[ویکی فقه] تاریخ قرآن. کتاب تاریخ قرآن کتابی است به زبان آلمانی در حوزه پژوهشهای قرآنی و منسوب به تئودور نولدکه.
آغازگر نگارش این کتاب تئودور نولدکه، زبان شناس و مورخ و قرآن پژوه نامدار آلمانی (۱۲۱۵ـ۱۳۰۹ ش/ ۱۸۳۶ـ۱۹۳۰) بود و کتاب نیز منتسب به اوست، اما در واقع محصول مشترک کار پژوهشی و علمی چند نسل از پژوهشگران نامدار در زمینه قرآن شناسی است.
این اثر در زمره نخستین و مهمترین کتاب هایی است که در اروپا درباره تاریخ پیدایش، ساختار، گردآوری و تدوین قرآن کریم منتشر گردید و مبنای بسیاری از پژوهشهای علمی در این زمینه شد.
← چگونگی نوشتن این کتاب
(۱) رودی پارت، الدراسات العربیّه و الاسلامیه فی الجامعات الالمانیه: المستشرقون الالمان منذ تیودور نولدکه، ترجمه مصطفی ماهر، قاهره (۱۹۶۷).
آغازگر نگارش این کتاب تئودور نولدکه، زبان شناس و مورخ و قرآن پژوه نامدار آلمانی (۱۲۱۵ـ۱۳۰۹ ش/ ۱۸۳۶ـ۱۹۳۰) بود و کتاب نیز منتسب به اوست، اما در واقع محصول مشترک کار پژوهشی و علمی چند نسل از پژوهشگران نامدار در زمینه قرآن شناسی است.
این اثر در زمره نخستین و مهمترین کتاب هایی است که در اروپا درباره تاریخ پیدایش، ساختار، گردآوری و تدوین قرآن کریم منتشر گردید و مبنای بسیاری از پژوهشهای علمی در این زمینه شد.
← چگونگی نوشتن این کتاب
(۱) رودی پارت، الدراسات العربیّه و الاسلامیه فی الجامعات الالمانیه: المستشرقون الالمان منذ تیودور نولدکه، ترجمه مصطفی ماهر، قاهره (۱۹۶۷).
wikifeqh: تاریخ_قرآن
[ویکی اهل البیت] تاریخ قرآن. این صفحه مدخلی از دائرة المعارف قرآن کریم است
تاریخ قرآن نام شاخه ای از علوم قرآن است که به سرگذشت قرآن از آغاز نزول تاکنون می پردازد و در آن مسائلی مانند سیر نزول قرآن، حفظ و نگارش، گردآوری و تدوین، مصاحف نخستین، پدیداری اختلاف قرائات، علامت گذاری های گوناگون در مصحف و ترجمه قرآن به زبان های مختلف سخن می گوید.
گرچه مباحث مورد اشاره قدمت دارد، اصطلاح تاریخ قرآن از اصطلاحات نوپدید در دو سده اخیر است. صرفنظر از چند گزارش نامطمئن از نگارش یکی دو کتاب با عنوان تاریخ قرآن در سده های سوم و چهارم هجری، نخستین بار تئودور نولدکه (Theodor_Noldeke)(1930 م) خاورشناس آلمانی در سال 1860 میلادی کتابی را با عنوان تاریخ قرآن منتشر کرد. پژوهشگرانِ مسلمان با این که گاهی به این عنوان اعتراض کرده اند، بیشتر قرآن پژوهان آن را پذیرفته و کتاب هایی را با همین نام تألیف کرده اند. گرچه بسیاری از مباحث در کتب خاورشناسان و مسلمانان در حوزه تاریخ قرآن مشترک است، بر اثر اختلاف این دو گروه در نوع نگرش به قرآن، دیدگاه آن ها درباره ماهیت و تعریف این بحث متفاوت است.
خاورشناسان از اوایل سده نوزدهم میلادی تا نیمه دوم سده بیستم اهتمام ویژه ای به مباحث تاریخ قرآن داشته اند. بیشتر نوشته هایی که در آن ها به مباحث تاریخ قرآن پرداخته شده عناوینی چون زندگانی حضرت محمد صلی الله علیه و آله، مقدمه قرآن و مطالعات قرآنی منتشر شده اند. افرادی چون بلاشر (Blachere)، ریچاردبل (Richard_Bell) و ویلیام مونتگمری وات (William Montgomery Watt) با نام مقدمه ای بر قرآن و کسانی مانند سر ویلیام مویر (William_Muir)، هیوبرت گریم (Hubert_Grimme) و آلویز اشپرنگر (Aloys Sprenger) در ضمن زندگینامه حضرت محمد صلی الله علیه و آله به این مباحث پرداخته اند.
برخی چون گوستاو ویل (Gustav_Weil) این مباحث را هم در کتاب هایی با عنوان مدخلی بر قرآن (Einleitung in der Koron) و هم با نام زندگانی پیامبر (Mohammod der Prophet) آورده اند. جان ونزبرو (Gohn Wansbrough) در کتابی با عنوان مطالعات قرآنی به مباحث تاریخ قرآن نیز پرداخته است. در تحقیقات اخیر به برخی از زیرمجموعه های تاریخ قرآن همچون «جمع آوری قرآن» نیز اعتنا و آثار مستقلی درباره آن نوشته شده است.
در آثار خاورشناسان تعریف خاصی برای اصطلاح تاریخ قرآن به چشم نمی خورد؛ اما باید دانست که خاور شناسان قرآن را به مثابه متنی تاریخی بشمار می آورند که می تواند مورد نقد تاریخی نیز قرار گیرد. از نظر اینان نقد منبع از بزرگترین دستاوردهای روش شناختی در تحقیقات نوین تاریخی است. هدف از این نقد، بررسی صحت و اصالت چیزی است که منبع ادعا می کند. آن ها در این راه در پی ادله تاریخی هستند، تا صحت انتساب این متن به پیامبر اسلام را ثابت کنند.
به طور خلاصه می توان گفت که مراد آن ها از تاریخ قرآن، پاسخ به این پرسش است که متن اصلی قرآن در قالب آیات و سوره ها که حضرت محمد صلی الله علیه و آله بر مخاطبانش القا می کرده، چگونه پدید آمده است و چه تحولاتی را پذیرفته تا به صورت متن کنونی پدیدار گشته است.
برخی بر آن اند که برای نخستین بار خاورشناس فرانسوی، پوتیه (Pauthier)(1873 م) مباحثی را که بعدها تاریخ قرآن نامیده شد مورد بحث و بررسی قرارداد و تحقیقات خود را در سال 1840 میلادی منتشر ساخت. سپس گوستاوویل (1889 م) بحث های جامع تری را در این باره مطرح ساخت و در کتابی با عنوان مقدمه تاریخی ـ انتقادی بر قرآن منتشر ساخت و پس از وی اشپرنگر و ویلیام مویر تألیفاتی را با نام های زندگی پیامبر و تصنیف و تعلیم پیامبر منتشر ساختند.
تاریخ قرآن نام شاخه ای از علوم قرآن است که به سرگذشت قرآن از آغاز نزول تاکنون می پردازد و در آن مسائلی مانند سیر نزول قرآن، حفظ و نگارش، گردآوری و تدوین، مصاحف نخستین، پدیداری اختلاف قرائات، علامت گذاری های گوناگون در مصحف و ترجمه قرآن به زبان های مختلف سخن می گوید.
گرچه مباحث مورد اشاره قدمت دارد، اصطلاح تاریخ قرآن از اصطلاحات نوپدید در دو سده اخیر است. صرفنظر از چند گزارش نامطمئن از نگارش یکی دو کتاب با عنوان تاریخ قرآن در سده های سوم و چهارم هجری، نخستین بار تئودور نولدکه (Theodor_Noldeke)(1930 م) خاورشناس آلمانی در سال 1860 میلادی کتابی را با عنوان تاریخ قرآن منتشر کرد. پژوهشگرانِ مسلمان با این که گاهی به این عنوان اعتراض کرده اند، بیشتر قرآن پژوهان آن را پذیرفته و کتاب هایی را با همین نام تألیف کرده اند. گرچه بسیاری از مباحث در کتب خاورشناسان و مسلمانان در حوزه تاریخ قرآن مشترک است، بر اثر اختلاف این دو گروه در نوع نگرش به قرآن، دیدگاه آن ها درباره ماهیت و تعریف این بحث متفاوت است.
خاورشناسان از اوایل سده نوزدهم میلادی تا نیمه دوم سده بیستم اهتمام ویژه ای به مباحث تاریخ قرآن داشته اند. بیشتر نوشته هایی که در آن ها به مباحث تاریخ قرآن پرداخته شده عناوینی چون زندگانی حضرت محمد صلی الله علیه و آله، مقدمه قرآن و مطالعات قرآنی منتشر شده اند. افرادی چون بلاشر (Blachere)، ریچاردبل (Richard_Bell) و ویلیام مونتگمری وات (William Montgomery Watt) با نام مقدمه ای بر قرآن و کسانی مانند سر ویلیام مویر (William_Muir)، هیوبرت گریم (Hubert_Grimme) و آلویز اشپرنگر (Aloys Sprenger) در ضمن زندگینامه حضرت محمد صلی الله علیه و آله به این مباحث پرداخته اند.
برخی چون گوستاو ویل (Gustav_Weil) این مباحث را هم در کتاب هایی با عنوان مدخلی بر قرآن (Einleitung in der Koron) و هم با نام زندگانی پیامبر (Mohammod der Prophet) آورده اند. جان ونزبرو (Gohn Wansbrough) در کتابی با عنوان مطالعات قرآنی به مباحث تاریخ قرآن نیز پرداخته است. در تحقیقات اخیر به برخی از زیرمجموعه های تاریخ قرآن همچون «جمع آوری قرآن» نیز اعتنا و آثار مستقلی درباره آن نوشته شده است.
در آثار خاورشناسان تعریف خاصی برای اصطلاح تاریخ قرآن به چشم نمی خورد؛ اما باید دانست که خاور شناسان قرآن را به مثابه متنی تاریخی بشمار می آورند که می تواند مورد نقد تاریخی نیز قرار گیرد. از نظر اینان نقد منبع از بزرگترین دستاوردهای روش شناختی در تحقیقات نوین تاریخی است. هدف از این نقد، بررسی صحت و اصالت چیزی است که منبع ادعا می کند. آن ها در این راه در پی ادله تاریخی هستند، تا صحت انتساب این متن به پیامبر اسلام را ثابت کنند.
به طور خلاصه می توان گفت که مراد آن ها از تاریخ قرآن، پاسخ به این پرسش است که متن اصلی قرآن در قالب آیات و سوره ها که حضرت محمد صلی الله علیه و آله بر مخاطبانش القا می کرده، چگونه پدید آمده است و چه تحولاتی را پذیرفته تا به صورت متن کنونی پدیدار گشته است.
برخی بر آن اند که برای نخستین بار خاورشناس فرانسوی، پوتیه (Pauthier)(1873 م) مباحثی را که بعدها تاریخ قرآن نامیده شد مورد بحث و بررسی قرارداد و تحقیقات خود را در سال 1840 میلادی منتشر ساخت. سپس گوستاوویل (1889 م) بحث های جامع تری را در این باره مطرح ساخت و در کتابی با عنوان مقدمه تاریخی ـ انتقادی بر قرآن منتشر ساخت و پس از وی اشپرنگر و ویلیام مویر تألیفاتی را با نام های زندگی پیامبر و تصنیف و تعلیم پیامبر منتشر ساختند.
wikiahlb: تاریخ_قرآن
[ویکی شیعه] تاریخ قرآن (ابهام زدایی). تاریخ قرآن، شاخه ای از علوم قرآن ناظر به مباحث سرگذشت قرآن کریم از آغاز نزول تا کنون.
تاریخ قرآن همچنین ممکن است به یکی از موارد ذیل اشاره داشته باشد:
تاریخ قرآن همچنین ممکن است به یکی از موارد ذیل اشاره داشته باشد:
wikishia: تاریخ_قرآن_(ابهام زدایی)
[ویکی نور] تاریخ قرآن (ترجمه سیدی). تاریخ قرآن، ترجمه «تاریخ القرآن» عبدالصبور شاهین، از جمله آثار معاصر در موضوع علوم قرآن است که در آن مباحث مختلفی چون شیوه گردآوری و کتابت قرآن و قرائات شاذ مطرح شده است. ترجمه این اثر به قلم سید حسین سیدی و تحقیق آن توسط هادی بزدی ثانی انجام شده است.
کتاب شناسی این اثر درباره اصل انجام شده که خواننده محترم می تواند مراجعه نماید. در این نوشتار مطالبی درباره ترجمه ذکر می شود.
مترجم در مقدمه، قرآن کریم را تنها کتابی در میان کتاب های آسمانی و وحیانی دانسته که هم از حیث لفظ و هم از حیث معنا تحریف نشده است. نزول تدریجی قرآن، حفظ و تدوین آن را می طلبد. در مقدمه اثر گردآوری و نگارش قرآن کریم را دو مرحله ای دانسته است: «نخست به معنای حفظ آن در سینه ها بوده است که نخستین حافظ آن شخص پیامبر اکرم(ص) بوده اند. بعد از ایشان حافظانی از اصحاب بودند که به این امر مبادرت می ورزیدند. اما مرحله دوم، مرحله نگارش قرآن است که این امر هم در زمان حضرت(ص) صورت گرفته است. در میان کاتبان وحی می توان به امام علی(ع)، ابوبکر، عمر، عثمان، زید بن ثابت، ابی بن کعب و...اشاره کرد». علاوه بر آن، مفاهیم و معانی قرآن به گونه ای است که راه تحریف را بسته است و عدم تحریف آن توسط خود خداوند تضمین شده است. اما تاریخ قرآن، تاریخ نزول تدریجی و شیوه گردآوری و کتابت آن است که نیاز به حجت و دلیل دارد.
با توجه به اینکه نویسنده از پیروان مذهب اهل سنت بوده و مطالب را از دیدگاه این مذهب بررسی کرده است، لذا مترجم در رابطه با این اثر می نویسد: «این کتاب که به نوبه خود در رد ادعاهای خاورشناسان و رد پنداشته های باطل موفق است، اما در بیان آرای شیعه بی طرف نمانده است؛ لذا برای زدودن پاره ای از ابهامات با مراجعه به متون اصلی، خطاهای احتمالی نویسنده یادآوری شده است. این مهم را دوست فاضل جناب آقای بزدی ثانی به عهده گرفته است». این مطالب در انتهای فصول کتاب در ذیل عنوان ملاحظات مطرح شده است.
متن اصلی کتاب مشتمل بر نه فصل است و در فصول هشتم و نهم، موضوعات خلق قرآن و تحدی مطرح شده است، اما در ترجمه به دلیلی نامعلوم این دو فصل حذف شده است.
فهرست مطالب برخلاف متن اصلی، در ابتدای کتاب ذکر شده است. در انتهای اثر نیز به رغم نص عربی - که حاوی فهارس اعلام، جماعات و... است - تنها به فهرست منابع بسنده شده است.
کتاب شناسی این اثر درباره اصل انجام شده که خواننده محترم می تواند مراجعه نماید. در این نوشتار مطالبی درباره ترجمه ذکر می شود.
مترجم در مقدمه، قرآن کریم را تنها کتابی در میان کتاب های آسمانی و وحیانی دانسته که هم از حیث لفظ و هم از حیث معنا تحریف نشده است. نزول تدریجی قرآن، حفظ و تدوین آن را می طلبد. در مقدمه اثر گردآوری و نگارش قرآن کریم را دو مرحله ای دانسته است: «نخست به معنای حفظ آن در سینه ها بوده است که نخستین حافظ آن شخص پیامبر اکرم(ص) بوده اند. بعد از ایشان حافظانی از اصحاب بودند که به این امر مبادرت می ورزیدند. اما مرحله دوم، مرحله نگارش قرآن است که این امر هم در زمان حضرت(ص) صورت گرفته است. در میان کاتبان وحی می توان به امام علی(ع)، ابوبکر، عمر، عثمان، زید بن ثابت، ابی بن کعب و...اشاره کرد». علاوه بر آن، مفاهیم و معانی قرآن به گونه ای است که راه تحریف را بسته است و عدم تحریف آن توسط خود خداوند تضمین شده است. اما تاریخ قرآن، تاریخ نزول تدریجی و شیوه گردآوری و کتابت آن است که نیاز به حجت و دلیل دارد.
با توجه به اینکه نویسنده از پیروان مذهب اهل سنت بوده و مطالب را از دیدگاه این مذهب بررسی کرده است، لذا مترجم در رابطه با این اثر می نویسد: «این کتاب که به نوبه خود در رد ادعاهای خاورشناسان و رد پنداشته های باطل موفق است، اما در بیان آرای شیعه بی طرف نمانده است؛ لذا برای زدودن پاره ای از ابهامات با مراجعه به متون اصلی، خطاهای احتمالی نویسنده یادآوری شده است. این مهم را دوست فاضل جناب آقای بزدی ثانی به عهده گرفته است». این مطالب در انتهای فصول کتاب در ذیل عنوان ملاحظات مطرح شده است.
متن اصلی کتاب مشتمل بر نه فصل است و در فصول هشتم و نهم، موضوعات خلق قرآن و تحدی مطرح شده است، اما در ترجمه به دلیلی نامعلوم این دو فصل حذف شده است.
فهرست مطالب برخلاف متن اصلی، در ابتدای کتاب ذکر شده است. در انتهای اثر نیز به رغم نص عربی - که حاوی فهارس اعلام، جماعات و... است - تنها به فهرست منابع بسنده شده است.
wikinoor: تاریخ_قرآن_(ترجمه_سیدی)
[ویکی شیعه] تاریخ قرآن (رامیار). تاریخ قرآن، نوشته محمود رامیار (۱۳۶۳-۱۳۰۱ ش)، مجموعه ای از دانش های قرآنی است که به شناخت، سرگذشت، کتابت، جمع و تدوین قرآن می پردازد. این کتاب به زبان فارسی نگاشته شده و برای نخستین بار در ۱۳۴۶ش در تهران منتشر شده است. استواری و شیوایی متن و استفاده از منابع متعدد از ویژگی های آن است.
محمود رامیار (۱۳۶۳-۱۳۰۱ ش)، قرآن پژوه، مترجم و استاد دانشگاه مشهد.
محمود رامیار (۱۳۶۳-۱۳۰۱ ش)، قرآن پژوه، مترجم و استاد دانشگاه مشهد.
[ویکی نور] تاریخ قرآن (رامیار). تاریخ قرآن تألیف دکتر محمود رامیار می باشد.
کتاب پیرامون تاریخ و نگارش قرآن کریم نوشته شده که مؤلف محترم در آن مسائل مربوط به نگارش و جمع آوری قرآن را از جمله تألیف قرآن در زمان پیامبر(ص)، جمع آن در زمان ابوبکر و عمر و عثمان.
مصاحف موجود در زمان ابوبکر-خط قرآن-نقطه گذاری آن مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهند.
با توجه به تسلط مؤلف به کتابهای نوشته شده در علوم قرآنی و بخصوص تاریخ قرآن، مطالب ارائه شده از قوت و قدرت علمی
بالائی برخوردار است اضافه بر آن که از منابع فراوانی در این زمینه استفاده نموده اند.و این دو خصوصیت است که به کتاب ایشان چهره ای داده که می تواند به عنوان کتاب ممتاز در زمینۀ تاریخ قرآن باشد
کتاب پیرامون تاریخ و نگارش قرآن کریم نوشته شده که مؤلف محترم در آن مسائل مربوط به نگارش و جمع آوری قرآن را از جمله تألیف قرآن در زمان پیامبر(ص)، جمع آن در زمان ابوبکر و عمر و عثمان.
مصاحف موجود در زمان ابوبکر-خط قرآن-نقطه گذاری آن مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهند.
با توجه به تسلط مؤلف به کتابهای نوشته شده در علوم قرآنی و بخصوص تاریخ قرآن، مطالب ارائه شده از قوت و قدرت علمی
بالائی برخوردار است اضافه بر آن که از منابع فراوانی در این زمینه استفاده نموده اند.و این دو خصوصیت است که به کتاب ایشان چهره ای داده که می تواند به عنوان کتاب ممتاز در زمینۀ تاریخ قرآن باشد
wikinoor: تاریخ_قرآن_(رامیار)
[ویکی فقه] تاریخ قرآن (علوم قرآنی). تاریخ قرآن، بخشی از مباحث علوم قرآنی، مرتبط با اسباب نزول، جمع آوری و… می باشد.
یکی از مباحث مهم و جذاب علوم قرآنی، شناخت تاریخ قرآن است. در این شاخه، پنج بحث مهم وجود دارد: اسباب نزول؛ جمع و تدوین قرآن؛ اعراب گذاری؛ رسم قرآن؛ مصاحف قرآنی.
عناوین مرتبط
جمع قرآن؛ اسباب نزول؛ رسم قرآن؛ نزول قرآن؛ مصاحف.
یکی از مباحث مهم و جذاب علوم قرآنی، شناخت تاریخ قرآن است. در این شاخه، پنج بحث مهم وجود دارد: اسباب نزول؛ جمع و تدوین قرآن؛ اعراب گذاری؛ رسم قرآن؛ مصاحف قرآنی.
عناوین مرتبط
جمع قرآن؛ اسباب نزول؛ رسم قرآن؛ نزول قرآن؛ مصاحف.
wikifeqh: تاریخ_قرآن_(علوم_قرآنی)
[ویکی فقه] تاریخ قرآن (محمدهادی معرفت ). کتاب پیرامون یکی از موضوعات مهم علوم قرآنی یعنی تاریخ قرآن نوشته شده است. مؤلف محترم که خود از دانشمندان علوم قرآن و از مفاخر جهان تشیع در عصر حاضر در این زمینه می باشد این کتاب را بنا بر درخواست سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) برای دانشجویان رشته الهیات شاخه علوم قرآن و حدیث در مقطع کارشناسی به عنوان منبع اصلی درس «تاریخ قرآن» به رشته تحریر در آورده است.
وی مطالب کتاب را در شش فصل ارائه نموده که خلاصه مباحث هر کدام از فصول کتاب به شرح زیر می باشد:
← فصل اول
۱- کتاب به صورت منظم فصل بندی شده است ۲- در ابتدای هر فصل و یا هر بحثی، واژه های مهم آن از نظر لغت و اصطلاح تعریف شده اند. ۳- با توجه به اینکه کتاب برای دانشجویان بوده مباحث به صورت روشن و روان بیان شده است. ۴- بیان مطالب سیر منطقی دارد به گونه ایی که هر فصلی با فصل قبل ارتباط داشته و در فهمیدن آن نقش مهمی دارد. ۵- تمام مباحث مطرح شده بر اساس مبانی شیعه و مکتب اهل بیت علیهم السّلام می باشد. ۶- در فصل دوم مهمترین مباحث مربوط به نزول قرآن ارائه و در برخی از موارد جداولی نیز آورده شده است مانند آنچه که در بحث ترتیب نزول درباره ترتیب نزول سوره های مکی و مدنی آمده است ۷- در فصل ششم- بحث ترجمه قرآن وجود دارد که در آن دیدگاهها پیرامون ترجمه قرآن مورد بررسی قرار گرفته و بیان کرده اند که ترجمه قرآن یک ضرورت دینی است و در پایان جدولی ارائه شده که در آن ترجمه قرآن به زبانهای مختلف ذکر شده است. ۸- در آخر کتاب، منابعی جهت مطالعه بیشتر معرفی کرده است بدین صورت که برای هر فصل به صورت جداگانه چندین منبع از منابع علوم قرآنی به زبان فارسی و یا عربی ذکر نموده است.
اشکالات
۱- در فصل سوم که مربوط به جمع و تالیف قرآن است لازم بود مقداری پیرامون جمع قرآن در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم بحث نمایند که فقط به صورت اشاره ای از آن گذشته اند ۲- با توجه به اینکه کتاب برای تدریس در دانشگاهها تالیف شد، لازم است در پایان آن خلاصه ای از مباحث و پرسش و پژوهش نیز در آن وجود داشته باشد.
نسخه شناسی
...
وی مطالب کتاب را در شش فصل ارائه نموده که خلاصه مباحث هر کدام از فصول کتاب به شرح زیر می باشد:
← فصل اول
۱- کتاب به صورت منظم فصل بندی شده است ۲- در ابتدای هر فصل و یا هر بحثی، واژه های مهم آن از نظر لغت و اصطلاح تعریف شده اند. ۳- با توجه به اینکه کتاب برای دانشجویان بوده مباحث به صورت روشن و روان بیان شده است. ۴- بیان مطالب سیر منطقی دارد به گونه ایی که هر فصلی با فصل قبل ارتباط داشته و در فهمیدن آن نقش مهمی دارد. ۵- تمام مباحث مطرح شده بر اساس مبانی شیعه و مکتب اهل بیت علیهم السّلام می باشد. ۶- در فصل دوم مهمترین مباحث مربوط به نزول قرآن ارائه و در برخی از موارد جداولی نیز آورده شده است مانند آنچه که در بحث ترتیب نزول درباره ترتیب نزول سوره های مکی و مدنی آمده است ۷- در فصل ششم- بحث ترجمه قرآن وجود دارد که در آن دیدگاهها پیرامون ترجمه قرآن مورد بررسی قرار گرفته و بیان کرده اند که ترجمه قرآن یک ضرورت دینی است و در پایان جدولی ارائه شده که در آن ترجمه قرآن به زبانهای مختلف ذکر شده است. ۸- در آخر کتاب، منابعی جهت مطالعه بیشتر معرفی کرده است بدین صورت که برای هر فصل به صورت جداگانه چندین منبع از منابع علوم قرآنی به زبان فارسی و یا عربی ذکر نموده است.
اشکالات
۱- در فصل سوم که مربوط به جمع و تالیف قرآن است لازم بود مقداری پیرامون جمع قرآن در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم بحث نمایند که فقط به صورت اشاره ای از آن گذشته اند ۲- با توجه به اینکه کتاب برای تدریس در دانشگاهها تالیف شد، لازم است در پایان آن خلاصه ای از مباحث و پرسش و پژوهش نیز در آن وجود داشته باشد.
نسخه شناسی
...
wikifeqh: تاریخ_قرآن_(محمدهادی_معرفت )
[ویکی فقه] تاریخ قرآن (محمود رامیار). تاریخ قرآن تالیف دکتر محمود رامیار کتاب پیرامون تاریخ و نگارش قرآن کریم نوشته شده که مؤلف محترم در آن مسائل مربوط به نگارش و جمع آوری قرآن را از جمله تالیف قرآن در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم ، جمع آن در زمان ابو بکر و عمر و عثمان پرداخته است.
مصاحف موجود در زمان ابو بکر- خط قرآن - نقطه گذاری آن مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهند. با توجه به تسلط مؤلف به کتابهای نوشته شده در علوم قرآنی و بخصوص تاریخ قرآن ، مطالب ارائه شده از قوت و قدرت علمی بالائی برخوردار است اضافه بر آن که از منابع فراوانی در این زمینه استفاده نموده اند. و این دو خصوصیت است که به کتاب ایشان چهره ای داده که می تواند به عنوان کتاب ممتاز در زمینه تاریخ قرآن باشد
ساختار کتاب
کتاب دارای یک مقدمه و ۱۷ فصل است که فهرست مطالب آن به شرح زیر است:فصل اول: گامی لرزان در پیشگاه قرآنفصل دوم: نامهای قرآن شامل: قرآن در لغت - فرقان - ذکر - حکمت و...فصل سوم: آغاز وحی : شامل: گوشه گیریها- سن پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم - غار حرا- آغاز وحی و...فصل چهارم: چگونگی وحی- وحی در لغت- سابقه وحی- وحی در قرآن - حالات وحی- مراحل وحیفصل پنجم: در مدار وحی: وحی چیست؟ الهام و وحی- افسانه غرانیق از نظر:قرآن، احادیث ، لغت، عقل ، تاریخ- رسول و نبیفصل ششم: نزول قرآن شامل: معنی نزول- مراحل نزول- لیلة القدر کلمات قرآن از کیست؟ مدت نزول- دلیل نزول تدریجیفصل هفتم: تالیف قرآن در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم : حفظ در سینه ها جمع آوری قرآن- تاثیر قرآن- مراقبت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم - حافظه عرب کوشش صحابه - حافظان قرآن- نوشتن قرآن- کاتبان وحی - تالیف قرآنفصل هشتم: جمع آوری قرآن در زمان ابو بکر شامل: نخستین جامع قرآن رویداد یمامه- زید بن ثابت شروع به کار می کند- همکاران زید چرا زید انتخاب شد- تاریخ این گرد آوری- سنجش کار زید- انگیزه ابو بکرفصل نهم: مصاحف همزمان ابو بکر: شامل: مصحف فاطمه سلام الله علیهم - مصحف حضرت علی علیه السّلام - مصحف سالم ، ابو زید، معاذ بن جبلفصل دهم: (جمع آوری قرآن) در زمان عمرفصل یازدهم: (جمع آوری قرآن) در زمان عثمان- یکی کردن مصاحف- تشکیل انجمن- سوزاندن مصاحف- چند نسخه نوشته شد؟ - رواج مصحف عثمانفصل دوازدهم: خط قرآن- خطوط عربی - خط نبطی - خط کوفی ، نسخ ، خط در مکه و مدینه - اهتمام پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم - پیامبر امی - خط قرآن...فصل سیزدهم: اعجام و نقطه گذاری : مشکل خواندن خط- اعجام و نقطه گذاری نخستین نقطه گذاری- سهم ایرانیان- رواج قطعی مصحف عثمانفصل چهاردهم: آیه ها و سوره ها: معنی آیه - نخستین آیه. شماره آیه ها ترتیب آیه ها- سوره ها- معنی سوره - حکمت تعیین سوره ها. اقسام سوره هافصل پانزدهم: مکی و مدنی: معنی مکی و مدنی- فایده این شناسایی راه شناسایی. ضابطه تشخیص- ترتیب سوره های مکی و مدنی و اختلاف آنفصل شانزدهم: سبب نزول: معنی سبب نزول- فایده شناسایی سبب نزول راههای شناسایی سبب نزول. فصل هفدهم: ترجمه قرآن- معنی ترجمه- شرائط ترجمه- فواید ترجمه قرآن.
ویژگی ها
۱- از مهمترین ویژگی های کتاب- گستردگی و فراوانی منابع تحقیق است که در هر موضوع برای شرح آن از منابع فراوان در آن زمینه استفاده نمود. (منابع دست اول) ۲- شرح و بسط موضوعات مطرح شده- بدین گونه که پس از طرح موضوع و بیان نظرات مختلف- موضوع را از جهات و زوایای مختلف مورد بررسی قرار داده توضیح می دهند و برای این کار ابتدا به سراغ قرآن می رود و موضوع را از دید قرآن بررسی می نماید ۳- فصل هفتم (تالیف قرآن) در این فصل بواسطه آیات و روایات فراوانی ثابت می کنند که در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم ، قرآن بصورت کامل جمع آوری شده و نسخه اصلی برای آن حضرت (بر روی نوشت افزارهای آن زمان) نوشته شده بود. ۴- فصل دوازدهم (خط قرآن) در این فصل پس از تعریف واژه امی، اقوال پیرامون امی بودن پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم را ذکر نموده در پایان جمع بین دو نظریه کرده چنین نتیجه می گیرد که: بی سواد بودن حضرت مربوط است به اوائل بعثت و با سواد بودن ایشان مربوط است به ادامه رسالت . ۵- فصل پنجم (در مدار وحی) در این فصل پس از تعریف وحی و الهام مساله افسانه غرانیق را مطرح و آنگاه آنرا از نظر قرآن- سنت - عقل- لغت- تاریخ مورد بررسی قرار داده، و بی اساس بودن آن را اثبات می نماید. ۶- فصل هفتم (تالیف قرآن) - در این فصل پس از بحث از جمع آوری و حفظ قرآن در سینه ها و مراقبت شخص پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم از آیات الهی مساله نوشتن قرآن را مطرح نموده از آیات قرآن- نوشت اقرارهای موجود در آن زمان را استفاده می نماید (که بر روی چه چیزی عرب ها می نوشتند) ۷- فصل چهاردهم (آیه ها و سوره ها) - در این فصل پس از تعریف واژه آیه و سوره و بیان اولین و آخرین آیه و سوره نازل شده برای تعیین سوره ها- حکمت هایی را بیان می نماید ۸- فصل سوم (آغاز وحی) در این فصل پیرامون وحی سخن گفته و آن چه را که مربوط به مقدمات وحی می شود مانند گوشه گیرهای پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم - غار حرا و سن پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم و... بررسی نموده آنگاه مساله نزول اولین آیات را ذکر می نمایند.
نسخه شناسی
...
مصاحف موجود در زمان ابو بکر- خط قرآن - نقطه گذاری آن مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهند. با توجه به تسلط مؤلف به کتابهای نوشته شده در علوم قرآنی و بخصوص تاریخ قرآن ، مطالب ارائه شده از قوت و قدرت علمی بالائی برخوردار است اضافه بر آن که از منابع فراوانی در این زمینه استفاده نموده اند. و این دو خصوصیت است که به کتاب ایشان چهره ای داده که می تواند به عنوان کتاب ممتاز در زمینه تاریخ قرآن باشد
ساختار کتاب
کتاب دارای یک مقدمه و ۱۷ فصل است که فهرست مطالب آن به شرح زیر است:فصل اول: گامی لرزان در پیشگاه قرآنفصل دوم: نامهای قرآن شامل: قرآن در لغت - فرقان - ذکر - حکمت و...فصل سوم: آغاز وحی : شامل: گوشه گیریها- سن پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم - غار حرا- آغاز وحی و...فصل چهارم: چگونگی وحی- وحی در لغت- سابقه وحی- وحی در قرآن - حالات وحی- مراحل وحیفصل پنجم: در مدار وحی: وحی چیست؟ الهام و وحی- افسانه غرانیق از نظر:قرآن، احادیث ، لغت، عقل ، تاریخ- رسول و نبیفصل ششم: نزول قرآن شامل: معنی نزول- مراحل نزول- لیلة القدر کلمات قرآن از کیست؟ مدت نزول- دلیل نزول تدریجیفصل هفتم: تالیف قرآن در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم : حفظ در سینه ها جمع آوری قرآن- تاثیر قرآن- مراقبت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم - حافظه عرب کوشش صحابه - حافظان قرآن- نوشتن قرآن- کاتبان وحی - تالیف قرآنفصل هشتم: جمع آوری قرآن در زمان ابو بکر شامل: نخستین جامع قرآن رویداد یمامه- زید بن ثابت شروع به کار می کند- همکاران زید چرا زید انتخاب شد- تاریخ این گرد آوری- سنجش کار زید- انگیزه ابو بکرفصل نهم: مصاحف همزمان ابو بکر: شامل: مصحف فاطمه سلام الله علیهم - مصحف حضرت علی علیه السّلام - مصحف سالم ، ابو زید، معاذ بن جبلفصل دهم: (جمع آوری قرآن) در زمان عمرفصل یازدهم: (جمع آوری قرآن) در زمان عثمان- یکی کردن مصاحف- تشکیل انجمن- سوزاندن مصاحف- چند نسخه نوشته شد؟ - رواج مصحف عثمانفصل دوازدهم: خط قرآن- خطوط عربی - خط نبطی - خط کوفی ، نسخ ، خط در مکه و مدینه - اهتمام پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم - پیامبر امی - خط قرآن...فصل سیزدهم: اعجام و نقطه گذاری : مشکل خواندن خط- اعجام و نقطه گذاری نخستین نقطه گذاری- سهم ایرانیان- رواج قطعی مصحف عثمانفصل چهاردهم: آیه ها و سوره ها: معنی آیه - نخستین آیه. شماره آیه ها ترتیب آیه ها- سوره ها- معنی سوره - حکمت تعیین سوره ها. اقسام سوره هافصل پانزدهم: مکی و مدنی: معنی مکی و مدنی- فایده این شناسایی راه شناسایی. ضابطه تشخیص- ترتیب سوره های مکی و مدنی و اختلاف آنفصل شانزدهم: سبب نزول: معنی سبب نزول- فایده شناسایی سبب نزول راههای شناسایی سبب نزول. فصل هفدهم: ترجمه قرآن- معنی ترجمه- شرائط ترجمه- فواید ترجمه قرآن.
ویژگی ها
۱- از مهمترین ویژگی های کتاب- گستردگی و فراوانی منابع تحقیق است که در هر موضوع برای شرح آن از منابع فراوان در آن زمینه استفاده نمود. (منابع دست اول) ۲- شرح و بسط موضوعات مطرح شده- بدین گونه که پس از طرح موضوع و بیان نظرات مختلف- موضوع را از جهات و زوایای مختلف مورد بررسی قرار داده توضیح می دهند و برای این کار ابتدا به سراغ قرآن می رود و موضوع را از دید قرآن بررسی می نماید ۳- فصل هفتم (تالیف قرآن) در این فصل بواسطه آیات و روایات فراوانی ثابت می کنند که در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم ، قرآن بصورت کامل جمع آوری شده و نسخه اصلی برای آن حضرت (بر روی نوشت افزارهای آن زمان) نوشته شده بود. ۴- فصل دوازدهم (خط قرآن) در این فصل پس از تعریف واژه امی، اقوال پیرامون امی بودن پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم را ذکر نموده در پایان جمع بین دو نظریه کرده چنین نتیجه می گیرد که: بی سواد بودن حضرت مربوط است به اوائل بعثت و با سواد بودن ایشان مربوط است به ادامه رسالت . ۵- فصل پنجم (در مدار وحی) در این فصل پس از تعریف وحی و الهام مساله افسانه غرانیق را مطرح و آنگاه آنرا از نظر قرآن- سنت - عقل- لغت- تاریخ مورد بررسی قرار داده، و بی اساس بودن آن را اثبات می نماید. ۶- فصل هفتم (تالیف قرآن) - در این فصل پس از بحث از جمع آوری و حفظ قرآن در سینه ها و مراقبت شخص پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم از آیات الهی مساله نوشتن قرآن را مطرح نموده از آیات قرآن- نوشت اقرارهای موجود در آن زمان را استفاده می نماید (که بر روی چه چیزی عرب ها می نوشتند) ۷- فصل چهاردهم (آیه ها و سوره ها) - در این فصل پس از تعریف واژه آیه و سوره و بیان اولین و آخرین آیه و سوره نازل شده برای تعیین سوره ها- حکمت هایی را بیان می نماید ۸- فصل سوم (آغاز وحی) در این فصل پیرامون وحی سخن گفته و آن چه را که مربوط به مقدمات وحی می شود مانند گوشه گیرهای پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم - غار حرا و سن پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم و... بررسی نموده آنگاه مساله نزول اولین آیات را ذکر می نمایند.
نسخه شناسی
...
wikifeqh: تاریخ_قرآن_(محمود_رامیار)
[ویکی نور] تاریخ قرآن (معرفت). تاریخ قرآن تألیف آیت الله محمدهادی معرفت
کتاب پیرامون یکی از موضوعات مهم علوم قرآنی یعنی تاریخ قرآن نوشته شده است.
مؤلف محترم که خود از دانشمندان علوم قرآن و از مفاخر جهان تشیع در عصر حاضر در این زمینه می باشد این کتاب را بنا بر درخواست سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)برای دانشجویان رشتۀ الهیات شاخۀ علوم قرآن و حدیث در مقطع کارشناسی به عنوان منبع اصلی درس«تاریخ قرآن» به رشتۀ تحریر در آورده است.
وی مطالب کتاب را در شش فصل ارائه نموده که خلاصۀ مباحث هر کدام از فصول کتاب به شرح زیر می باشد: فصل اول:پدیدۀ وحی نام دارد.
در این فصل ابتدا واژۀ وحی را از نظر لغت معنا نموده آنگاه کاربرد آن در قرآن را با ذکر چند آیه بیان کرده.و توضیح می دهد که وحی در قرآن به چهار معنای:اشارۀ پنهانی، هدایت غریزی، الهام، و وحی رسالی به کار رفته است.در ادامه مسالۀ امکان وحی را مطرح نموده، و دلایلی بر امتناع وحی را نقد و بررسی کرده آنگاه کیفیت نزول وحی را توضیح داده، به دنبال آن داستان ورقة بن نوفل و افسانۀ غرانیق را مطرح و ساختگی بودن آنها را اثبات می نماید.
کتاب پیرامون یکی از موضوعات مهم علوم قرآنی یعنی تاریخ قرآن نوشته شده است.
مؤلف محترم که خود از دانشمندان علوم قرآن و از مفاخر جهان تشیع در عصر حاضر در این زمینه می باشد این کتاب را بنا بر درخواست سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)برای دانشجویان رشتۀ الهیات شاخۀ علوم قرآن و حدیث در مقطع کارشناسی به عنوان منبع اصلی درس«تاریخ قرآن» به رشتۀ تحریر در آورده است.
وی مطالب کتاب را در شش فصل ارائه نموده که خلاصۀ مباحث هر کدام از فصول کتاب به شرح زیر می باشد: فصل اول:پدیدۀ وحی نام دارد.
در این فصل ابتدا واژۀ وحی را از نظر لغت معنا نموده آنگاه کاربرد آن در قرآن را با ذکر چند آیه بیان کرده.و توضیح می دهد که وحی در قرآن به چهار معنای:اشارۀ پنهانی، هدایت غریزی، الهام، و وحی رسالی به کار رفته است.در ادامه مسالۀ امکان وحی را مطرح نموده، و دلایلی بر امتناع وحی را نقد و بررسی کرده آنگاه کیفیت نزول وحی را توضیح داده، به دنبال آن داستان ورقة بن نوفل و افسانۀ غرانیق را مطرح و ساختگی بودن آنها را اثبات می نماید.
wikinoor: تاریخ_قرآن_(معرفت)
[ویکی فقه] تاریخ قرآن (کتاب). کتاب پیرامون یکی از موضوعات مهم علوم قرآنی یعنی تاریخ قرآن نوشته شده است. مؤلف محترم که خود از دانشمندان علوم قرآن و از مفاخر جهان تشیع در عصر حاضر در این زمینه می باشد این کتاب را بنا بر درخواست سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) برای دانشجویان رشته الهیات شاخه علوم قرآن و حدیث در مقطع کارشناسی به عنوان منبع اصلی درس «تاریخ قرآن» به رشته تحریر در آورده است.
وی مطالب کتاب را در شش فصل ارائه نموده که خلاصه مباحث هر کدام از فصول کتاب به شرح زیر می باشد:
← فصل اول
۱. کتاب به صورت منظم فصل بندی شده است ۲. در ابتدای هر فصل و یا هر بحثی، واژه های مهم آن از نظر لغت و اصطلاح تعریف شده اند. ۳. با توجه به اینکه کتاب برای دانشجویان بوده مباحث به صورت روشن و روان بیان شده است. ۴. بیان مطالب سیر منطقی دارد به گونه ایی که هر فصلی با فصل قبل ارتباط داشته و در فهمیدن آن نقش مهمی دارد. ۵. تمام مباحث مطرح شده بر اساس مبانی شیعه و مکتب اهل بیت علیهم السّلام می باشد. ۶. در فصل دوم مهمترین مباحث مربوط به نزول قرآن ارائه و در برخی از موارد جدا ولی نیز آورده شده است مانند آنچه که در بحث ترتیب نزول درباره ترتیب نزول سوره های مکی و مدنی آمده است ۷. در فصل ششم- بحث ترجمه قرآن وجود دارد که در آن دیدگاهها پیرامون ترجمه قرآن مورد بررسی قرار گرفته و بیان کرده اند که ترجمه قرآن یک ضرورت دینی است و در پایان جدولی ارائه شده که در آن ترجمه قرآن به زبانهای مختلف ذکر شده است. ۸. در آخر کتاب، منابعی جهت مطالعه بیشتر معرفی کرده است بدین صورت که برای هر فصل به صورت جداگانه چندین منبع از منابع علوم قرآنی به زبان فارسی و یا عربی ذکر نموده است.
اشکالات کتاب مذکور
۱. در فصل سوم که مربوط به جمع و تالیف قرآن است لازم بود مقداری پیرامون جمع قرآن در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم بحث نمایند که فقط به صورت اشاره ای از آن گذشته اند ۲. با توجه به اینکه کتاب برای تدریس در دانشگاهها تالیف شد، لازم است در پایان آن خلاصه ای از مباحث و پرسش و پژوهش نیز در آن وجود داشته باشد.
نسخه شناسی
...
وی مطالب کتاب را در شش فصل ارائه نموده که خلاصه مباحث هر کدام از فصول کتاب به شرح زیر می باشد:
← فصل اول
۱. کتاب به صورت منظم فصل بندی شده است ۲. در ابتدای هر فصل و یا هر بحثی، واژه های مهم آن از نظر لغت و اصطلاح تعریف شده اند. ۳. با توجه به اینکه کتاب برای دانشجویان بوده مباحث به صورت روشن و روان بیان شده است. ۴. بیان مطالب سیر منطقی دارد به گونه ایی که هر فصلی با فصل قبل ارتباط داشته و در فهمیدن آن نقش مهمی دارد. ۵. تمام مباحث مطرح شده بر اساس مبانی شیعه و مکتب اهل بیت علیهم السّلام می باشد. ۶. در فصل دوم مهمترین مباحث مربوط به نزول قرآن ارائه و در برخی از موارد جدا ولی نیز آورده شده است مانند آنچه که در بحث ترتیب نزول درباره ترتیب نزول سوره های مکی و مدنی آمده است ۷. در فصل ششم- بحث ترجمه قرآن وجود دارد که در آن دیدگاهها پیرامون ترجمه قرآن مورد بررسی قرار گرفته و بیان کرده اند که ترجمه قرآن یک ضرورت دینی است و در پایان جدولی ارائه شده که در آن ترجمه قرآن به زبانهای مختلف ذکر شده است. ۸. در آخر کتاب، منابعی جهت مطالعه بیشتر معرفی کرده است بدین صورت که برای هر فصل به صورت جداگانه چندین منبع از منابع علوم قرآنی به زبان فارسی و یا عربی ذکر نموده است.
اشکالات کتاب مذکور
۱. در فصل سوم که مربوط به جمع و تالیف قرآن است لازم بود مقداری پیرامون جمع قرآن در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم بحث نمایند که فقط به صورت اشاره ای از آن گذشته اند ۲. با توجه به اینکه کتاب برای تدریس در دانشگاهها تالیف شد، لازم است در پایان آن خلاصه ای از مباحث و پرسش و پژوهش نیز در آن وجود داشته باشد.
نسخه شناسی
...
wikifeqh: تاریخ_قرآن_(کتاب)