ابن بها

[ویکی فقه] پورْبَهایِ جامی، تاج الدین بن بهاءالدین، معروف به ابن بها، متخلص به پوربها و بها، شاعر هزل گوی سده ۷ق/۱۳م می باشد.
وی اصالتاً از روستای جام در خراسان، و در خانواده ای اهل دانش به دنیا آمد. پدرانش منصب قضای ولایت جام را داشتند. پوربها را نیز نخست برای این شغل تربیت کردند، ولی طبع ظریفش او را به معاشرت با شاعران کشانید. پوربها در هرات دانش های ادبی را نزد رکن الدین قُبایی و سعید هروی آموخت.
← سفر به تبریز
پوربها شاعری خوش قریحه و باذوق و دیوان مختصر او مضامین متنوعی دارد. وی در برخی سروده هایش، به ویژگی های شخصیت خویش اشاره کرده است. مهارت پوربها در سرودن هزل و هجاست. وی شخصیت های تاریخی و معاصر خود را هجو کرده است همچنین هزلیاتی درباره اعضای بدن خود سروده که در این زمینه، سخن او یادآور شعر سوزنی است، هرچند که پوربها خود را از سوزنی برتر می داند. در مواردی نیز هزل و هجویات پوربها رنگ انتقادی از مفاسد اجتماعی روزگار به خود می گیرد. پوربها در سروده های جدی، خود را هم طراز سنایی می داند.
تفنن های شعری
از تفنن های شعری پوربها می توان به کاربرد فراوان واژه ها و عبارت های مغولی در ضمن قصیده ای مدحی اشاره کرد. یکی از استادانه ترین تفنن های پوربها، قصیده لامیه به زبان مردم الکن است. نسخه ای خطی از دیوان پوربهای جامی (کتابت: ۱۰۲۹ق)، در موزه بریتانیا موجود است. همچنین مثنوی کارنامه اوقاف او را ایرج افشار در ۳۱۵ بیت در مدح عزالدین فریومدی و هجو صاحب اوقاف، به چاپ رسانده (۱۳۳۹ش) که در آن نام سراینده تاج الدین نسایی ضبط شده است.