تاریخ کاشان

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] "تاریخ کاشان"، نوشته عبدالرحیم کلانتر ضرابی (سهیل کاشانی) به انضمام یادداشت هایی از اللهیار صالح، به کوشش ایرج افشار در سال 1287ه.ش آغاز و در سال 1288 به فارسی، به انجام رسیده است. یگانه اثری است که در تاریخ و جغرافیا و رجال شهر باستانی کاشان به دست رسیده است.
نخستین کتابی که مستقلا درباره کاشان نوشته شد، تحت عنوان مرآة القاسان بوده که به سفارش حاکم کاشان جلال الدین میرزا احتشام ملک توسط کلانتر ضرابی نوشته شده است.
در واقع کتاب در جواب سوالاتی تهیه شده است که از مرکز مملکت به تشویق مانکجی لیمجی هاتریا پارسی از حاکم کاشان خواسته بوده اند، حاکم وقت که جلال الدین میرزا احتشام الملک بوده است، حصول این امر مفید و مهم را از عبدالرحیم کلانتر ضرابی در خواست می دارد.
دارای یک مقدمه از مؤلف، شش فصل و قسمتی است که در پایان کتاب تحت عنوان تعلیقه و توضیحات و بخشی نیز شامل فهرست اعلام و لغات متن، به علاوه تصاویری که در پایان کتاب درج شده، می باشد.
فصل اول دارای 9 باب می باشد که از آب و هوای کاشان، اسم قدیم و وجه تسمیه و بانی آن، بیشتر سخن به میان آمده است. فصل دوم نیز دارای نه باب؛ از قلعه ها و باغات و مزارع، همچنین از امراض و بلایای آسمانی بحث می کند. فصل سوم در نه فصل، پیرامون پرنده ها، درختان جنگلی، کوه ها، معادن و ایلات کاشان می گوید.

[ویکی فقه] تاریخ کاشان (کتاب). کتاب تاریخ کاشان، نوشته عبدالرحیم کلانتر ضرابی (سهیل کاشانی) به انضمام یادداشت هایی از اللهیار صالح، به کوشش ایرج افشار در سال ۱۲۸۷ ه. ش آغاز و در سال ۱۲۸۸ به زبان فارسی ، به انجام رسیده است. یگانه اثری است که در تاریخ و جغرافیا و رجال شهر باستانی کاشان به دست رسیده است.
در واقع کتاب در جواب سوالاتی تهیه شده است که از مرکز مملکت به تشویق مانکجی لیمجی هاتریا پارسی از حاکم کاشان خواسته بوده اند، حاکم وقت که جلال الدین میرزا احتشام الملک بوده است، حصول این امر مفید و مهم را از عبدالرحیم کلانتر ضرابی در خواست می دارد.
ساختار کتاب
نخستین کتابی که مستقلا درباره کاشان نوشته شد، تحت عنوان مرآة القاسان بوده که به سفارش حاکم کاشان جلال الدین میرزا احتشام ملک توسط کلانتر ضرابی نوشته شده است. دارای یک مقدمه از مولف، شش فصل و قسمتی است که در پایان کتاب تحت عنوان تعلیقه و توضیحات و بخشی نیز شامل فهرست اعلام و لغات متن، به علاوه تصاویری که در پایان کتاب درج شده، می باشد. فصل اول دارای ۹ باب می باشد که از آب و هوای کاشان، اسم قدیم و وجه تسمیه و بانی آن، بیشتر سخن به میان آمده است. فصل دوم نیز دارای نه باب؛ از قلعه ها و باغات و مزارع ، همچنین از امراض و بلایای آسمانی بحث می کند. فصل سوم در نه فصل، پیرامون پرنده ها ، درختان جنگلی، کوه ها ، معادن و ایلات کاشان می گوید. فصل چهارم از تجار و شکل و شمایل اهالی و سلوک و رفتار آنان، همچنین طریقه معاشرت و طرز پوشش مرد و زن آن مناطق و خانواده های کهن و علما و حکما، گفتگو کرده است. فصل پنچم، در نه باب از تواریخ حکومتی و اسامی آنان، محل حکومت ، همچنین از عرض و طول کاشان، مالیات و امنیت و اغتشاش صحبت می کند. فصل ششم، در نه فصل از عجایب زمینی و کوهی، ابنیه و عمارات کاشان؛ مانند مساجد و مدارس مختلف، کاروانسراها، حمام ها، امامزادگان و مقبره ها و همچنین از مسافرین و اسباب و شرایط سفر در ابوابی سخن می گوید. در پایان کتاب خاتمه ای نیز ذکر گردیده است.
معرفی کتاب
کتاب دارای اطلاعات دقیق و نفیس و مهم در تاریخ و جغرافیا و خاندان های شهری که روزهای درخشان و دوره های پر حادثه را برخود دیده، می باشد.از آنجا که مولف در سال ۱۳۰۸ ه. ق در ۶۵ سالگی در تهران وقات یافت؛ نتوانست از نتیجه یادداشت هایی را که درباره تاریخ باستانی کاشان و آثار مکشوفه گردآوری کرده بود، به انجام برساند، لذا آنها را در اختیار آقای ایرج افشار گذاشت تا ایشان مرآت قاسان و یادداشت های مرحوم صالح را در یک جلد تحت عنوان تاریخ کاشان منتشر کند. در این کتاب از اوضاع جغرافیایی و ترجمه احوال دانشمندان، وضع بقاع مذهبی، ابنیه تاریخی، شیوه زندگانی و آداب و رسوم مردم شهر کاشان در آن، مطالبی ضبط شده است. بعضی اطلاعات در کتاب موجود می باشد که اختصاص به شهر کاشان ندارد، بلکه بیان کننده وضع غالب شهرهای ایران در زمان تالیف کتاب بوده است. همچنین از نکاتی درباره لباس عروسی و عزا و تجارت و روش های مختلف کشت در کتاب مندرج است. به طور کلی می توان گفت که تاریخ کاشان سندی معتبر و دقیق در بیان اوضاع اجتماعی ایران عصر قاجار است. مولف در تدوین کتاب به کتاب های آتشکده آذر ، احسن القصص ، تاریخ اخشیدیه ، تاریخ آداب ملوک ، تاریخ شجری خلفا ، تاریخ الفی ترکی ، تاریخ قم ، تاریخ شاه اسماعیل صفوی و تاریخ شاه طهماسب ، تاریخ شرف خان بدلیسی ، جام جم ، جهان نما ، ظفرنامه ، شاهنشاهنامه ، فتوحات مکیه ، مجالس المومنین ، مجمع التواریخ ، مفاتیح و هفت اقلیم توجه داشته و آنها را مورد استفاده قرار داده است.
گزارش محتوا
...

پیشنهاد کاربران

بپرس