بندر. [ ب َ دَ ] ( اِخ ) نام شهری است در غرجه. ( فرهنگ اسدی ) :
بسی خسرو نامور پیش از او
شدستند زی بندر و ساربان.
دیباجی ( از فرهنگ اسدی چ اقبال ص 161 ).
بندر
/bandar/
مترادف بندر: دریاکنار، دریابار، شهرساحلی، ساحل، بارانداز، بندرگاه، لنگرگاه
معنی انگلیسی:
لغت نامه دهخدا
بندر. [ ب َ دَ ] ( اِخ ) نام شهری است در غرجه. ( فرهنگ اسدی ) :
بسی خسرو نامور پیش از او
شدستند زی بندر و ساربان.
فرهنگ فارسی
( اسم ) محلی است در ساحل دریا یا رودخانه که محل توقف و بار گیری و باراندازی وسایل نقلی. دریایی است و آن معمولا شامل انبارها و جرثقیلها و وسایل فنی دیگر نیز هست شهر ساحلی بندرگاه . توضیح این کلمه بهمین صورت معرب شده جمع آن ( بنادر ) آید .
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
فرهنگستان زبان و ادب
واژه نامه بختیاریکا
دانشنامه عمومی
بندر نقطه ای است در کرانه دریا که کشتی ها در کنار آن پهلو می گیرند یا لنگر می اندازند تا در آنجا بارگیری یا بار خود را تخلیه نمایند. اینگونه نقاط معمولاً با تأسیساتی مانند اسکله و ساختمان و تسهیلات مخابراتی و ارتباطی همراه است. به محل استقرار این تأسیسات در بندر، بندرگاه گفته می شود.
بندرها گونه های گوناگون دارند مانند: بندر آزاد و بندر پیمانی
بندر نامی پارسی و ایرانی است و از «بند» و «در» تشکیل شده است. در ایران قدیم به جای سکوهای بندری یا اسکله ها جهت پهلوگیری کشتی ها در بخشی از دریا نزدیک ساحل بندی حوضچه مانند از سنگ و ساروج پدیدمی آوردند و از یک مسیر ورودی کشتی ها در آن تردد می کردند که این دروازه ورودی به وسیله زنجیری بسته می گردید و کشتی ها در آن از خطر موج درامان بودند. این حوضچه های دروازه دار را بندر می گفتند و به مرور به شهرهای دارای این پایانه دریایی نیز بندر گفته شد. بندر در کنار دریا به منزله دربند در راه های خشکی است. [ ۱] و در فرهنگ دهخدا اصل آن را بُندَر که بار و بنه در آن می نهند آمده است؛ و همان اسکله است که در ترکی به معنی معبر بحر است. [ ۲] کلمه بندر به زبان های دیگر از جمله عربی نیز وارد شده است. [ ۳]
بندرها گونه های گوناگون دارند مانند: بندر آزاد و بندر پیمانی
بندر نامی پارسی و ایرانی است و از «بند» و «در» تشکیل شده است. در ایران قدیم به جای سکوهای بندری یا اسکله ها جهت پهلوگیری کشتی ها در بخشی از دریا نزدیک ساحل بندی حوضچه مانند از سنگ و ساروج پدیدمی آوردند و از یک مسیر ورودی کشتی ها در آن تردد می کردند که این دروازه ورودی به وسیله زنجیری بسته می گردید و کشتی ها در آن از خطر موج درامان بودند. این حوضچه های دروازه دار را بندر می گفتند و به مرور به شهرهای دارای این پایانه دریایی نیز بندر گفته شد. بندر در کنار دریا به منزله دربند در راه های خشکی است. [ ۱] و در فرهنگ دهخدا اصل آن را بُندَر که بار و بنه در آن می نهند آمده است؛ و همان اسکله است که در ترکی به معنی معبر بحر است. [ ۲] کلمه بندر به زبان های دیگر از جمله عربی نیز وارد شده است. [ ۳]
wiki: بندر
بندر (چترود). بندر، روستایی است از توابع بخش چترود شهرستان کرمان در استان کرمان ایران.
این روستا در دهستان معزیه قرار داشته و براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۱۲۷نفر ( ۳۱خانوار ) بوده است. [ ۱]
شورای اسلامی و دهیار منطقه : سیدیدالله موسوی
این روستا در دهستان معزیه قرار داشته و براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۱۲۷نفر ( ۳۱خانوار ) بوده است. [ ۱]
شورای اسلامی و دهیار منطقه : سیدیدالله موسوی
wiki: بندر (چترود)
بندر (مجموعه تلویزیونی). بندر ( چکی: Přístav ) یک مجموعهٔ تلویزیونی چکی است که در سال ۲۰۱۵ منتشر شد. این سریال نامزد دریافت شیر چک بابت «بهترین درام تلویزیونی سال ۲۰۱۵» بود.
• واندا هیبرنووا
• میشائلا پخاچکووا
• پتر اشترتنیچک
• مارتین زونار
• مارتین دیدار
• ییتکا اشنایدرووا
• لادیسلاف پُتمیه شِل
• واتسلاو ییراچک
• واندا هیبرنووا
• میشائلا پخاچکووا
• پتر اشترتنیچک
• مارتین زونار
• مارتین دیدار
• ییتکا اشنایدرووا
• لادیسلاف پُتمیه شِل
• واتسلاو ییراچک
wiki: بندر (مجموعه تلویزیونی)
بندر (میناب). بُندَر، روستایی در دهستان بندر بخش سندرک شهرستان میناب در استان هرمزگان ایران است. این روستا، مرکز دهستان بندر است. [ ۱]
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۱٬۴۹۲ نفر ( ۲۲۷ خانوار ) بوده است. [ ۲]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفبر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۱٬۴۹۲ نفر ( ۲۲۷ خانوار ) بوده است. [ ۲]
wiki: بندر (میناب)
دانشنامه آزاد فارسی
بندر (port)
نقطه ای در کرانۀ دریا، که کشتی ها در کنار آن پهلو می گیرند یا لنگر می اندازند تا در آن جا بارگیری یا بار خود را تخلیه کنند. در این نقاط معمولاً تأسیساتی همچون اسکله و ساختمان و تسهیلات مخابراتی و ارتباطی وجود دارد.
نقطه ای در کرانۀ دریا، که کشتی ها در کنار آن پهلو می گیرند یا لنگر می اندازند تا در آن جا بارگیری یا بار خود را تخلیه کنند. در این نقاط معمولاً تأسیساتی همچون اسکله و ساختمان و تسهیلات مخابراتی و ارتباطی وجود دارد.
wikijoo: بندر
مترادف ها
لنگر گاه، پرت، مخرج، درب، درگاه، در رو، بندرگاه، بندر، بندر ورودی، مبدا مسافرت، دورازه، شراب شیرین
بندر، شهر ساحلی، بندر ساحلی دریا، دریابندر
بندر، کنار جاده، ایستگاه فرعی
فارسی به عربی
پیشنهاد کاربران
واژه ی �بندر� واقعاً یکی از نمونه های جالب تحول واژگانی از پهلوی به فارسی نو است. در اینجا خلاصه ی ریشه شناسی و منابع معتبر کتابی را می آورم:
- - -
۱. ریشه در اوستایی و سنسکریت
... [مشاهده متن کامل]
ریشه ی band - در اوستایی به معنای �بستن، گره زدن� ( اوستایی: band - ) به کار رفته است.
در ریگ ودا و متون سنسکریت نیز ریشه ی bandh - با همان معنا وجود دارد ( مانند bandha = بند، گره ) .
📖 منبع:
Bartholomae, Christian. Altiranisches W�rterbuch. Strassburg, 1904. ( مدخل band - ) .
Mayrhofer, Manfred. Etymologisches W�rterbuch des Altindoarischen, Bd. I - III. Heidelberg, 1992–2001. ( مدخل bandh - ) .
- - -
۲. پهلوی و فارسی میانه
در پهلوی ( فارسی میانه ) ، واژه ی band رایج بوده و به معنای سد، مانع، قید، زنجیر و نیز �بستن� آمده است.
پسوند مکانی - ar / - dar در فارسی میانه برای نام گذاری مکان ها وجود داشته ( مثلاً andar �درون�، gund - dar �جای سپاه� ) .
بنابراین band - dar یا bandar در اصل به معنای �جای بسته شدن / توقف گاه� بوده است.
📖 منابع:
MacKenzie, D. N. A Concise Pahlavi Dictionary. Oxford, 1971. ( مدخل band ) .
Nyberg, H. S. A Manual of Pahlavi, Wiesbaden, 1974.
- - -
۳. تحول معنایی
در متون فارسی میانه، �بندر� بیشتر معنای �ایستگاه، بارانداز، محل توقف کالا یا قافله� داشته است.
در دوره ی اسلامی، با گسترش تجارت دریایی در خلیج فارس، معنای �محل پهلو گرفتن کشتی� تثبیت شد.
📖 منابع:
Henning, W. B. Mitteliranisch. Handbuch der Orientalistik, Leiden, 1958.
Bailey, H. W. Dictionary of Khotan Saka. Cambridge, 1979. ( برای مقایسه با دیگر زبان های ایرانی میانه ) .
- - -
۴. حضور در زبان های دیگر
واژه ی �بندر� از فارسی به زبان های هندی و اردو راه یافته است ( مثلاً بندرگاه / bandargāh ) .
همچنین در برخی متون ترکی عثمانی و عربی وارد شده و با همان معنا به کار رفته است.
📖 منبع:
Steingass, F. A Comprehensive Persian - English Dictionary. London, 1892. ( مدخل bandar ) .
Platts, John T. A Dictionary of Urdu, Classical Hindi, and English. London, 1884.
- - -
✅ در جمع بندی:
بندر = band - ( بستن، توقف ) پسوند مکانی - ar/ - dar → �جای بستن، توقف گاه� → در فارسی میانه �ایستگاه / بارانداز� → در فارسی نو �محل پهلو گرفتن کشتی، بندر�.
- - -
- - -
۱. ریشه در اوستایی و سنسکریت
... [مشاهده متن کامل]
ریشه ی band - در اوستایی به معنای �بستن، گره زدن� ( اوستایی: band - ) به کار رفته است.
در ریگ ودا و متون سنسکریت نیز ریشه ی bandh - با همان معنا وجود دارد ( مانند bandha = بند، گره ) .
📖 منبع:
Bartholomae, Christian. Altiranisches W�rterbuch. Strassburg, 1904. ( مدخل band - ) .
Mayrhofer, Manfred. Etymologisches W�rterbuch des Altindoarischen, Bd. I - III. Heidelberg, 1992–2001. ( مدخل bandh - ) .
- - -
۲. پهلوی و فارسی میانه
در پهلوی ( فارسی میانه ) ، واژه ی band رایج بوده و به معنای سد، مانع، قید، زنجیر و نیز �بستن� آمده است.
پسوند مکانی - ar / - dar در فارسی میانه برای نام گذاری مکان ها وجود داشته ( مثلاً andar �درون�، gund - dar �جای سپاه� ) .
بنابراین band - dar یا bandar در اصل به معنای �جای بسته شدن / توقف گاه� بوده است.
📖 منابع:
MacKenzie, D. N. A Concise Pahlavi Dictionary. Oxford, 1971. ( مدخل band ) .
- - -
۳. تحول معنایی
در متون فارسی میانه، �بندر� بیشتر معنای �ایستگاه، بارانداز، محل توقف کالا یا قافله� داشته است.
در دوره ی اسلامی، با گسترش تجارت دریایی در خلیج فارس، معنای �محل پهلو گرفتن کشتی� تثبیت شد.
📖 منابع:
Bailey, H. W. Dictionary of Khotan Saka. Cambridge, 1979. ( برای مقایسه با دیگر زبان های ایرانی میانه ) .
- - -
۴. حضور در زبان های دیگر
واژه ی �بندر� از فارسی به زبان های هندی و اردو راه یافته است ( مثلاً بندرگاه / bandargāh ) .
همچنین در برخی متون ترکی عثمانی و عربی وارد شده و با همان معنا به کار رفته است.
📖 منبع:
Steingass, F. A Comprehensive Persian - English Dictionary. London, 1892. ( مدخل bandar ) .
- - -
✅ در جمع بندی:
بندر = band - ( بستن، توقف ) پسوند مکانی - ar/ - dar → �جای بستن، توقف گاه� → در فارسی میانه �ایستگاه / بارانداز� → در فارسی نو �محل پهلو گرفتن کشتی، بندر�.
- - -
منبع. عکس فرهنگ ریشه واژگان فارسی دکتر علی نورایی
زبان های ترکی�در چند مرحله بر�زبان فارسی�تأثیر گذاشته است. نخستین تأثیر زبان ترکی بر پارسی، در زمان حضور سربازان تُرک در ارتش�سامانیان�روی داد. پس از آن، در زمان فرمان روایی�غزنویان، �سلجوقیان�و پس از�حملهٔ مغول، تعداد بیشتری�وام واژهٔ�ترکی به زبان فارسی راه یافت؛ اما بیشترین راه یابی واژه های ترکی به زبان فارسی در زمان فرمانروایی�صفویان، که ترکمانان�قزلباش�در تأسیس آن نقش اساسی داشتند، و�قاجاریان�بر ایران بود.
... [مشاهده متن کامل]
• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹
زبان های ترکی�در چند مرحله بر�زبان فارسی�تأثیر گذاشته است. نخستین تأثیر زبان ترکی بر پارسی، در زمان حضور سربازان تُرک در ارتش�سامانیان�روی داد. پس از آن، در زمان فرمان روایی�غزنویان، �سلجوقیان�و پس از�حملهٔ مغول، تعداد بیشتری�وام واژهٔ�ترکی به زبان فارسی راه یافت؛ اما بیشترین راه یابی واژه های ترکی به زبان فارسی در زمان فرمانروایی�صفویان، که ترکمانان�قزلباش�در تأسیس آن نقش اساسی داشتند، و�قاجاریان�بر ایران بود.
... [مشاهده متن کامل]
• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹
بندر؛ ساحل تجهیز شده برای به بند کشیدن کشتی ها با بند و طناب که توسط جریان آب از بَند در نروند
اسکله؛ اسکلت،
لنگرگاه و بندرگاهِ اسکلت بندی شده
اسکله؛ اسکلت،
لنگرگاه و بندرگاهِ اسکلت بندی شده
دربند | گذرگاه دریا که آنرا بندر خوانند. ( از برهان ) ( غیاث ) . شهری که بر گذرگاه دریا سازند و بندر مقلوب آنست. ( از آنندراج ) :
بندر مختص دریا ندارد.
محلی است در ساحل دریا یا رودخانه که محل توقف و بارگیری و باراندازی وسایل نقلیه دریایی است.
مانند بندر ایالت می سی سی پی آمریکا که از نوع بندر رودخانه ای است.
محلی است در ساحل دریا یا رودخانه که محل توقف و بارگیری و باراندازی وسایل نقلیه دریایی است.
مانند بندر ایالت می سی سی پی آمریکا که از نوع بندر رودخانه ای است.
واژه بندر کاملا پارسی است. چون در عربی می شودمیناءاین واژه یعنی بندر صد درصد پارسی است.
منبع. https://www. bbc. com/persian/world - 51838787
منبع. https://www. bbc. com/persian/world - 51838787
بندر =بند در - جای کشتی بستن است و پیوندی با بن ندارد
بندر در اصل بُندار است و بُن به معنی ریشه و ته است و دار به معنی داشتن است منظور قسمتی از دریا است که ته و عمق دریا مشخص و کم است.
کشتی بندان ؛ بندر. مینا. جای لنگر انداختن کشتی ها در بندر: این شهر [ شهر مهروبان ] باجگاهی است و کشتی بندان و چون از آنجا بجانب جنوب بر کناردریا بروند ناحیت توه. . . باشد. ( سفرنامه ناصرخسرو چ دبیرسیاقی ص 121 ) .
بندر دگرگون شده "بندودر " پهلوی است که به زبان تازی راه یافته .