اس ۷۵ دوینا

اس - ۷۵ دوینا ( С - ۷۵ ) که با نام ناتو سام - ۲ ( SA - 2 Guideline ) نیز شناخته می شود، یک سامانه موشکی سطح به هوا برای پدافند هوایی ارتفاع بالای ساخت شوروی است. این سامانه در سال ۱۹۵۷ وارد ارتش شوروی شد و از آن زمان تاکنون بیش از هر سامانه دفاع موشکی دیگری در نقاط مختلف جهان مستقر شده است.
اس - ۷۵ دوینا نخستین موشک سطح به هوای تاریخ است که موفق به انهدام یک هواپیمای دشمن شد. این واقعه در اکتبر ۱۹۵۹ با شلیک سه موشک وی - ۷۵۰ به سوی یک هواپیمای آربی - ۵۷ دی کانبرای ارتش تایوان در ارتفاع ۲۰ کیلومتری رخ داد. در آن زمان مقامات چینی برای محرمانه نگه داشتن این موشک آن را به جنگنده های خود نسبت دادند.
حدود یک سال بعد یعنی در اول ماه مه سال ۱۹۶۰ این موشک با سرنگونی یک فروند هواپیمای شناسایی آمریکایی لاکهید یو - ۲ بر فراز خاک شوروی به شهرت رسید. در سال ۱۹۶۲ نیز استقرار این سامانه موشکی در کوبا به آغاز بحران موشکی کوبا انجامید که جهان را در آستانه یک جنگ هسته ای قرار داد. یک فروند دیگر از هواپیماهای لاکهید یو - ۲ که خلبان آن رودولف اندرسون نام داشت بر فراز خاک کوبا در ۲۷ اکتبر ۱۹۶۲ به وسیله این موشک ها منهدم شد.
نیروهای ویتنام شمالی در جنگ ویتنام از آتشبارهای اس - ۷۵ دوینا به طور گسترده برای دفاع از هانوی و هایفونگ استفاده کردند. این موشک در چین با نام های اچ کیو - ۱ و اچ کیو - ۲ تولید شده و کشورهای دیگری نیز به تولید گونه های مختلف آن مبادرت کرده اند.
این سامانه موشکی در اصل برای مقابله با بمب افکن های دوربرد آمریکا مانند بی - ۴۷ و بی - ۵۲ طراحی شده بود و در ارتش شوروی جایگزین توپخانه های ضدهوایی دوربرد مانند کااس - ۱۹ ۱۰۰ میلی متری و کااس - ۳۰ ۱۳۰ میلی متری شد. از دهه ۱۹۸۰ در شوروی این سامانه به تدریج با سامانه موشکی اس - ۳۰۰ ( سام - ۱۰ و سام - ۱۲ ) جایگزین شد اما هنوز شماری از موشک های سام - ۲ و مدل چینی ارتقاء یافته آن ( اچ کیو - ۲ ) در برخی کشورها مورد استفاده قرار می گیرد.
•   جمهوری آذربایجان - ۲۵
•   بلغارستان - ۱۸
•   چین تولید HQ - 2 و HQ - 1
•   کوبا
•   مصر - ۲۴۰، معروف به طایر الصباح
•   ایران - بیش از ۳۰۰ فروند که عمدتاً تبدیل به موشک های زمین به زمین شده و فقط یک سایت صیاد - ۱ اطراف کرمانشاه فعال می باشد و بقیه جایگزین شدند. [ ۱]
•   قرقیزستان - شمار اندک
•   لیبی
•   مغولستان
•   میانمار - ۴۸ تا ۲۵۰ موشک در سال ۲۰۰۸
•   کره شمالی - حداکثر ۲۷۰ موشک
•   پاکستان - اچ کیو - ۲بی در خدمت نیروی هوایی پاکستان است.
•   رومانی
•   سودان - ۷۰۰
•   سوریه - ۲۷۵
•   تاجیکستان - شمار اندک
•   ویتنام - ۲۸۰
•   یمن
•   زیمبابوه