ابومحمد ابن عقیل

[ویکی فقه] اِبْن ِ عَقیل ، ابومحمد بهاءالدین عبدالله بن عبدالرحمان (۹ محرم ۶۹۸ -۲۳ ربیع الاول ۷۶۹ق /۱۷ اکتبر ۱۲۹۸-۱۷ نوامبر ۱۳۶۷م)، نحوی ، فقیه و قاضی شافعی می باشد.
نسب وی به عقیل بن ابی طالب می رسد، بنابراین اصلاً قرشی هاشمی است و اینکه او را آمدی و هَمَدانی خوانده اند، محتمل است که ناظر به اقامت برخی اجداد نزدیک تر او در این شهرها بوده باشد، وی به بالس و حلب نیز منسوب است . ابن عقیل گرچه در قاهره بالید، اما از گفته ابن حجر که او را «نزیل » قاهره می داند و به تهیدست بودن او هنگام ورود به قاهره اشاره می کند، چنین برمی آید که وی در آن شهر به دنیا نیامده بوده است . با این حال ابن جزری تولد او را در مصر دانسته است.
اساتید
ابن عقیل در قاهره به محضر ابوحیان اندلسی راه یافت تا نحو بیاموزد و ابوحیان او را تحت حمایت گرفت و ابن عقیل ۱۲ سال در کنار استاد گذراند و در شمار بهترین شاگردان او درآمد. صفدی که از شاگردان ابن عقیل در فقه ]] و حدیث به شمار می رود، شرح بالنسبه کاملی از مشایخ وی و ریز موادی که ابن عقیل نزد آنان خوانده ، به دست داده است . ابن عقیل قرائت های هفتگانه را نزد تقی الدین صائغ فراگرفت و در میان استادان خود به علاءالدین قونوی بسیار نزدیک بود و ادب عربی ، فقه ، اصول ، منطق و تفسیر را نزد او آموخت . همچنین از زین الدین کتانی ، ابن صابونی و بدرالدین ابن جماعه بهره برد.
تدریس
چون خطیب قزوینی در ۷۲۷ق به مصر آمد و قاضی القضاة شد، ابن عقیل در شمار نزدیکان او درآمد و معلّم فرزندان وی شد، مدتی نیز در مدرسه قطبیه کبری تدریس کرد و در جامع ناصری به آموختن فقه پرداخت . درس تفسیری هم در جامع طولونی برقرار کرد که دوره آن ۲۳ سال طول کشید.
قضاوت
...