مریم

[ویکی الکتاب] معنی مَرْیَمَ: نام مادر حضرت عیسی علی نبینا و علیه السلام
معنی عِمْرَانَ: نام پدر حضرت مریم علیهماالسلام (البته عمران نام پدر حضرت موسی علی نبینا وعلیه السلام هم بوده است ولی در قرآن به این موضوع اشاره ای نشده است )
معنی نَّصَارَیٰ: مسیحیان(از حضرت رضا (علیهالسلام) پرسیده شد : چرا نصاری را نصاری نامیدند ؟ فرمود : چون ایشان از اهل قریهای بودند ، بنام ناصره ، که یکی از قراء شام است ، که مریم و عیسی بعد از مراجعت از مصر ، در آن قریه منزل کردند )
معنی نَصْرَانِیّاً: مسیحیت (از حضرت رضا (علیهالسلام) پرسیده شد : چرا نصاری را نصاری نامیدند ؟ فرمود : چون ایشان از اهل قریهای بودند ، بنام ناصره ، که یکی از قراء شام است ، که مریم و عیسی بعد از مراجعت از مصر ، در آن قریه منزل کردند )
معنی یَصِدُّونَ: صدایشان به مسخره و خنده بلند می شود (کلمه یصِدون به معنای یضجون - ضجه و خنده میکنند میباشد ، وعبارت "وَلَمَّا ضُرِبَ ﭐبْنُ مَرْیَمَ مَثَلاًَ إِذَا قَوْمُکَ مِنْهُ یَصِدُّونَ" به این موضوع اشاره دارد که قریش وقتی شنیدند که قرآن به داستان عیسی (علیها...
معنی مَسِیحُ: لقب حضرت عیسی بن مریم علی نبینا و علیه السلام (مسیح به معنای ممسوح (مسح شده)است و اگر آن جناب را به این نام نامیدند ، به این مناسبت بوده که آن جناب ممسوح به یمن و برکت و یاممسوح به تطهیر از گناهان بوده و یا با روغن زیتون تبرک شده ممسوح گشته ، چون ان...
معنی عَزْمِ: تصمیم جدی و عقد قلب است بر اینکه فعلی را انجام دهی ، و یا حکمی را تثبیت کنی ، بطوری که دیگر در اعمال آن تصمیم و تاثیرش هیچ سستی و وهن باقی نماند ، مگر آنکه به کلی از آن تصمیم صرف نظر کنی ، به این معنا که عاملی باعث شود به کلی تصمیم شما باطل گردد (معن...
ریشه کلمه:
مریم (۳۴ بار)

«مریم» در لغت، به معنای «زن عبادتکار و خدمتگزار» است و از آنجا که این نامگذاری به وسیله مادرش، بعد از وضع حمل انجام شد، نهایت عشق و علاقه این مادر با ایمان را برای وقف فرزندش در مسیر بندگی و عبادت خدا نشان می دهد.
دختر عمران، مادر عیسی «علیه السلام»، زنی که قران به پاکی او شهادت داده است، نامش سی وچهار بار در کلام الله مجید مذکورمی‏باشد. قمستی از آنچه قرآن مجید درباره مریم آورده به قرار ذیل است: ولادت زن عمران نذر کرد :خدایا بچّه‏ایکه در شکم دارم در راه تو ودر خدمت دین تو خواهد بود، زن امیدوار بود که آن بچّه پسر باشد، ولی دختر بدنیا آمد، مادرش نام او را مریم گذاشت و او و فرزندش را که میدانست در آینده بوجود خواهد آمد از شرّ شیطان در پناه خدا قرار داد. خداوند این نذر را قبول فرمود و زیر لطف خدائی مریم به بهترین وجهی تربیت شد و خداوند زکریّا «علیه السلام» را بر او کفیل قرار داد. آل عمران:37-35. کرامات 1- . می‏توان از ظهور ایه بدست آورد که طعام حاضر در نزد مریم مائده آسمانی بوده است که زکریّا «علیه السلام» با تعجّب می‏پرسد: این از کجاست؟ مریم جواب می‏دهد: از نزد خدا. و ظاهر آن است که دیدن این وضع زکریّا را دلگرم کرده تا ازخدا فرزندی بخواهد با آنکه به شهادت آیه‏40. همین سوره و آیات اوائل سوره مریم، زکریّا آنروز پیر فرتوت و زنش از اوّل عقیم بود. یعنی: ای خدا حالا که تو به مریم لطف فرموده مائده آسمانی نازل می‏فرمایی مرا نیز با آنکه پیر فرتوتم فرزندی عنایت فرما. در روایات هست که: زکریّا می‏دید در زمستان میوه تابستان و در تابستان میوه زمستان در نزد مریم هست. در احادیث لفظ صریحی نیافتم که تصریح بمائده آسمانی بودن آن طعام داشته باشد ولی رویهم از آنها استفاده می‏شود و لحن آیه چنانکه گفته شد حاکی از آن است. زمخشری در کشّاف و بیضاوی در تفسیر خود ذیل آیه «قالَتْ هُوَمِنْ عِنْدِاللهِ» نقل کرده‏اند: روزی فاطمه «علیهاسلام» دو قرص نان و مقداری گوشت به محضر رسول خدا «صلی الله علیه واله» به هدیه آورد، حضرت آنرا پس داد و فرمود: دختر عزیزم بگیر. فاطمه چون پرده طبق را برداشت دید پر است از نان و گوشت، متحیّر شد و دانست که ازجانب پروردگار است، حضرت فرمود:«اَنَّی لَکِ هذا»؟ این از کجاست فاطمه درجواب عرض کرد: «مِنْ عِنْدِاللهِ انَّ اللهَ یَرْزُقُ مَنْ یَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ» حضرت فرمود: حمد خدا را که تو را مانند سیّده زنان بنی‏اسراییل قرارداد، سپس آنحضرت علی بن ابیطالب، حسن، حسین علیهم السلام و همه اهل بیتش را جمع کرد تا از آن خوردند و سیر شدند و طعام همچنان ماند و فاطمه «علیهاالسلام» به همسایگان نیز از آن طعام هدیه کرد. این روایت با اندکی تفاوت در تفسیر عیاشی نیز نقل شده است. *** 2- . . آیات صریح‏اند در اینکه: ملائکه مریم را ندا کرده‏اند و او صدای آنها را شنیده و جواب گفته و جواب شنیده است، ایضاً فرشته پیش او آمده و او فرشته را دیده و بشارت عیسی را از زبان فرشته شنیده است. و نیز صراحت دارند که ولادت عیسی «علیه السلام» از قدرت خداوند بطور غیرمعمول بوده است. می‏دانیم که مریم پیغمبر نبود پس دیدن ملک و شنیدن صدای ملک برای بندگان پاک خداوند میسّر است در کافی بابی تحت عنوان: امامان محدّث‏اند و مفهّم. منعقد کرده و در آن روایاتی درباره اینکه ائمّه کلام ملائکه را می‏شنوند نقل شده است و در بابی تحت عنوان: ملائکه به منازل ائمه وارد می‏شوند و به آنها اخبار می‏آورند. روایاتی راجع بدین مضمون نقل کرده است. اینها هیچ یک مخالف دین نیستند و آیات قصّه مریم چنانکه نقل شد دلیل بارز این مطلب است ایضاً در کافی باب مولدالزهرا به سند صحیح ازامام صادق «علیه السلام» نقل شده «قالَ اِنَّ فاطِمَةَ عَلَیْهِاالسَّلامُ مَکَثَتْ بَعْدَ رَسُولِ‏ اللهِ ‏خَمْسَةَ وَسَبْعینَ یَوْماً وَکانَ دَخَلَها حُزْنٌ شَدیدٌ عَلی اَبیها وَکانَ یَأْتیها جَبْرِئیلُ فَیُحَسِنُ عَزائَها عَلی اَبیها وَ یُطَیِّّبُ نَفْسَها وَ یُخْبِرُها عَنْ اَبیها وَ مَکانِهِ وَیُخْبِرُها بِمایَکُونُ بَعْدَها فی ذُرِیَّتِها وَکانَ عَلِیٌ «علیه السلام» یَکْتُبُ ذلِکَ». روایت صریح است در اینکه جبرئیل محضر حضرت فاطمه سلام الله علیها می‏آمده و به او از آینده و از حالات پدرش «صلی الله علیه واله» خبر می‏داده است و امیرالمؤمنین «علیه السلام» آنها را می نوشته است. بهتان بر مریم . و در اثر کفر بنی‏اسرائیل و اینکه به مریم بهتان بزرگی را نسبت دادند، طیّباتی را که بر آنها حلال شده بود حرام کردیم یا بقلوبشان مهر زدیم ظاهراً متعلّق «بِکُفْرِهِم» حرمت طیّبات یا طبع قلوب است. ظاهراً مراد از بهتان و کفر همان است که به مریم نسبت زنا داده و گفتند: عیسی را از زنا زاده است درمجمع نقل شده: عیسی به گروهی از یهود گذشت بعضی به بعضی گفتند: ساحر پسر ساحره و زناکار پسر زن زناکار آمد عیسی «علیه السلام» چون آن سخن شنید گفت: خدایا تو پروردگار منی و مرا آفریده‏ای و از جانب خودم به آنها مبعوث نشده‏ام اَللَّهُمَّ الْعَنْ مَنْ سَبَنی وَسَبَّ والِدَتی خدا دعای عیسی را مستجاب کرد و آنها را مسخ نمود و به صورت خوکها در آورد. عبادت مریم . آیه چنانکه از آیات مابعد روشن می‏شود راجع به قیامت است وخدا در قیامت این سخن را به عیسی «علیه السلام» خواهد فرمود. و روشن می‏شود که بعد از ان حضرت عده‏ای از نصاری حتی مادرش مریم را نیز معبود گرفته‏اند. در المیزان از تفسیر آلوسی نقل شده که گفته: ابوجعفرامامی از بعض نصاری نقل کرده که در گذشته قومی بودند بنام مریمیّه، عقیده داشتند که مریم خدا و معبود است. و از المنار نقل کرده: امّا عبادت مریم مادر عیسی در کلیساهای شرق و غرب بعد از قسطنطین (کنستانتین) مورد اتفاق همه بود سپس فرقه پروتستان که بعد از اسلام بوجود آمد عبادت مریم را انکار کردند و لغو نمودند. آنگاه شواهد و نمونه‏هایی در این زمینه از المنار نقل کرده است.

[ویکی فقه] مریم (ابهام زدایی). مریم ممکن است اشاره به معانی ذیل باشد: قرآن • سوره مریم، نوزدهمین سوره از قرآن کریم• مریم بنت عمران، بانوی باعظمت و مادر حضرت عیسی (علیه السلام) کاربردهای دیگر• بخورمریم، بخورِ مَرْیَم (به ضَم یا فتح باء)، یا گاهی شَجَره مریم، اصطلاحی مجهول الاصل و اطلاق شده به چند گیاه دارویی
...

مریم ( به عبری: מרים ) یا مریم مقدس یا تئوتوکوس، یک زن یهودی در سدهٔ یکم میلادی بود که مطابق عهد جدید و نیز قرآن، عیسی از او زاده شد. دو انجیل متی و لوقا و همچنین قرآن، مریم را در زمان زاییدن عیسی باکره توصیف کرده اند. کاتولیک ها برای مریم به عنوان مادر خدا جایگاهی والا قائل هستند اما پروتستان ها نقش او در مسیحیت را پررنگ نمی دانند. در اسلام مریم بلندمرتبه ترین زن عالم به شمار می رود و تنها زنی است که نامش در قرآن ذکر شده است.
مریم یک زن یهودی از شهر ناصره بود که در عهد جدید و قرآن، او مادر عیسی معرفی شده است. به روایت مسلمانان دختر عمران، از نسل هارون و از طایفهٔ لاوی بود ولی به روایت مسیحیان وی از لاوی نبود بلکه نسبش به داوود پادشاه می رسید و از طایفه یهودا بود. نام مادرش، حنا بود که خاله اش - در روایت های مسیحی دخترخاله - الیصابات، همسر زکریا بود. مریم در ناصره شهری در جلیل متولّد شد. به روایت قرآن در زمان تولّد مریم، پدرش عمران کشته شده بود. به روایت قرآن، همسر عمران، در هنگام بارداری، آنچه در رحم داشت، برای خدمت در بیت المقدّس نذر کرد. با این که فرزند عمران، دختر بود، او را در خدمت گزاری معبد آزاد گذاشتند. حنا او را مریم به معنی عبادت کننده نام نهاد. شوهرخاله اش زکریا توانست کاهنان را متقاعد کند تا مریم برای خدمت گزاری معبد سلیمان در اورشلیم ساکن شود.
به روایت قرآن کاهنان معبد و علمای بنی اسرائیل برای کفالت و سرپرستی مریم با هم نزاع کردند. سرانجام برای قرعه کشی قلم های خود را به آب افکندند، همهٔ قلم ها به زیر آب فرورفت جز قلم زکریا که روی آب ماند. بنا به روایت قرآن، زکریا کفالت مریم را بر عهده گرفت. معروف است که زکریا اتاقی در بلندترین نقطهٔ معبد برای مریم بنا کرد و هر چند روز با نردبان از آن بالا می رفت و وسایل راحت او را مهیا می ساخت.
در قرآن چنین آمده است: «هرگاه زکریا در محراب او وارد می شد، در نزد او روزی می یافت. گفت ای مریم این را از کجا آورده ای؟ گفت: این از نزد خداست، خداوند به هر کس که بخواهد بی حساب روزی می بخشد. »
زکریّا با شنیدن این کلمات از مریم، در محراب عبادت، به پروردگار دعا می کند تا به او که خودش کهن سال و همسرش نازا بود، فرزندی عطا کند. خداوند او را به یحیی بشارت داد که به تعمیددهندهٔ مشهور است. مریم در بیت المقدّس به روزه و عبادت و نماز می پرداخت. بنا به روایت قرآن روح القدس —که از بندگان خاص خداوند است— به صورت انسانی بر مریم نازل شد تا به او فرزندی به نام عیسی عنایت کند و مریم بدون این که تا پیش از آن با مردی تماس بگیرد، به عیسی حامله شد.

مریم (آلبوم). مریم نام چهارمین آلبوم خواننده افغانستانی، داوود سرخوش می باشد که در دسامبر ۲۰۰۸ از دانمارک منتشر شد و شامل ۷ ترانه می باشد. آهنگسازی این آلبوم تلفیقی از سازهای سنتی افغانستانی و غربی می باشد. این آلبوم توانست در آمریکا و اروپا بیش از ۶۰۰۰ نسخه فروش داشته باشد.
این آلبوم شامل هفت ترانه می باشد.
همکاران این آلبوم:
• وکال، دمبوره، کیبورد: داوود سرخوش
• بیس: بردیا بندیکت خشایاری
• درام: حسین رستگار
• گیتار: منصور رستگار
• کیبورد: کریستین شوکان
• ضبط: مجارستان / سوپرون و وین
• میکس و مستر: فلیکس راوچ استودیو وین
• ویرایش کامپیوتری: بردیا بندیکت
• خشایاری و کریستین شوکان
• گرافیک: حبیب پیمان

مریم (ابهام زدایی). • مریم، مادر عیسی، پیامبر مسیحیان.
• مریم ( نام ) ، نامی معادل Mary ( ماری ) در زبان انگلیسی
• مریم دختر موریکیوس دختر موریکیوس امپراتور بیزانس و همسر خسرو پرویز پادشاه ساسانی.
• مریم ( سوره ) ، سوره ای در قرآن، کتاب دینی مسلمانان
• مریم مجدلیه مجدلیه، شخصیتی مقدس در انجیل
• مریم ( فیلم ۲۰۰۲ میلادی ) ، فیلم سینمایی
• مریم مقدس ( فیلم ) ، فیلم ایرانی
• میریام، خواهر موسی، پیامبر یهودیان
• مریم کاویانی، بازیگر
• مریم سلطانی، بازیگر
• مریم حیدری
• مریم حیدرزاده

مریم (چاراویماق). این روستا حدود ۴۴
خانوار جمعیت دارد.
مریم یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان چاراویماق جنوب غربی بخش مرکزی شهرستان چاراویماق واقع شده است.

مریم (سوره). این سوره نخست به داستان زکریا و یحیی و مریم و عیسی و سرگذشت ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و ماجرای موسی و هارون و حکایت ادریس یا خنوخ اشاره می کند و صدق و اخلاص ایشان را به عنوان انبیای الهی می ستاید. در این سوره هم چنین نمونه هایی از لغزش گمراهان و زورگویی های آنان و افکار و عقایدشان ذکر می گردد و آنچه که از لوازم این لغزش هاست از نکبت و عذاب خدا می داند و عقیدهٔ مسیحیان مبنی بر پسر خدا بودن عیسی را شرک آمیز قلمداد کرده و نکوهش می کند.
• ترجمهٔ فارسی
بخش نخست این سوره اشاره به داستان زکریا دارد که با روایت مسیحی انجیل لوقا منطبق است. بر اساس انجیل لوقا، زکریا کاهنی در معبد سلیمان بود که وقتی نوبت او شد که در هیکل بخور کند، فرشتهٔ خدا بر وی آشکار شد و به او گفت دعایت مستجاب شده و زوجه ات پسری برایت خواهد آورد که نام او یحیی است و این مولود برای تو سبب خوشبختی و خرمی خواهد بود و از تولد آن شادمانه می گردی زیرا نزد خداوندگار خویش بزرگ می شود و شراب و خمر نخواهد نوشید و از شکم مادر به روح القدس مملو خواهد شد تا بنی اسرائیل را بخواند به سوی خداوند خدای آن ها یهوه - قلوب پدران را به جانب فرزندان نرم کند و نافرمانان را به راه خدا، و امت را برای خدا تمام کند؛ و زکریا ملک را گفت که چه سان من این بدانم و حال آن که من پیر هستم و زن من نازاست؛ و ملک جواب وی را داده گفت که من نزد خدا حاضر می باشم و برای همین فرستاده شده ام تا با تو سخن گفته این مژده به تو بسپارم؛ و اینک تو خاموش خواهی بود بلکه یارای تکلم نخواهی داشت اینست نشانه از برای تو تا یقین آوری.
روایت قرآنی این داستان در سورهٔ مریم چنین است: «یاد کن مهربانی پروردگارت را بر بنده اش زکریا، هنگامی که پروردگارش را خواند به ندایی پنهانی - گفت پروردگارا، به راستی استخوان از بدن من سست شد و سرم از سفیدموئی شعله ور گشت و در دعای تو ای پروردگار، هرگز بی بهره نبوده ام؛ و هر آینه از نزدیکان خود پس از خویش بیمناکم و زن من نازا است پس از نزد خود وارثی برای من قرار ده که از من و از خاندان یعقوب میراث گیرد و او را ای پروردگار مردی پسندیده قرار ده. گفتیم ای زکریا، ما تو را بشارت می دهیم به پسری که نامش یحیی است و پیش از او کسی بدین نام نبوده است. بگفت ای پروردگار من چگونه برای من پسری پدید آید حال آن که زنم نازا است و من از کهنسالی فرتوت و سست گشته ام. گفت این است وعدهٔ پروردگار، بر من آسان است، هر آینه تو را پیش از این بیافریدم و تو چیزی نبودی. گفت ای پروردگار، بر من نشانه ای قرار ده. گفت نشانهٔ تو این است که تا سه روز سخن گفتن نتوانی. پس بر قوم خود از محراب بیرون شد و اشارت کرد به سوی ایشان که صبح و شام تسبیح گویید. »

مریم (فیلم ۱۳۳۲). مریم ( فیلم ۱۳۳۲ ) فیلمی به کارگردانی مهدی بشارتیان و نویسندگی مهدی بشارتیان، محمدرضا زندی ساختهٔ سال ۱۳۳۲ است.
• ثریا
• محمدرضا زندی
• جواد تقدسی

مریم (فیلم ۲۰۰۲). مریم نام فیلمی محصول آمریکا به سال ۲۰۰۰ ( و پخش ۲۰۰۲ ) میلادی است. این فیلم درام که به وقایع یک خانواده ایرانی مقیم آمریکا در زمان اوایل سالهای پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ می پردازد، ساختهٔ رامین سری است و بازیگران چون مازیار جبرانی، شهره آغداشلو و شان توب در آن به نقش آفرینی می پردازند.
• St. Louis International Film Festival. Emerging Filmmaker Award سال ۲۰۰۰
• Tiburon International Film Festival. Golden Reel Award سال ۲۰۰۲
«Cultures clash. Hearts break. People change. »
«فرهنگ ها برخورد می کنند. دلها می شکنند. مردم تغییر می کنند. »
داستان فیلم در جامعهٔ آمریکا در زمان انقلاب ۱۳۵۷ ایران اتفاق می افتد، و یک خانوادهٔ ایرانی مقیم آمریکا را نشان می دهد. انقلاب ایران به تازگی رخ داده و مردم آمریکا در برابر واقعه تصرف سفارت آمریکا در تهران واکنش نشان می دهند.
مریم آرمین دختریست در دبیرستان در نیوجرسی در آمریکا که خود را یک آمریکایی می داند. تا اینکه پسر عمویش علی از ایران به منظور تحصیلات عالیه وارد آمریکا می شود. او یک اصولگرای مذهبی و از طرفداران پر و پا قرص روح الله خمینی است. اما رفته رفته مریم متوجه می شود که بین علی و پدرش گذشتهٔ دردناکی مدفون شده است. از سوی دیگر، در حالیکه دانشجویانی در ایران سفارت آمریکا را تصرف کرده اند، علی نیر در صدد ترور محمدرضا شاه پهلوی در مرکز سرطان مموریال اسلون - کترینگ در منهتن می شود، جایی که شاه در آن بستری است، و پدر مریم پزشکی در آن مرکز است. . .
• برخی از صحنه های نشان داده شده در فیلم از آرشیو واقعی تظاهرات و ناآرامی های دوران گروگان گیری سفارت آمریکا می باشد.
• فیلم با آهنگ مشهور Let The Good Times Roll اثر گروه د کارز آغاز گشته و با آهنگی از ویگن پایان می پذیرد.

مریم (مادر یعقوب پسر حلفا). مریم در انجیل های هم نوا زنی است که پس از خاکسپاریِ عیسی مسیح بهمراهِ جوانا و سالومه به آرامگاهِ وی رفت اما آنجا را خالی یافت. کلیسای لوتریِ میسوری، وی را رسماً از گروهِ مِرّداران شناخته است.
مریم، مادرِ یعقوب پسر حلفا بود.

مریم (نام). مریم یا ماریام فرم آرامی نام میریام ( نام میریام پیامبر، خواهر موسی ) در کتاب مقدس است. مریم نام مادر عیسی مسیح نیز هست. املا در ابجد سامی mrym است ( عبری מרים، آرامی ܡܪܝܡ، عربی مریم ) ، که ممکن است به روشهای مختلفی ترجمه شود ( میریام، میریام، میرجام، ماریوم، مریم، ماریام، ماریجام، مریم، مرجمه و غیره ) .
از طریق استفاده از آن در عهد جدید ، این نام در سراسر جهان به ویژه در کاتولیک روم، و همچنین در مسیحیت شرقی، پروتستانیسم و اسلام نیز پذیرفته شده است. در مسیحیت لاتین، شکل یونانی مریم تبدیل به فرم لاتینی ماریا شده است. ( فرانسه ماری و انگلیسی مری ) . فرم هایی که به حرف م ختم می شدند بیشتر در خاور میانه و زبان های عربی، ارمنی، گرجی، اردو، فارسی رواج دارند. همچنین در گویش های رایج در شاخ آفریقا شامل امهری، تینگریا و سومالی نیز تلفظی وجود دارد که به حرف «م» ختم می شوند. فرم این کلمه در ترکیه مریم، در آذربایجان Məryəm و در مالایایی مانند در جنوب هند ماریام تلفظ می شود.
این نام ممکن است از زبان مصری منشأ گرفته باشد. در سال ۱۸۹۷ گفته شد که این نام احتمالاً مشتق شده از ریشه «عشق؛ محبوب» است. ماس به مطلبی در سال ۱۹۰۶ رجوع می کند که معنای مریم را «محبوب یهوه» می دانر. چندی بعر اما اون این مسئله را رد می کند و می گوید نام مریم مشتق شده از عبری و از کلمات مَرَح به معنی یاغی بودن یا مَرا به معنی خوب تغذیه شده است.
این نام دارای سابقه ای طولانی در ریشه یابی علمی است. حدود هفتاد پیشنهاد توسط Otto Bardenhewer به صورت مونوگرافی در Der Name Maria ( 1895 ) مورد بررسی قرار گرفته است. در ابتدا این نام برگرفته از ریشه عبری «مر» به معنی تلخ، تلخی یا به معنی یاغی بود. در ادامه این نام به «قطره ای از دریا» ترجمه شد، از آن رو که لقب مریم مقدس نیز «ستاره دریا» بود. راشی، مفسر یهودی قرن یازدهم کتاب مقدس، نوشت که این نام به دلیل برخورد تند مصریان با یهودیان در مصر، به خواهر موسی داده شد. راشی نوشت که بنی اسرائیل دویست و ده سال در مصر زندگی کردند، از جمله هشتاد و شش سال بردگی بی رحمانه که از بدو تولد خواهر بزرگ موسی آغاز شد؛ بنابراین، دختر میریام نامیده می شد، چرا که مصری ها زندگی تلخ ( מַר، مار ) برای مردم خود ساخته شده است.
نام های مدرن برگرفته از مریم آرامی در فرهنگ مسیحی بسیار است؛ همچنین به دلیل قرآنی بودن نام مریم، که در فرهنگه ای اسلامی بسیار ذکر می شود، تعداد زیادی از انواع و مشتقات وجود دارد.

مریم (همسر خسرو پرویز). مریم همسر خسرو پرویز، از شاهان مقتدر ساسانی بود. او شاهزاده ای رومی و دختر موریس امپراتور روم بود. در سال ۵۹۰ میلادی پس از اینکه خسرو برای کمک در برابر شورش بهرام چوبین از امپراتور روم درخواست کمک و لشکر کرد، موریس نیز ضمن امتیازاتی که از خسرو گرفت لشکری از ارتش روم در اختیار خسرو و سردارانش گذاشت تا تاج و تخت را از بهرام چوبین و شورشیان باز پس گیرد که شرح آن در شاهنامه و دیگر منابع به تفصیل آمده است. یکی از شرط های موریس این بود که خسروپرویز پس از بازپس گیری تاج و تخت ایران، دخترش ماریارا - مریم در منابع فارسی - به زنی بگیرد و او را ملکه خویش سازد. خسرو شرط را پذیرفت و موریس او را همچون پسر خویش خوانده، ارتش و فرماندهان رومی را در اختیارش نهاد و دخترش مریم را با جهاز و جواهرات و خدمتکاران فراوان به سوی او فرستاد. این ازدواج به دلایل سیاسی صورت گرفت.
در شاهنامه فردوسی از او به عنوان زنی هوشمند که لبانش همیشه به پند گشوده بود، یاد می شود.
در نامه ای خسرو پرویز به قیصر روم یادآور می شود که او در راه دین مسیحیت همیشه کوشا است، و از ما حرف شنوی کمی دارد.
♦ سخنها که پرسیدم از دخترت
♦ چنان دان که او تازه کرد افسرت
♦ به دین مسیحا بکوشد همی
♦ سخن های ما کم نیوشد همی
♦ به آرام شادست و پیروز بخت
♦ بدین خسروانی نوآیین درخت
پس از گریختن خسروپرویز از دست بهرام چوبین به روم و هم پیمانی با قیصر روم ازدواج سیاسی بین خسروپرویز و مریم دختر قیصر شکل می گیرد. این ازدواج را شاهنامه فردوسی چنین شرح می دهد:
♦ یکی دخترش بود مریم به نام
♦ خردمند و با سنگ و با رای و کام
♦ به خسرو فرستاد به آیین دین
♦ همی خواست ازکردگار آفرین
♦ بپذرفت دخترشْ گستهم گُرد
♦ به آیین نیکو به خسرو سپرد
♦ وزآن پس بیاورد چندان جهیز
♦ کزان کند شد بارگی های تیز
♦ ز زرینه و گوهر شاهوار
♦ ز یاقوت وز جامهٔ زرنگار
♦ ز گستردنیها و دیبای روم
♦ به زر پیکر و از بریشمش بوم
♦ همان یاره و طوق با گوشوار
♦ سه تاج گرانمایه گوهرنگار
♦ . . .
♦ بدیشان بگفت آنچ بایست گفت
♦ همان نیز با مریم اندرنهفت
♦ از آرام وز کام و بایستگی
♦ همان بخشش و خورد و شایستگی
♦ پس از خواسته کرد رومی شمار
♦ فزون بد ز سیصد هزاران هزار
♦ فرستاد هر کس که بد بردرش
♦ ز گوهر نگار افسری بر سرش

مَریم (گیاهان)(tuberose)
مَریم
گیاهی پیازدار، از خانوادۀ نرگسیان، گونۀ Polianthes tuberosa. بویی خوش دارد و در گل خانه ها آن را پرورش می دهند. روی ساقۀ گل دهندهآن گل هایی سفید و خوش بو، شبیه سوسن، می روید.

مریم مقدّس (به انگلیسی: Mary) (به فرانسوی: Marie) (به اسپانیایی: Maria) در قرآن و عهد جدید، نام مادر عیسی مسیح است. مسیحیان و مسلمانان معتقد به نزول وحی بر مریم هستند.
• «هنگامی را که فرشتگان گفتند ای مریم خداوند تو را برگزیده و پاک ساخته و تو را بر زنان جهان برتری داده است (۴۲) ای مریم فرمانبر پروردگار خود باش و سجده کن و با رکوع کنندگان رکوع نما (۴۳)... هنگامی که فرشتگان گفتند ای مریم خداوند تو را به کلمه ای از جانب خود که نامش مسیح عیسی بن مریم است مژده می دهد در حالی که در دنیا و آخرت آبرومند و از مقربان است (۴۵) و در گهواره و در میانسالی با مردم سخن می گوید و از شایستگان است (۴۶) گفت پروردگارا چگونه مرا فرزندی خواهد بود با آنکه بشری به من دست نزده است گفت چنین است پروردگار خدا هر چه بخواهد می آفریند چون به کاری فرمان دهد فقط به آن می گوید باش پس می باشد (۴۷)» سوره ۳: آل عمران -> قرآن