بیع کالی به کالی

[ویکی فقه] بیع کالی به کالی (فقه). بیع دین به دین به معنای فروختن کلّی در ذمه در برابر کلّی در ذمّه است. از عنوان بیع دین در برابر دین، در باب تجارت و دین سخن رفته است. به بیع دین به دین، بیع کالی به کالی، بیع مؤجل به مؤجل و بیع نسیه به نسیه نیز گفته می شود.
در تفسیر عنوان یاد شده بین فقها از دو جهت اختلاف است.
۱) نخست از این جهت که آیا حقیقت بیع دین به دین، بیع کلّی در ذمّه در برابر کلّی در ذمّه ای است که هر دو پیش از عقد به سببی دیگر بر ذمّه آمده باشند، یا شامل بیع کلّی ای که به سبب عقد فعلی بر ذمّه آمده نیز می شود؟
الف)بنابر قول اوّل، بیع دین به دین تنها در دو دین ثابت قبل از عقد، تحقّق پذیر است نه دو دین حاصل از عقد بیع. ب)برخلاف قول دوم که در دو دین ثابت به سبب عقد نیز معنا پیدا می کند. مشهور قول دوم است.
الحدائق الناضرة،ج۲۰، ص۱۸.
البتّه برخی گفته اند: بر فرض پذیرفتن اعتبار اجل در مفهوم دین- چنان که برخی لغویان گفته اند- مراد از آن، اعتبار اجل در اصل تحقّق عنوان دین است و پس از آن، دین بر کلّی در ذمّه صادق است؛ هرچند مدّت آن به پایان رسیده و حالّ و نقد گردیده باشد.
الحدائق الناضرة،ج۲۰، ص۴۸.
در روایت نبوی صلّی اللّه علیه و آله از عنوان دیگری تحت عنوان «بیع کالی به کالی» نام برده شده است که فقها در ضمن بحث از بیع دین به دین و نیز هنگام تقسیم بیع، به لحاظ مدّت دار بودن عوضین و نقد بودن آن دو، بدان پرداخته اند.

اختلاف فقها در تفسیر بیع کالی به کالی
...