[ویکی فقه] بهشتی شدن با اجتناب از گناه (قرآن). عصیان و تمرد هر چه باشد از انسان که مخلوقی ضعیف است و مربوب خدای تعالی است گناهی بزرگ به حساب می آید و مانع ورود او به بهشت خواهد شد.
اجتناب از گناهان کبیره، عامل راهیابی به بهشت:«و الذین اذا فعلوا فـحشة او ظـلموا انفسهم ذکروا الله فاستغفروا لذنوبهم و من یغفر الذنوب الا الله و لم یصروا علی ما فعلوا و هم یعلمون اولـئک جزاؤهم مغفرة من ربهم و جنت تجری من تحتها الانهـر خــلدین فیها و نعم اجر العـملین.» «و آنان که چون کار زشتی کنند یا بر خود ستم روا دارند خدا را به یاد می آورند و برای گناهانشان آمرزش می خواهند و چه کسی جز خدا گناهان را می آمرزد و بر آنچه مرتکب شده اند با آنکه می دانند (که گناه است) پافشاری نمی کنند آنان پاداششان آمرزشی از جانب پروردگارشان و بوستان هایی است که از زیر (درختان) آن جویبارها روان است جاودانه در آن بمانند و پاداش اهل عمل چه نیکوست.» در این آیه پاداش پرهیزگارانی که صفات آنها در دو آیه گذشته آمده توضیح داده شده است و آن عبارت است از" آمرزش پروردگار و بهشتی که نهرها از زیر درختان آن جاری است (و لحظه ای آب از آنها قطع نمی شود) بهشتی که بطور جاودان در آن خواهند بود".در حقیقت در اینجا نخست اشاره به مواهب معنوی و" مغفرت" و شستشوی دل و جان و تکامل روحانی شده، سپس اشاره به مواهب مادی نموده و در پایان می گوید: و نعم اجر العاملین این پاداش نیکی است برای آنها که اهل عمل هستند و مرد میدان ند نه افراد واداده و تنبل که همیشه از تعهدات و مسئولیت های خویش می گریزند. «ان تجتنبوا کبآئر ما تنهون عنه نکفر عنکم سیـاتکم و ندخلکم مدخلا کریما.» «اگر از گناهان بزرگی که از آن (ها) نهی شده اید دوری گزینید بدیهای شما را از شما می زداییم و شما را در جایگاهی ارجمند درمی آوریم.» این آیه به کسانی که از گناهان کبیره پرهیز می کنند، بشارت می دهد که خداوند گناهان صـغـیـره آنان را می بخشد و این پاداشی است که به این گونه افراد داده شده است، می فـرماید: اگر از گناهان بزرگی که از آن نهی می شوید پرهیز کنید، گناهان کوچک شما را می پوشانیم و شما را در جایگاه خوبی وارد می سازیم؛ ان تجتنبوا کبائر ما تنهون عنه نکفر عنکم سیئاتکم و ندخلکم مدخلا کریما. از تعبیر کبائر و سیئات استفاده می شود که گناهان بر دو دسته اند، دسته ای که قرآن نام آنها را کبیره و دسته ای که نام آنها را سیئه گذاشته است.
گناه کبیره و صغیره
عصیان و تمرد هر چه باشد از انسان که مخلوقی ضعیف است و مربوب خدای تعالی است نسبت به خدایی که سلطانش عظیم است کبیره و بزرگ است، ولی این مقایسه بین انسان و پروردگار او است، نه بین یک معصیت با معصیت دیگر، پس منافات ندارد که تمامی گناهان به اعتبار اول کبیره باشند و به اعتبار دوم بعضی کبیره و بعضی صغیره باشند.و بزرگی معصیت وقتی تحقق می یابد که نهی از آن نسبت به همین که از معصیت دیگر شده مهم تر باشد و جمله: " ما تنهون عنه... "، خالی از این اشاره و یا دلالت بر این معنا نیست و دلیل بر اهمیت نهی تشدید خطاب است یا به اینکه در خطاب اصرار شده باشد و یا به اینکه مرتکبش به عذاب آتش تهدید گشته باشد و یا به نحوی دیگر از آن اهمیت گناه استفاده شود.
بهشت پاداش اجتناب از گناه
«و الذین لایدعون مع الله الـها ءاخر و لایقتلون النفس التی حرم الله الا بالحق و لایزنون و من یفعل ذلک یلق اثاما اولـئک یجزون الغرفة بما صبروا و یلقون فیها تحیة و سلـما.» «و کسانی اند که با خدا معبودی دیگر نمی خوانند و کسی را که خدا (خونش را)حرام کرده است جز به حق نمی کشند و زنا نمی کنند و هر کس اینها را انجام دهد سزایش را دریافت خواهد کرد اینانند که به پاس آنکه صبر کردند غرفه (های بهشت را) پاداش خواهند یافت و در آنجا با سلام و درود مواجه خواهند شد.» مواظبت بر ترک گناه، موجب راهیابی متقین به بهشت:«و ازلفت الجنة للمتقین غیر بعید هـذا ما توعدون لکل اواب حفیظ.» «و بهشت را برای پرهیزگاران نزدیک گردانند بی آنکه دور باشد (و به آنان گویند) این همان است که وعده یافته اید (و) برای هر توبه کار نگهبان (حدود خدا) خواهد بود.» حفیظ، مواظبت بر انجام دادن اوامر الهی و اجتناب از گناه است. " و ازلفت الجنة للمتقین غیر بعید" از این آیه شروع می شود به توصیف حال متقین که در روز قیامت چه وصفی دارند و معنای آیه این است که: در آن روز بهشت برای مردم با تقوی نزدیک می شود، در حالی که در جای دوری قرار نگیرد، یعنی در پیش رویشان باشد و داخل شدنشان در آن زحمتی نداشته باشد. می فرماید: " در آن روز بهشت به پرهیزگاران نزدیک می شود و فاصله ای از آنها ندارد"! (و ازلفت الجنة للمتقین غیر بعید). " ازلفت" از ماده" زلفی" (بر وزن کبری) به معنی قرب و نزدیکی است.جالب اینکه نمی گوید پرهیزگاران را به بهشت نزدیک می کنند بلکه می گوید بهشت را به آنها نزدیک می کنند! این مطلبی است که در شرائط این دنیا قابل تصور نیست، اما از آنجا که اصول حاکم بر سرای آخرت اصولی است که با شرائط این جهان بسیار متفاوت است به هیچوجه جای تعجب نیست که خداوند برای نهایت اکرام و احترام مؤمنان پرهیزگار بجای آنکه آنها را به سوی بهشت برد، بهشت را به سوی آنها می آورد! در سوره شعراء آیات ۹۰ و ۹۱ نیز می خوانیم: و ازلفت الجنة للمتقین و برزت الجحیم للغاوین: " در آن روز بهشت را به پرهیزگاران نزدیک می کنند و دوزخ را برای گمراهان آشکار".و این نهایت لطف و احترام خدا به بندگان مؤمن است که بالاتر از آن تصور نمی شود.
اجتناب از گناهان کبیره، عامل راهیابی به بهشت:«و الذین اذا فعلوا فـحشة او ظـلموا انفسهم ذکروا الله فاستغفروا لذنوبهم و من یغفر الذنوب الا الله و لم یصروا علی ما فعلوا و هم یعلمون اولـئک جزاؤهم مغفرة من ربهم و جنت تجری من تحتها الانهـر خــلدین فیها و نعم اجر العـملین.» «و آنان که چون کار زشتی کنند یا بر خود ستم روا دارند خدا را به یاد می آورند و برای گناهانشان آمرزش می خواهند و چه کسی جز خدا گناهان را می آمرزد و بر آنچه مرتکب شده اند با آنکه می دانند (که گناه است) پافشاری نمی کنند آنان پاداششان آمرزشی از جانب پروردگارشان و بوستان هایی است که از زیر (درختان) آن جویبارها روان است جاودانه در آن بمانند و پاداش اهل عمل چه نیکوست.» در این آیه پاداش پرهیزگارانی که صفات آنها در دو آیه گذشته آمده توضیح داده شده است و آن عبارت است از" آمرزش پروردگار و بهشتی که نهرها از زیر درختان آن جاری است (و لحظه ای آب از آنها قطع نمی شود) بهشتی که بطور جاودان در آن خواهند بود".در حقیقت در اینجا نخست اشاره به مواهب معنوی و" مغفرت" و شستشوی دل و جان و تکامل روحانی شده، سپس اشاره به مواهب مادی نموده و در پایان می گوید: و نعم اجر العاملین این پاداش نیکی است برای آنها که اهل عمل هستند و مرد میدان ند نه افراد واداده و تنبل که همیشه از تعهدات و مسئولیت های خویش می گریزند. «ان تجتنبوا کبآئر ما تنهون عنه نکفر عنکم سیـاتکم و ندخلکم مدخلا کریما.» «اگر از گناهان بزرگی که از آن (ها) نهی شده اید دوری گزینید بدیهای شما را از شما می زداییم و شما را در جایگاهی ارجمند درمی آوریم.» این آیه به کسانی که از گناهان کبیره پرهیز می کنند، بشارت می دهد که خداوند گناهان صـغـیـره آنان را می بخشد و این پاداشی است که به این گونه افراد داده شده است، می فـرماید: اگر از گناهان بزرگی که از آن نهی می شوید پرهیز کنید، گناهان کوچک شما را می پوشانیم و شما را در جایگاه خوبی وارد می سازیم؛ ان تجتنبوا کبائر ما تنهون عنه نکفر عنکم سیئاتکم و ندخلکم مدخلا کریما. از تعبیر کبائر و سیئات استفاده می شود که گناهان بر دو دسته اند، دسته ای که قرآن نام آنها را کبیره و دسته ای که نام آنها را سیئه گذاشته است.
گناه کبیره و صغیره
عصیان و تمرد هر چه باشد از انسان که مخلوقی ضعیف است و مربوب خدای تعالی است نسبت به خدایی که سلطانش عظیم است کبیره و بزرگ است، ولی این مقایسه بین انسان و پروردگار او است، نه بین یک معصیت با معصیت دیگر، پس منافات ندارد که تمامی گناهان به اعتبار اول کبیره باشند و به اعتبار دوم بعضی کبیره و بعضی صغیره باشند.و بزرگی معصیت وقتی تحقق می یابد که نهی از آن نسبت به همین که از معصیت دیگر شده مهم تر باشد و جمله: " ما تنهون عنه... "، خالی از این اشاره و یا دلالت بر این معنا نیست و دلیل بر اهمیت نهی تشدید خطاب است یا به اینکه در خطاب اصرار شده باشد و یا به اینکه مرتکبش به عذاب آتش تهدید گشته باشد و یا به نحوی دیگر از آن اهمیت گناه استفاده شود.
بهشت پاداش اجتناب از گناه
«و الذین لایدعون مع الله الـها ءاخر و لایقتلون النفس التی حرم الله الا بالحق و لایزنون و من یفعل ذلک یلق اثاما اولـئک یجزون الغرفة بما صبروا و یلقون فیها تحیة و سلـما.» «و کسانی اند که با خدا معبودی دیگر نمی خوانند و کسی را که خدا (خونش را)حرام کرده است جز به حق نمی کشند و زنا نمی کنند و هر کس اینها را انجام دهد سزایش را دریافت خواهد کرد اینانند که به پاس آنکه صبر کردند غرفه (های بهشت را) پاداش خواهند یافت و در آنجا با سلام و درود مواجه خواهند شد.» مواظبت بر ترک گناه، موجب راهیابی متقین به بهشت:«و ازلفت الجنة للمتقین غیر بعید هـذا ما توعدون لکل اواب حفیظ.» «و بهشت را برای پرهیزگاران نزدیک گردانند بی آنکه دور باشد (و به آنان گویند) این همان است که وعده یافته اید (و) برای هر توبه کار نگهبان (حدود خدا) خواهد بود.» حفیظ، مواظبت بر انجام دادن اوامر الهی و اجتناب از گناه است. " و ازلفت الجنة للمتقین غیر بعید" از این آیه شروع می شود به توصیف حال متقین که در روز قیامت چه وصفی دارند و معنای آیه این است که: در آن روز بهشت برای مردم با تقوی نزدیک می شود، در حالی که در جای دوری قرار نگیرد، یعنی در پیش رویشان باشد و داخل شدنشان در آن زحمتی نداشته باشد. می فرماید: " در آن روز بهشت به پرهیزگاران نزدیک می شود و فاصله ای از آنها ندارد"! (و ازلفت الجنة للمتقین غیر بعید). " ازلفت" از ماده" زلفی" (بر وزن کبری) به معنی قرب و نزدیکی است.جالب اینکه نمی گوید پرهیزگاران را به بهشت نزدیک می کنند بلکه می گوید بهشت را به آنها نزدیک می کنند! این مطلبی است که در شرائط این دنیا قابل تصور نیست، اما از آنجا که اصول حاکم بر سرای آخرت اصولی است که با شرائط این جهان بسیار متفاوت است به هیچوجه جای تعجب نیست که خداوند برای نهایت اکرام و احترام مؤمنان پرهیزگار بجای آنکه آنها را به سوی بهشت برد، بهشت را به سوی آنها می آورد! در سوره شعراء آیات ۹۰ و ۹۱ نیز می خوانیم: و ازلفت الجنة للمتقین و برزت الجحیم للغاوین: " در آن روز بهشت را به پرهیزگاران نزدیک می کنند و دوزخ را برای گمراهان آشکار".و این نهایت لطف و احترام خدا به بندگان مؤمن است که بالاتر از آن تصور نمی شود.
wikifeqh: بهشتی_شدن_با_اجتناب_از_گناه_(قرآن)