نجف از شهرهای مهم
کشور عراق و سومین شهر مذهبی جهان
اسلام است. این شهر علی رغم اینکه پیش از اسلام محل
سکونت بوده است؛ در صده اول اسلام چندان قابل توجه و اهمیت نبوده؛ و در کنار شهر باعظمت
کوفه قریه کوچکی به حساب می آمد که به نام
ظهرالکوفه شناخته می شده است؛ اما با آشکار شدن
مدفن مطهر
حضرت امام علی (علیه السّلام) در
قرن دوم هجری، این شهر چندان اهمیت و وسعتی یافته است که در حال حاضر شهر کوفه یکی از محله های آن به شمار می آید.
نجف در ۱۶۵ کیلومتری جنوب غربی
بغداد و ۷۷ کیلومتری جنوب شرقی
کربلا و ۱۰ کیلومتری جنوب کوفه در
مختصات ۳۱. ۹۹° شمالی و ۴۴.۳۳° غربی قرار گرفته و زاویه
انحراف قبله آن ۲۱ درجه و ۵۲ دقیقه و ۵۶ ثانیه است. وجود شهر باستانی
حیره در مجاورت آن، که
تمدن درخشانی در تاریخ عراق دارد، از سابقه تاریخی این منطقه
خبر می دهد.
وادی السلام در شمال و دریای خشک شده نجف در مغرب و صحرایی متصل به
بادیه الشام که تا
عربستان و
اردن و
سوریه ادامه دارد در مغرب آن واقع شده است.
مساحت کل شهر ۷۵۰۰
هکتار است که از این میزان حدود ۵۰۰۰ هکتار بافت شهری است. در ۸۰ سال اخیر از جانب شمالی، جنوبی و شرقی قلب تاریخی شهر توسعه یافته است. در سرشماری سال ۲۰۰۳ میلادی حدود ۵۸۵۰۰۰ نفر جمعیت داشته است.
وجه تسمیه
دو وجه تسمیه برای این نام گذاری ذکر شده است:
← مکان مرتفع
شهر نجف در لسان
روایات و
مردم به نام های دیگری هم خوانده شده است:
← الغریّ
...
خاندان ابن فرات
آل ابی الجعد
آل ابی الجهم
آل ابی ساره
آل ابی شعبه
آل ابی سبره
آل ابی صفیه
آل اعین
آل حیان تغلبی
آل یقطین
آل خرسان
خاندان بحرالعلوم
خاندان ابن نما
آل بریدی
آل خاقانی
آل ثوابه
خاندان جواهری
خاندان حرزالدین
بابل (دوران باستان)
مدائن (دوره ساسانیان)
کوفه (دوره بنی هاشم)
سامرا (دوره بنی عباس)
بغداد (دوره بنی عباس)
حله (دوره مزیدیان)