تحریر الوسیله

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] تحریر الوسیلة. مؤلف:
حاج آقا سید روح الله موسوی خمینی رحمه الله معروف به امام خمینی (م 1368 ش).
این شخصیت بی نظیر عالم اسلام در خمین به عرصه این جهان گام نهاد. ایشان تا نوزده سالگی در زادگاه خود خمین، به درس ابتدایی و تحصیل مقدمات عربی پرداخت و در سال 1339 ق برای ادامه تحصیل به شهر اراک هجرت کرد. بعد از انتقال حوزه علمیه به شهر قم، امام نیز روانه این شهر می شود.
امام در فقه از آیت الله حائری تا سال 1355 ق بهره مند بود و برای آموختن هئیت، نجوم و فلسفه مشاء در دروس مرحوم آیت الله رفیعی قزوینی حاضر شد. وی در عرفان و بالأخص عرفان آمیخته با فلسفه صدرالمتألهین از مرحوم شاه آبادی استفاده کرد.
امام خمینی سال های طولانی در حوزه علمیه قم به تدریس خارج فقه، اصول، فلسفه، عرفان و اخلاق پرداخت. وی در سال 1342 ش در مخالفت با دخالت آمریکا و اسراییل در امور کشور دستگیر شد و به دستور شاه به کشور ترکیه و سپس به عراق تبعید شد. امام در تبعید، رهبری انقلاب اسلامی را به عهده داشت و در سال 1357 ش انقلاب شکوهمند اسلامی به پیروزی رسید. امام یازده سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در خرداد 1368 ش وفات یافت.
این کتاب فقهی فتوایی است و در واقع تعلیقه است بر کتاب وسیلة النجاة، تصنیف سید ابوالحسن موسوی اصفهانی. تحریرالوسیله یک دوره کامل فقه است که از کتاب طهارت شروع می شود و به کتاب دیات پایان می یابد.

[ویکی فقه] تحریر الوسیلة (کتاب). کتاب تحریر الوسیلة یکی از آثار حضرت امام خمینی قدس سره الشریف (م ۱۳۶۸ ش) می باشد که به زبان عربی با محتوای فقهی فتوایی نگاشته شده است.
این کتاب فقهی - فتوایی است و در واقع تعلیقه ای است بر کتاب وسیلة النجاه، سید ابوالحسن موسوی اصفهانی. تحریرالوسیله یک دوره کامل فقه است که از کتاب طهارت شروع و به کتاب دیات پایان می یابد.این کتاب، درسی و مورد توجه فقهای فعلی است؛ به طوری که برخی از مجتهدان به جای کتاب عروة الوثقی، این کتاب را متن درسی خارج فقه قرار داده اند. از جمله شروح آن، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله، نوشته آیة الله فاضل لنکرانی است.

[ویکی اهل البیت] مؤلف:
حاج آقا سید روح الله موسوی خمینی رحمه الله معروف به امام خمینی (م 1368 ش).
این شخصیت بی نظیر عالم اسلام در خمین به عرصه این جهان گام نهاد. ایشان تا نوزده سالگی در زادگاه خود خمین، به درس ابتدایی و تحصیل مقدمات عربی پرداخت و در سال 1339 ق برای ادامه تحصیل به شهر اراک هجرت کرد. بعد از انتقال حوزه علمیه به شهر قم، امام نیز روانه این شهر می شود.
امام در فقه از آیت الله حائری تا سال 1355 ق بهره مند بود و برای آموختن هئیت، نجوم و فلسفه مشاء در دروس مرحوم آیت الله رفیعی قزوینی حاضر شد. وی در عرفان و بالأخص عرفان آمیخته با فلسفه صدرالمتألهین از مرحوم شاه آبادی استفاده کرد.
امام خمینی سال های طولانی در حوزه علمیه قم به تدریس خارج فقه، اصول، فلسفه، عرفان و اخلاق پرداخت. وی در سال 1342 ش در مخالفت با دخالت آمریکا و اسراییل در امور کشور دستگیر شد و به دستور شاه به کشور ترکیه و سپس به عراق تبعید شد. امام در تبعید، رهبری انقلاب اسلامی را به عهده داشت و در سال 1357 ش انقلاب شکوهمند اسلامی به پیروزی رسید. امام یازده سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در خرداد 1368 ش وفات یافت.
این کتاب فقهی فتوایی است و در واقع تعلیقه است بر کتاب وسیلة النجاة، تصنیف سید ابوالحسن موسوی اصفهانی. تحریرالوسیله یک دوره کامل فقه است که از کتاب طهارت شروع می شود و به کتاب دیات پایان می یابد.
این کتاب درسی و مورد توجه فقهای فعلی است؛ به طوری که برخی از مجتهدان به جای کتاب عروة الوثقی، این کتاب را متن درسی خارج فقه قرار داده اند. از جمله شروع آن، تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة، نوشته آیت الله العظمی فاضل لنکرانی است.
این کتاب به کوشش «مطبعة الآداب فی النجف الاشرف» چاپ شده است.

[ویکی نور] تحریر الوسیلة، مهم ترین و جامع ترین رساله فقهی - فتوایی (غیر استدلالی) امام خمینی و به لحاظ جامعیت و برخورداری اضافاتی در مسائل مستحدثه، یکی از ماندگارترین آثار فقهی شیعه امامیه است، که از ابتدای تألیف تاکنون، همواره مورد شرح و تعلیقه فقهای پس از مؤلف قرار گرفته است. «تحریر الوسیلة» حاشیه امام خمینی بر «وسیلة النجاة» تألیف سید ابوالحسن اصفهانی(متوفی 1365ق) است و «وسیلة النجاة» حاشیه بر «ذخیرة الصالحین» تألیف سید محمدکاظم طباطبایی یزدی (متوفی 1337ق) است.
این کتاب از مقدمه ناشر و مقدمه نویسنده و متن اصلی (شامل 50 کتاب به معنای باب و فصل فقهی به ترتیب از طهارت و صلات و صوم و... تا حدود و قصاص و دیات و مسائل مستحدثه) تشکیل شده است.
نویسنده در مقدمه اش تأکید کرده است: «... اینجانب قبلا حاشیه ای بر کتاب «وسیلة النجاة» مرحوم آیت اللَّه سید ابوالحسن اصفهانی(قده) نوشته بودم، ولی زمانی که از شهر «قم» به خاطر رویدادهای غم انگیزی که برای اسلام و مسلمین پیش آمد - که شاید تاریخ آن ها را ضبط کند - در اواخر ماه جمادی الثانیة 1384ق، به «بورسا» از شهرهای ترکیه تبعید شدم و تحت نظر و مراقبت، فارغ البال بودم، تصمیم گرفتم به منظور سهولت استفاده، آن حاشیه را در متن کتاب مذکور مندرج نمایم و اگر خدای تعالی توفیق دهد مسائل دیگری را هم که زیاد مورد ابتلا است به آن بیفزایم. از خداوند متعال توفیق و از خوانندگان دعای خیر برای برطرف شدن گرفتاری ها از بلاد مسلمین به خصوص مرکز تشیع و قطع دست بیگانگان از آن و حسن عاقبت برای این فقیر امید دارم»
درباره روش و محتوای اثر حاضر چند نکته گفتنی است:
این اثر، چند بار ترجمه و شرح شده است که از جمله می توان به ترجمه کامل سید محمدباقر موسوی همدانی (چهار جلد) و ترجمه بخش هایی از آن به قلم عبدالکریم بی آزار شیرازی تحت عنوان «رساله نوین» (چهار جلدی) و شرح مفصل آیت اللّه محمد فاضل لنکرانی به نام «تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة» اشاره کرد.

[ویکی نور] تحریر الوسیله (ترجمه). تحریر الوسیلة (ترجمه)، از مجموعه انتشارات مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی است که در آن، کتاب «تحریرالوسیلة» نوشته امام خمینی(ره) از زبان عربی به فارسی در دو جلد مفصل ترجمه شده است. درباره برگردان حاضر چند نکته گفتنی است:
خ‍م‍ی‍ن‍ی ، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران (نویسنده)
موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) (مترجم)
مطالعه کتاب تحریر الوسیلة در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور

[ویکی نور] تحریر الوسیله (موسوعه جلد 22). تحریر الوسیلة، کتاب‏ فقهی، فتوایی‏ و عملی‏ است‏ که‏ امام‏ خمینی(ره) آن‏ را به ‏عنوان‏ حاشیه‏ و به‏ عبارت‏ دیگر، تکمله‏ ای‏ بر «وسیلة النجاة» آیت‏ الله‏ سید ابوالحسن‏ اصفهانی‏ نوشته‏ اند و ابوابی‏ مانند «حج»، «جهاد»، «امر به‏ معروف‏ و نهی‏ از منکر»، «حدود»، «قصاص» و «دیات» را بر آن‏ افزوده‏ است‏ .
این‏ کتاب‏ را امام‏ در ترکیه‏ و در سال‏ 1384ق، درحالی‏که‏ کتب‏ و منابع‏ محدود و اندکی‏ در دسترس‏ ایشان‏ بود، به‏ نگارش‏ درآوردند؛ بااین‏حال، کتاب‏ مزبور، اثری‏ است‏ دقیق، علمی، کامل‏ و دارای‏ فروعات‏ و مفروضات‏ متعدد. این‏ کتاب‏ مورد استقبال‏ گسترده‏ علما و فضلای‏ حوزه ‏های‏ علمیه‏ قرار گرفته، به ‏گونه‏ ای‏ که‏ محور بحث‏ و فحص‏ درس‏ خارج‏ فقه‏ بعضی‏ از آیات‏ عظام‏ است‏ .
در نسخه‏ مورد بحث‏ که‏ جلد 22 و 23 از موسوعه‏ امام‏ خمینی(ره) می ‏باشد و در سال‏ 1392ش/1434ق‏ منتشر شده‏ است، مقدمه ‏ای‏ از مؤسسه‏ تنظیم‏ و نشر آثار امام(ره) وجود داد که‏ در آن، به‏ برخی‏ ویژگی ‏ها و خصوصیات‏ کتاب، اشاره‏ شده‏ است.
امام(ره) در خلال‏ تدریس‏ فقه‏ و اصول‏ و تألیف‏ کتب‏ و مباحث‏ استدلالی، تعلیقی‏ بر کتاب‏ «وسیلة النجاة» آیت‏الله‏ سید ابوالحسن‏ اصفهانی‏ داشتند که‏ دربردارنده‏ برخی‏ از فتاوای‏ خود ایشان‏ نیز بود. این‏ اثر، علی ‏رغم‏ ممیزات‏ متعددی‏ که‏ داشت، تمامی‏ ابواب‏ فقهی‏ را در بر نمی ‏گرفت‏ و نیاز مقلدین‏ را برآورده‏ نمی‏ساخت؛ لذا امام(ره) اقدام‏ به‏ تألیف‏ اثر حاضر نمود و تعلیقاتی‏ که‏ بر کتاب‏ «الوسیلة» نوشته‏ بود، در این‏ اثر گردآورده‏ و نقایص‏ آن‏ را برطرف‏ نمود و اقداماتی‏ پیرامون‏ پیرایش‏ مطالب‏ و تصحیح‏ آن، انجام‏ داد که‏ از جمله‏ آنها عبارت‏ است‏ از:
کتاب‏ در دو جلد تنظیم‏ شده‏ و فهرست‏ مطالب‏ هر جلد، در انتهای‏ همان‏ جلد آمده‏ است. پاورقی‏ ها بسیار اندک‏ بوده‏ و در آنها، به‏ ذکر اختلاف‏ نسخ‏ پرداخته‏ شده‏ است‏ .

[ویکی فقه] تحریر الوسیله (کتاب). کتاب تحریر الوسیلة یکی از آثار حضرت امام خمینی قدس سره الشریف (م ۱۳۶۸ ش) می باشد که به زبان عربی با محتوای فقهی فتوایی نگاشته شده است.
این کتاب فقهی - فتوایی است و در واقع تعلیقه ای است بر کتاب وسیلة النجاه، سید ابوالحسن موسوی اصفهانی. تحریرالوسیله یک دوره کامل فقه است که از کتاب طهارت شروع و به کتاب دیات پایان می یابد.این کتاب، درسی و مورد توجه فقهای فعلی است؛ به طوری که برخی از مجتهدان به جای کتاب عروة الوثقی، این کتاب را متن درسی خارج فقه قرار داده اند. از جمله شروح آن، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله، نوشته آیة الله فاضل لنکرانی است.
درباره مولف
این کتاب شامل : کتاب الاجتهاد - التقلید - الطهارة - الصلاة - الصوم - الزکاة - الخمس - الحج - الأمر بالمعروف و النهی عن المنکر - الدفاع - المکاسب - البیع - الشفعة - الصلح - الإجارة - الجعالة - العاریة - الودیعة - المضاربة - الشرکة می باشد.
موضوعات تحریرالوسیله
...

[ویکی شیعه] تحریر الوسیله (کتاب). تَحریرُ الوَسیلَةِ، کتابی فقهی از امام خمینی به زبان عربی. این کتاب رساله فتوایی اوست و بر اساس کتاب وسیلة النجاة سیدابوالحسن اصفهانی تنظیم شده است. این کتاب اکثر ابواب فقهی و مسائل مورد نیاز را دربر دارد و در دو جلد به چاپ رسیده است. تحریر الوسیله به زبان فارسی، اردو و ترکی ترجمه شده و بر این کتاب شرح هایی نوشته اند که معروف ترین آن ها کتاب تفصیل الشریعة فی شرح تحریرالوسیله از محمد فاضل لنکرانی است. پرداختن به مباحث مستحدثه از امتیازات این کتاب است.
تحریرالوسیله، جامعِ ابواب فقه به صورت غیراستدلالی است و اصطلاحات و نظریات دقیق فقهی در آن با عباراتی ساده بیان شده است. تحریرالوسیله حاشیه امام خمینی بر وسیلة النجاة تألیف سیدابوالحسن اصفهانی (متوفی ۱۳۶۵) است و وسیلة النجاة حاشیه اصفهانی بر ذخیرة الصالحین تألیف سید محمد کاظم طباطبائی یزدی (متوفی ۱۳۳۷) است. اصفهانی حواشی خود بر ذخیرة الصالحین را در متن آن وارد کرد و با افزودن مسائل بسیاری آن را وسیلة النجاة نامید. این کتاب اکثر ابواب فقهی و مسائل مبتلابه را با نظمی دقیق دربر دارد و در دو مجلد به چاپ رسیده است.
امام خمینی که وسیلة النجاة را اثری مهم می دانست در دوران اقامت در قم بر آن حاشیه نگاشت. احترام نویسنده به مرجع وقت، حاج آقا حسین بروجردی (متوفی ۱۳۴۰ش)، مانع از چاپ و انتشار این اثر شد، اما بعد ها به طور جداگانه و چند بار نیز همراه با وسیلة النجاة به چاپ رسید. تبعید امام خمینی به شهر بورسای ترکیه در ۱۳۴۳ش فرصتی فراهم آورد تا نویسنده آنطور که خود می گوید از فراغتش در حدود یازده ماه اقامت اجباری در آن شهر برای وارد کردن حاشیه مذکور در متن وسیلة النجاة استفاده کند و آن را تحریرالوسیله بنامد. به نظر می رسد در آن زمان تحریرالوسیله مانند وسیلة النجاة به کتاب المیراث ختم می شده است.

دانشنامه آزاد فارسی

تَحْریرُ الوَسیله
کتابی به عربی، در فقه امامیه، تألیف امام خمینی (ره). تعلیقه ای است بر وسیلةالنجاة سید ابوالحسن اصفهانی، مشتمل بر فتاوای مؤلف، که به هنگام تبعید در ترکیه نوشته است. افزون بر چندین شرح و ترجمه به فارسی از تحریر الوسیلة، مصطفی خمینی، فرزند امام، نیز در مستند تحریر الوسیلة به بیان استدلال های این اثر پرداخته است.

پیشنهاد کاربران

بپرس