اضطرار

[ویکی فقه] إضطرار. اِضْطِرار، اصطلاحی فقهی ، به معنی حالتی که شخص بر اثر تنگنا، ناگزیر می شود از میان دو ضرر یا دو فاسد، خفیف تر را برگزیند.
اضطرار در لغت مصدر باب افتعال از ریشه «ضرر» به معنی ناچار بودن از پذیرش ضرر، یعنی آسیب و گزند، و «ضرورت » اسم مصدر آن است . ضرورت نیاز شدیدی را گویند که برآورده نشدن آن ممکن است خطر جانی ، یا زیان مالی جبران ناپذیری را پدید آورد و از نظر فقهاء حالتی است که با شرایطی برخی از محرمات را مباح ، و برخی از ممنوعات را مجاز می سازد (الضرورات تُبیح المحظورات )، به عبارتی دیگر، امری ضروری است که زندگی انسان قائم بدان است .

[ویکی فقه] اِضْطِرار، اصطلاحی فقهی ، به معنی حالتی که شخص بر اثر تنگنا، ناگزیر می شود از میان دو ضرر یا دو فاسد، خفیف تر را برگزیند.
اضطرار در لغت مصدر باب افتعال از ریشه «ضرر» به معنی ناچار بودن از پذیرش ضرر، یعنی آسیب و گزند، و «ضرورت » اسم مصدر آن است .
راغب اصفهانی ، معجم مفردات الفاظ القرآن ، ج۱، ص۳۰۲-۳۰۳، به کوشش ندیم مرعشلی ، بیروت ، دارالکتاب العربی .
به یک تقسیم ، ضرورت را در پنج حالت می توان بررسی کرد: حفظ دین ، حفظ نفس ، حفظ عقل ، حفظ آبرو و حفظ مال .
عبدالوهاب خلاّف ، علم اصول الفقه ، ج۱، ص۲۳۶، استانبول ، ۱۹۸۴م .
حالت اضطرار در برابر اصطلاح اختیار مفهوم خود را باز می یابد. مسلم است که اضطرار از مرز رضای عادی و سالم می گذرد، اما به مرز اکراه نمی رسد.
بازشناسی ِ موارد اضطرار از اکراه
...

[ویکی فقه] اضطرار (اصول). اضطرار یکی از عناوین ثانویه در فقه شیعی است که بخاطر آن حکم اولیه برداشته می شود و اضطرار گاهی در فعل و گاهی در ترک امری می باشد و به سخن دیگر؛ اضطرار به مجبور شدن به انجام ارادی فعل با عدم رضایت قلبی، یا سلب کامل اختیار اطلاق می شود.
اضطرار به بیم از زیان غیر قابل تحمّل نسبت به فعل یا ترک گفته می شود. به بیان کامل تر؛ اضطرار، حالتی است که در آن، با وجود آن که تهدیدی از خارج متوجه شخص نمی گردد، فشاری از درون وی، او را به انجام کاری وادار می کند که نسبت به آن رضایت کامل ندارد؛ یعنی هر چند اراده انجام آن را دارد، اما این اراده با رضایت و خرسندی درونی همراه نیست، مانند این که شخصی برای درمان فرزندش، مضطر به فروش خانه خود می گردد؛ در این مورد، او این کار را بر خلاف میل باطنی و در شرایط اضطرار، ولی با اراده و قصد ، انجام می دهد.
اضطرار در اصول
← معانی اضطرار در اصول
← تعریف اضطرار از دیدگاه فقها
...

[ویکی فقه] اضطرار (قرآن). اضطرار ، در تنگنا قرار گرفتن را گویند.
اضطرار مصدر باب افتعال از ریشه «ض ر ر» و به معنای «درماندگی»، «پذیرش ضرر از روی ناچاری» و «نیازمند چیزی شدن» است. اسم مفعول آن (مضطرّ) به معنای کسی است که ضرر و گرفتاری بر او وارد شده باشد.
← معنای اصطلاحی
در علم فقه بیش از آن که به تعریفی جامع از اضطرار پرداخته شود، مصادیق آن بیان شده است. با بررسی این مصادیق و مثالها می توان گفت اضطرار هنگامی پدید می آید که در التزام به حکم اولیه (ترک حرام)، بیم مرگ یا بیماری یا... باشد.
← اضطرار در فقه و حقوق مدنی
معنای اصلی اضطرار در متون اسلامی و منابع فقهی، هم شامل مواردی می شود که اضطرار، برآمده از عاملی درونی و نفسانی مانند گرسنگی ، تشنگی و بیماری باشد و هم مواردی را دربرمی گیرد که منشأ آن، حادثه و عاملی بیرونی مانند تهدید یا اکراه ظالم باشد.
← اختیار
...

اِضْطرار
در اصطلاح حقوق آن است که کسی در اثر اوضاع و احوال خاصی که پیش آمده از روی قصد مبادرت به کاری کند که راضی به انجام دادن آن نیست، بدون آن که تهدیدی در بین باشد. اضطرار در صحت معامله اثری ندارد. براساس مادۀ ۲۰۶ قانون مدنی، اگر کسی درنتیجۀ اضطرار اقدام به معامله کند، مُکْرَه محسوب می شود و معاملۀ اضطراری معتبر خواهد بود.