کلیدواژه: لقمان، وصیت لقمان، لقمان در قرآن
نسب او لقمان بن عنقاء بن مربد بن صاوون می باشد.
شیخ طبرسی رحمه الله ذکر کرده است که خلاف است در لقمان: بعضی گفته اند او عالم به حکمت های ربانی بود و پیغمبر نبود؛ و بعضی گفته اند که پیغمبر بود و غیر او از مفسران گفته اند که لقمان پسر باعورا بود از اولاد آزر پسر خواهر
حضرت ایوب علیه السلام یا پسر خاله ایوب و ماند تا زمان
حضرت داود علیه السلام و از او علم آموخت. و سلسله نسبش به ناحور بن تارخ (برادر
حضرت ابراهیم خلیل علیه السلام) می رسد.
نام حضرت لقمان تنها دو بار در سراسر قرآن ذکر شده است، اما آیات متعددی صفات و مواعظ او را بیان می کند و یک سوره به نام اوست. مهمترین موضوع درباره این شخصیت قرآنی این است که آیا او پیامبر بوده یا نه. در این خصوص، بیشتر روایات موجود،
نبوت وی را نفی کرده و او را عبد صالح خدا معرفی کرده اند.
صاحب
مجمع البیان می گوید: نافع از ابن عمر روایت کرده که گفت: از
رسول خدا شنیدم می فرمود: به
حق می گویم که لقمان پیغمبر نبود، ولکن بنده ای بود که بسیار فکر می کرد و یقین خوبی داشت، خدایش را دوست می داشت و خدا نیز دوستدار او بود و به دادن حکمت بر او منت نهاد.
از داستان های لقمان جز آن مقدار که در آیات "وَلَقَدْ آتَیْنا لُقْمانَ الْحِکْمَةَ أَنِ اشْکُرْ لِلَّهِ..." آمده، سخنی نرفته است، ولی در داستان های او و کلمات حکمت آمیزش روایات بسیار مختلف رسیده که ما بعضی از آن ها را که با عقل و اعتبار سازگارتر است نقل می کنیم.
در کافی از بعضی راویان امامیه، و سپس بعد از حذف بقیه سند، از
هشام بن حکم روایت کرده که گفت: ابوالحسن موسی بن جعفر علیه السلام به من فرمود: ای هشام خدای تعالی که فرموده: "وَلَقَدْ آتَیْنا لُقْمانَ الْحِکْمَةَ" منظور از حکمت فهم و عقل است.
و در مجمع البیان گفته: نافع از ابن عمر روایت کرده که گفت: از رسول خدا صلی الله علیه و آله شنیدم می فرمود: به حق می گویم که لقمان پیغمبر نبود، ولیکن بنده ای بود که بسیار فکر می کرد، و یقین خوبی داشت، خدا را دوست می داشت، و خدا هم او را دوست بداشت، و به دادن حکمت به او منت نهاد.