برتری انسان بر موجودات

[ویکی فقه] از مجموع آیات و روایات درباره خلقت انسان، برتری انسان بر موجودات این نشئه از هستی استفاده می شود، و این به جهت ویژگی های است که انسان از آنها برخوردار است. اما خلق موجودی اشرف از انسان، هر چند از نظر فلسفی امتناع ذاتی ندارد. لکن بعید به نظر می رسد.
هرچند بشر از طریق علوم ظاهری احاطه به تمام انواع موجودات ندارد، ولی از طریق وحی و اخبار غیبی اولیای الاهی، می تواند اطلاعاتی از انواع موجودات و موقعیت و درجه وجودی انسان، کسب کند.برای نمونه به این روایت توجه فرمایید: عبدالله بن سنان می گوید از امام صادق (علیه السّلام) پرسیدم ملائکه بالاترند یا فرزندان آدم؟ آن حضرت در جواب سخن امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (علیه السّلام) را نقل فرمود: "خداوند در فرشتگان عقل بدون شهوت قرار داد و در حیوان شهوت بدون عقل و در انسان عقل همراه با شهوت؛ پس اگر عقل انسان بر شهوتش پیروز گردد او از ملائکه برتر است و اگر شهوتش بر عقل او پیروز گردد او از حیوان فروتر و پست تر است".
علل شرافت انسان
به عقیده ما آنچه از مجموع آیات و روایات درباره خلقت انسان استفاده می شود برتری و شرافت انسان بر تمام موجودات زمینی و سماوی است. این به جهت ویژگی های است که انسان از آنها برخوردار است که در ذیل اشاره ای به آن خواهیم داشت:
← دارنده روح الهی
اما امکان خلق موجودی شریف تر از انسان هرچند امتناع ذاتی ندارد، ولی بعید به نظر می رسد.توضیح این که خداوند در سوره بقره در خلال بیان علت و سیر خلقت آدم و محاوراتی که بین ملائکه رد و بدل شده می فرماید:«اذ قال ربک للملائکة انی جاعل فی الارض خلیفة؛ یاد آر آن گاه که پرودگار تو به فرشتگان فرمود: در زمین خلیفه ای (از بشر) خواهم گماشت».در زبان عرب کلمه خلیفه به معنای "الامام الذی لیس فوقه امام"؛ یعنی پیشوایی که بالاتر از او کسی نیست، ترجمه شده است، لذا با عنایت به این معنا و علم به این که خداوند متعال کلمه ای که را بیهوده و بدون عنایت به معانی و مفاهیم آن مورد بهره برداری قرار نمی دهد، بنابر این، به این نتیجه می رسیم که خداوند متعال با اهدای این لقب به انسان، قابلیت های او را برتر از هر آنچه هست و خواهد بود، قرار داده است. در صورت تصمیم پرودگار بر خلقت شریف تر از آدمی، لازم است انسان از این مقام (خلیفة اللهی) عزل شود.علاوه، وجود حضرت محمد (صلی الله علیه و آله وسلّم)، و معصومان - که بهانه خلقت و گل سر سبد موجودات هستی هستند و به بالاترین درجه کمال رسیده اند و قابلیت های انسانی در آنها به فعلیت رسیده است - در میان انسان ها، خلق موجودی اشرف از انسان از ناحیه خداوند را بعید می نماید.