته های بسیار دور پیوند می زند. لسان الارض را متعلق به یوشع، از پیامبران بنی اسرائیل دانسته اند و از قدیم مردم در شبهای جمعه برای عبادت و دعا در آنجا گرد می آمده اند.
برخی، تاریخ بنای مقبرة لسان الارض را به دوره دیالمه بازمی گردانند. این ناحیه در روزگار دیلمیان و آل زیار محل رخدادهای مهمی بوده است، از جمله آتش بازی معروف مرداویچ پسر زیار در جشن سدة 323 که به کشته شدن وی انجامید.
عارفان و زاهدان سده های پنجم تا نهم در این ناحیه زوایا و عبادتگاههایی ساخته بودند؛ چنانکه کمال الدین اسماعیل اصفهانی (متوفی 635)، شاعر معروف در یکی از همین تکایای تخت فولاد بدست مغولان کشته شد. در سده های هفتم و هشتم شماری از عرفای بزرگ ــ که در آن عصر معمولاً به «بابا» یا «عمو» شهرت داشتند ــ در تخت فولاد ساکن شدند که مشهورترین آنان بابا رکن الدین بود. در مجاورت قبر بابا رکن الدین اتاقهایی متصل به هم وجود داشته است که در یکی از آنها، معروف به چله خانه سابقاً مرتاضان چله نشینی می کرده اند.
تخت فولاد در زمان صفویه از قبرستانهای دوازده گانه اصفهان بود و در آن چهارصد تکیه و بقعه ساخته شده بود، که از آن جمله است: تکیة بابا رکن الدین، تکیة میرفندرسکی، تکیة میرزا رفیعا و تکیة خاتون آبادی. در همین دوره خیابانی به موازات چهارباغ بالا (چهارباغ علیای عباسی) به سوی شیراز احداث شد که از بین تکایای تخت فولاد می گذشت. چهارباغِ اطرافِ این خیابان و آبشارها و حوضهای جلو آن به همراه بسیاری از آثار صفوی در این منطقه در فتنة افغان و نیز در اوایل سلطنت مظفرالدین شاه قاجار (1313ـ1324) یکسره ویران شد. در زمان قاجار، محمدحسین خان امین الدوله از جنوب پل خواجو تا دروازه تخت فولاد خیابانی ساخت که به «چهارباغ امین آباد» معروف شد. امروزه این خیابان به نام «فیض» نامیده می شود.
تخت فولاد گورستانی بسیار مشهور و مورد احترام در اصفهان است. این گورستان از زمان متروک شدن گورستانهای داخل شهر تا 1363 ش ــ که گورستان شهر در باغ رضوان ایجاد شد ــ تنها گورستان اصفهان بود اما امروزه فقط شهدا را در آن به خاک می سپارند.
تخت فولاد از دورة الجایتو (703ـ716) گورستان بوده است و تا اواخر دوره صفوی، مزار بابا رکن الدین نیز خوانده می شد.
در سبب نامگذاری این گورستان به تخت فولاد، اقوال گوناگونی هست از جمله آنکه امام حسن علیه السلام تختی از فولاد برای بی اثر کردن جادوی یهودیان در آن ساخت، این قول مورد مناقشه قرار گرفته است؛ قول دیگر آنکه در اوایل قرن پنجم در ری پسر پولاد از اتباع بُوَیهیان (آل بویه) یاغی شد و تولیت اصفهان را به او دادند و تخت فولاد منسوب به پدر اوست که تخته سنگی ساخته بود و بر روی آن می نشست. محل این سنگ و قبر فولاد در غرب غسالخانه ای قرار داشت که در 1366ش به منظور ایجاد میدان میوه ویران شد. به گفته جمشید مظاهری، تخته سنگ مذکور منسوب به استاد فولادِ حلوایی است که سنگ گور وی با تاریخ محرم 959 هم اکنون در حیاط مرکز تلفن تخت فولاد واقع است. استاد فولاد ظاهراً از فِتیان روزگار خود بوده است و مردم او را از اولیاء می دانند و از کرامات او حکایت می کنند.
وجه نامگذاری تخت فولاد به مزار بابا رکن الدین، وجود مدفن این عارف و صوفی سدة هشتم در غرب این گورستان است. اگرچه آغاز تاریخ تخت فولاد را دورة الجایتو دانسته اند، شهرت وجود مقبره ای به نام لسان الارض در شمال شرقی آن، تاریخش را به گذشته های بسیار دور پیوند می زند. لسان الارض را متعلق به یوشع، از پیامبران بنی اسرائیل دانسته اند و از قدیم مردم در شبهای جمعه برای عبادت و دعا در آنجا گرد می آمده اند.
برخی، تاریخ بنای مقبرة لسان الارض را به دوره دیالمه بازمی گردانند. این ناحیه در روزگار دیلمیان و آل زیار محل رخدادهای مهمی بوده است، از جمله آتش بازی معروف مرداویچ پسر زیار در جشن سدة 323 که به کشته شدن وی انجامید.
عارفان و زاهدان سده های پنجم تا نهم در این ناحیه زوایا و عبادتگاههایی ساخته بودند؛ چنانکه کمال الدین اسماعیل اصفهانی (متوفی 635)، شاعر معروف در یکی از همین تکایای تخت فولاد بدست مغولان کشته شد. در سده های هفتم و هشتم شماری از عرفای بزرگ ــ که در آن عصر معمولاً به «بابا» یا «عمو» شهرت داشتند ــ در تخت فولاد ساکن شدند که مشهورترین آنان بابا رکن الدین بود. در مجاورت قبر بابا رکن الدین اتاقهایی متصل به هم وجود داشته است که در یکی از آنها، معروف به چله خانه سابقاً مرتاضان چله نشینی می کرده اند.
تخت فولاد در زمان صفویه از قبرستانهای دوازده گانه اصفهان بود و در آن چهارصد تکیه و بقعه ساخته شده بود، که از آن جمله است: تکیة بابا رکن الدین، تکیة میرفندرسکی، تکیة میرزا رفیعا و تکیة خاتون آبادی. در همین دوره خیابانی به موازات چهارباغ بالا (چهارباغ علیای عباسی) به سوی شیراز احداث شد که از بین تکایای تخت فولاد می گذشت. چهارباغِ اطرافِ این خیابان و آبشارها و حوضهای جلو آن به همراه بسیاری از آثار صفوی در این منطقه در فتنة افغان و نیز در اوایل سلطنت مظفرالدین شاه قاجار (1313ـ1324) یکسره ویران شد. در زمان قاجار، محمدحسین خان امین الدوله از جنوب پل خواجو تا دروازه تخت فولاد خیابانی ساخت که به «چهارباغ امین آباد» معروف شد. امروزه این خیابان به نام «فیض» نامیده می شود.
wikiahlb: تخت_فولاد
پیشنهاد کاربران
تخت فولاد نام قبرستان قدیمی شهر اصفهان است که به نام های لسان الارض و بابا رکن الدین نامیده می شده است. قدمت این گورستان از قرن چهارم هجری تا کنون است.
زمان پیدایش این قبرستان چندان روشن نیست، لیکن وجود آثاری چند قدمت آن را به دوران قبل از اسلام می رساند. از جمله قبر یوشع نبی در تکیه "لسان الارض" ( اکنون در گلستان شهدا قرار دارد ) از پیامبران بنی اسرائیل در این قبرستان واقع است.
... [مشاهده متن کامل]
بر اساس روایت شاردن در دوره دیلمیان، یکی از سرداران نظامی به نام "پولاد بازو" در این محل قصر کوچکی داشته است و تخته سنگی سکو مانند را برای نشستن و تماشای رقابت کشتی گیران ساخته بود. همچنین سنگ قبری از عارف قرن پنجم به نام "بابا فولاد حلوایی" در این قبرستان قرار دارد. مشخص نیست که آیا کنیه او برگرفته از اسم این مکان است یا بالعکس.
در قدیم در غرب تخت فولاد محله ای به نام "گبر آباد" که زرتشتی نشین بوده قرار داشت. تا پیش از صفویان این مکان، محلی برای تجمع دراویش بوده و خانقاهی هم در آن احداث کرده بودند. در زمان صفویه در کنار این قبرستان کاروانسرایی احداث گردید که آخرین منزلگاه کاروانهایی بوده که از جنوب وارد اصفهان می شده اند ( هنوز آثاری از آن پابرجاست ) . در دوران صفویه این قبرستان یک گورستان اختصاصی تلقی می شده و تنها بزرگان مملکتی در آن به خاک سپرده می شدند. پس از این دوره در آن تکایای احداث گردید و سر انجام به قبرستان همگانی شهر تبدیل گشت. در سال ۱۳۶۳ دفن اموات - به غیر از شهدای جنگ ایران و عراق – در این قبرستان متوقف گردید و به قبرستان جدید شهر به نام باغ رضوان منتقل گردید.
اهمیت
این اثر به طور یکجا و پس از آن اجزای آن یک به یک در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. در میان هر یک از قطعه های تخته فولاد آرامگاه یکی از مشاهیر قرار دارد و آن قطعه به عنوان تکیه آن فرد نامیده می شود. مکان های مهم و تاریخی ثبت شده ملی تخت فولاد عبارتند از:
آب انبار کازرونی
آرامگاه بید آبادی
تکیه آغا باشی
تکیه آقا حسین خوانساری
تکیه آقامجلسی ( سید ابوجعفر )
تکیه بروجردیها
تکیه تویسرکانی
تکیه جویباره ای
تکیه خاتون آبادی
تکیه ریزیها
تکیه سید العراقین
تکیه شهشهانی
تکیه فیض
تکیه لسان الارض
تکیه مادر شاهزاده
تکیه محمد جعفرآباده ای
تکیه میر فندرسکی
تکیه میرزا رفیعا
تکیه واله ( والهیه )
تکیه چهارسوقی
تکیه کازرونی
تکیه کلباسی ( ابوالمعالی )
سنگ قبر بابا فولاد حلوائی
شبستان مسجد مصلی
مسجد رکن الملک
افراد سرشناس دفن شده در تخت فولاد
سردار اسعد بختیاری؛ خان معروف وروشنفکر هفت لنگ بختیاری و ازشخصیتهای اصلی انقلاب مشروطه ( به خاک سپرده شده در تکیه بختیاریها ) .
بابا رکن الدین عارف مشهور قرن هشتم هجری قمری، متوفی به سال ۷۶۹ ( قمری ) . آرامگاه او از مقبره های مهم و قدیمی تخت فولاد است که دارای گنبدی هرمی شکل به رنگ آبی می باشد. آرامگاه وی در دوره پادشاهی شاه عباس یکم به طور کامل بازسازی شده است.
محمدکاظم واله اصفهانی ( واله اصفهانی ) ؛ خوشنویس و تعلیق نویس اواخر زندیه و اوایل قاجار.
سردار جنگ بختیاری؛ وزیرجنگ دوران قاجار وحاکم اصفهان ( به خاک سپرده شده در تکیه بختیاریها ) ،
ابوالقاسم فندرسکی ( میرفندرسکی ) ،
علامه فقیه آقا شیخ مرتضی ریزی؛ از فقهای برجسته دوره قاجار مدفون در تکیه ریزی،
سید ابوالحسن شمس آبادی،
علامه فقیه آقا شیخ مرتضی ریزی؛ از فقهای برجسته دوره قاجار مدفون در تکیه ریزی،
جلال الدین تاج اصفهانی؛ خواننده همراه پدرش تاج الواعظین در تکیه سیدعراقین.
داراب افسر بختیاری؛ شاعر معاصر ( به خاک سپرده شده در تکیه بختیاریها ) ،
نجف قلی خان بختیاری ( صمصام السلطنه ) ؛ از سران ایل بختیاری و دو دوره رئیس الوزرای ایران ( به خاک سپرده شده در تکیه بختیاریها ) ،
عبدالحسین سپنتا؛ کارگردان اولین فیلم ناطق ایرانی،
محمد حسین اشنی؛ از فقهای معروف اصفهان ( به خاک سپرده شده در تکیه ابوالمعالی کلباسی ) ،
حاج آقا رحیم ارباب؛ از علمای مشهور اصفهان ( به خاک سپرده شده در نزدیکی تکیه ملک ) ،
نورالدین اشنی؛ از فقهای معروف اصفهان ( به خاک سپرده شده در تکیه ابوالمعالی کلباسی ) ،
بی بی مریم بختیاری ( سردار مریم بختیاری ) ؛ زن تحصیلکرده و مبارز انقلاب مشروطه و دارنده بالاترین مدال شجاعت کشور آلمان،
شیخ اسدالله ایزدگشسب شمس گلپایگانی ( درویش ناصر علی ) ؛ از مشایخ و عرفای سلسله نعمت اللهی گنابادی،
سیده نصرت امین ( بانو امین ) ؛ مجتهده ایرانی.
بدیع الزمان تبریزی مشهور به بدیعا از خوشنویان و شاعران سده یازدهم هجری و فرزند علیرضا عباسی
فاضل اصفهانی عالم دینی
سیدجعفر خاکشیر شاعر طنزپرداز، در تکیه گلزار
تخریب ها
در دوران پهلوی
در سال ۱۳۴۸ بخشی از این گورستان برای ساخت فرودگاه تخریب شد.
در دوران معاصر
در سال ۱۳۶۳ این گورستان متروک اعلام شد. از عناصر معماری وابسته به تخت فولاد مانند مسجدها، کاروان سراها، آب انبارها جز اندک شمار، چیزی باقی نمانده است. دو مصلا در بخش جنوب غربی تخت فولاد وجود داشته است که از آثار دورۀ صفوی بودند. که یکی از آنها در سال ۱۳۰۰ قمری به دستور حاج محمدتقی نقشینه مرمت شده بود؛ لیکن هر دو مصلا در سالهای اخیر تخریب، و به جای آنها مصلای بزرگ جدید شهر اصفهان احداث شده است. جز مسجد رکن الملک مساجد دیگری هم در این گورستان وجود داشته اند که در سی سال اخیر همگی تخریب شده اند از جمله مسجد تکیه خوانساری از دورۀ صفوی و مسجد تکیۀ آقا مجلس از آثار دورۀ قاجار. همچنین آب انبارهای تکیۀ کازرونی، آقامجلس، بابا رکن الدین، چهارسوقی، و شهشهانی ازجمله آب انبارهای ویران شدۀ این مجموعه به حساب می آیند.
واقعه تخریب مقبره و خانقاه دراویش
نوشتار اصلی: سرکوب دراویش گن . . .
زمان پیدایش این قبرستان چندان روشن نیست، لیکن وجود آثاری چند قدمت آن را به دوران قبل از اسلام می رساند. از جمله قبر یوشع نبی در تکیه "لسان الارض" ( اکنون در گلستان شهدا قرار دارد ) از پیامبران بنی اسرائیل در این قبرستان واقع است.
... [مشاهده متن کامل]
بر اساس روایت شاردن در دوره دیلمیان، یکی از سرداران نظامی به نام "پولاد بازو" در این محل قصر کوچکی داشته است و تخته سنگی سکو مانند را برای نشستن و تماشای رقابت کشتی گیران ساخته بود. همچنین سنگ قبری از عارف قرن پنجم به نام "بابا فولاد حلوایی" در این قبرستان قرار دارد. مشخص نیست که آیا کنیه او برگرفته از اسم این مکان است یا بالعکس.
در قدیم در غرب تخت فولاد محله ای به نام "گبر آباد" که زرتشتی نشین بوده قرار داشت. تا پیش از صفویان این مکان، محلی برای تجمع دراویش بوده و خانقاهی هم در آن احداث کرده بودند. در زمان صفویه در کنار این قبرستان کاروانسرایی احداث گردید که آخرین منزلگاه کاروانهایی بوده که از جنوب وارد اصفهان می شده اند ( هنوز آثاری از آن پابرجاست ) . در دوران صفویه این قبرستان یک گورستان اختصاصی تلقی می شده و تنها بزرگان مملکتی در آن به خاک سپرده می شدند. پس از این دوره در آن تکایای احداث گردید و سر انجام به قبرستان همگانی شهر تبدیل گشت. در سال ۱۳۶۳ دفن اموات - به غیر از شهدای جنگ ایران و عراق – در این قبرستان متوقف گردید و به قبرستان جدید شهر به نام باغ رضوان منتقل گردید.
اهمیت
این اثر به طور یکجا و پس از آن اجزای آن یک به یک در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. در میان هر یک از قطعه های تخته فولاد آرامگاه یکی از مشاهیر قرار دارد و آن قطعه به عنوان تکیه آن فرد نامیده می شود. مکان های مهم و تاریخی ثبت شده ملی تخت فولاد عبارتند از:
آب انبار کازرونی
آرامگاه بید آبادی
تکیه آغا باشی
تکیه آقا حسین خوانساری
تکیه آقامجلسی ( سید ابوجعفر )
تکیه بروجردیها
تکیه تویسرکانی
تکیه جویباره ای
تکیه خاتون آبادی
تکیه ریزیها
تکیه سید العراقین
تکیه شهشهانی
تکیه فیض
تکیه لسان الارض
تکیه مادر شاهزاده
تکیه محمد جعفرآباده ای
تکیه میر فندرسکی
تکیه میرزا رفیعا
تکیه واله ( والهیه )
تکیه چهارسوقی
تکیه کازرونی
تکیه کلباسی ( ابوالمعالی )
سنگ قبر بابا فولاد حلوائی
شبستان مسجد مصلی
مسجد رکن الملک
افراد سرشناس دفن شده در تخت فولاد
سردار اسعد بختیاری؛ خان معروف وروشنفکر هفت لنگ بختیاری و ازشخصیتهای اصلی انقلاب مشروطه ( به خاک سپرده شده در تکیه بختیاریها ) .
بابا رکن الدین عارف مشهور قرن هشتم هجری قمری، متوفی به سال ۷۶۹ ( قمری ) . آرامگاه او از مقبره های مهم و قدیمی تخت فولاد است که دارای گنبدی هرمی شکل به رنگ آبی می باشد. آرامگاه وی در دوره پادشاهی شاه عباس یکم به طور کامل بازسازی شده است.
محمدکاظم واله اصفهانی ( واله اصفهانی ) ؛ خوشنویس و تعلیق نویس اواخر زندیه و اوایل قاجار.
سردار جنگ بختیاری؛ وزیرجنگ دوران قاجار وحاکم اصفهان ( به خاک سپرده شده در تکیه بختیاریها ) ،
ابوالقاسم فندرسکی ( میرفندرسکی ) ،
علامه فقیه آقا شیخ مرتضی ریزی؛ از فقهای برجسته دوره قاجار مدفون در تکیه ریزی،
سید ابوالحسن شمس آبادی،
علامه فقیه آقا شیخ مرتضی ریزی؛ از فقهای برجسته دوره قاجار مدفون در تکیه ریزی،
جلال الدین تاج اصفهانی؛ خواننده همراه پدرش تاج الواعظین در تکیه سیدعراقین.
داراب افسر بختیاری؛ شاعر معاصر ( به خاک سپرده شده در تکیه بختیاریها ) ،
نجف قلی خان بختیاری ( صمصام السلطنه ) ؛ از سران ایل بختیاری و دو دوره رئیس الوزرای ایران ( به خاک سپرده شده در تکیه بختیاریها ) ،
عبدالحسین سپنتا؛ کارگردان اولین فیلم ناطق ایرانی،
محمد حسین اشنی؛ از فقهای معروف اصفهان ( به خاک سپرده شده در تکیه ابوالمعالی کلباسی ) ،
حاج آقا رحیم ارباب؛ از علمای مشهور اصفهان ( به خاک سپرده شده در نزدیکی تکیه ملک ) ،
نورالدین اشنی؛ از فقهای معروف اصفهان ( به خاک سپرده شده در تکیه ابوالمعالی کلباسی ) ،
بی بی مریم بختیاری ( سردار مریم بختیاری ) ؛ زن تحصیلکرده و مبارز انقلاب مشروطه و دارنده بالاترین مدال شجاعت کشور آلمان،
شیخ اسدالله ایزدگشسب شمس گلپایگانی ( درویش ناصر علی ) ؛ از مشایخ و عرفای سلسله نعمت اللهی گنابادی،
سیده نصرت امین ( بانو امین ) ؛ مجتهده ایرانی.
بدیع الزمان تبریزی مشهور به بدیعا از خوشنویان و شاعران سده یازدهم هجری و فرزند علیرضا عباسی
فاضل اصفهانی عالم دینی
سیدجعفر خاکشیر شاعر طنزپرداز، در تکیه گلزار
تخریب ها
در دوران پهلوی
در سال ۱۳۴۸ بخشی از این گورستان برای ساخت فرودگاه تخریب شد.
در دوران معاصر
در سال ۱۳۶۳ این گورستان متروک اعلام شد. از عناصر معماری وابسته به تخت فولاد مانند مسجدها، کاروان سراها، آب انبارها جز اندک شمار، چیزی باقی نمانده است. دو مصلا در بخش جنوب غربی تخت فولاد وجود داشته است که از آثار دورۀ صفوی بودند. که یکی از آنها در سال ۱۳۰۰ قمری به دستور حاج محمدتقی نقشینه مرمت شده بود؛ لیکن هر دو مصلا در سالهای اخیر تخریب، و به جای آنها مصلای بزرگ جدید شهر اصفهان احداث شده است. جز مسجد رکن الملک مساجد دیگری هم در این گورستان وجود داشته اند که در سی سال اخیر همگی تخریب شده اند از جمله مسجد تکیه خوانساری از دورۀ صفوی و مسجد تکیۀ آقا مجلس از آثار دورۀ قاجار. همچنین آب انبارهای تکیۀ کازرونی، آقامجلس، بابا رکن الدین، چهارسوقی، و شهشهانی ازجمله آب انبارهای ویران شدۀ این مجموعه به حساب می آیند.
واقعه تخریب مقبره و خانقاه دراویش
نوشتار اصلی: سرکوب دراویش گن . . .