باکالیت

باکالیت ( به انگلیسی: Bakelite ) با نام های دیگر فنولیک، فلنولیک رزین[ و ۱] و فنول فورمال دهاید[ و ۲] ، نوعی ترموست و یک ترکیب مصنوعی از رزین است که با فیلرهایی مانند خاکه چوب و پنبهٔ نسوز ساخته می شود تا استحکام آن بالا رود. باکلیت ممکن است به شکل میله ای، لوله ای، تخته یا ورق ساخته شود و قابلیت ساب خوردن، بریده شده، سوراخ شدن، اره شدن و حکاکی شدن و پرداخت را داراست. [ ۱] باکلیت از کربولیک اسید ( فنول ) و فرمالدهاید به دست می آید و ماده ای ارزان قیمت است که می تواند در رنگ های مختلف ساخته شود. [ ۲] و به عنوان عایق حرارتی و الکتریکی به کار رود. [ ۳]
باکالیت نخستین پلاستیک ساختهٔ دست بشر است که در سال ۱۹۰۸ میلادی توسط لئو بیکلاند[ و ۳] کشف شد. او در سال ۱۹۱۰ شرکت جنرال باکلیت را پایه گذاری کرد که شاخه هایی در برلین و بعدها در بریتانیای کبیر و کانادا داشت. در سال ۱۹۳۸ میلادی این شرکت با تبدیل به بخش پلاستیک شرکت یونیون کارباید[ و ۴] شد. کاربرد نخستین باکالیت در صنایع الکترونیک و به عنوان عایق بود اما خیلی زود در امور دیگر نیز کاربرد پیدا کرد. بیکلاند برای کشف خود تا سال ۱۹۲۸ حق اختراع داشت. در سال ۱۹۳۰ میلادی امریکن کاتالین کورپوریشن[ و ۵] کاتالین را معرفی کرد و رقیب باکالیت شد. کاتالین کورپوریشن در ۱۹۳۵ ماده ای شفاف به نام پریستال[ و ۶] را معرفی کرد که رنگی کهربایی و امروزه به آن اپل جوس باکالیت[ و ۷] می گویند. در دههٔ ۱۹۳۰ با مشخص شدن راه هایی برای ساخت باکالیت با رنگ روشن، از آن به عنوان ماده ای در جواهرسازی مطرح شد. در دهه های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ میلادی شرکت ماربلت[ و ۸] از باکالیت استفاده کرد. امروزه با وجود اینکه انواع مختلفی از ترکیبات فنولیک رزین همچون ماربلت، [ و ۹] ، دورز[ و ۱۰] ، باکالیت و کاتلین، فنولیا[ و ۱۱] و پریستال وجود دارد، اما بین بیشتر مردم رایج ترین شیوه برای اشاره به همهٔ آن ها باکلیت است. [ ۴]
باکالیت ترکیبی اکسیدپذیر است و در طی چند سال رنگ بیرونی آن تغییر خواهد کرد که اغلب می توان با استفاده از سنباده مشاهده کرد که رنگ داخلی آن متفاوت است. باکالیت های سفید رفته رفته کرم رنگ؛ بنفش کم رنگ، قهوه ای؛ فیروزه ای، سبز؛ و صورتی به نارنجی تبدیل می شوند. این پدیده معمولاً در برابر نور آفتاب یا تماس با مواد شیمیایی همچون خوشبوکننده ها، افشانه های مو و مواد آرایشی رخ می دهد. [ ۵]