زعفران
/za~ferAn/
برابر پارسی: زفران، کرکم
معنی انگلیسی:
فرهنگ اسم ها
معنی: گیاهی علفی، چند ساله، و از خانواده زنبق که گلهای پاییزی سفید یا بنفش دارد
برچسب ها: اسم، اسم با ز، اسم دختر، اسم عربی
لغت نامه دهخدا
طرز کاشتن زعفران - در خرداد ماه پیاز زعفران را از زمین بیرون می آورند و تا شهریور ماه در محلی که آفتاب نداشته باشد، نگاه می دارند. دراول شهریور پیازها را در زمینی که 25 سانتیمتر عمق شیار داشته باشد، به فاصله های ده سانتیمتر می نشانند ( از اول شهریور تا نیمه آبان موقع زعفران است ). در آذر ماه به زمین کود می دهند و شروع به آبیاری می نمایند و تا اول فروردین سال دوم سه مرتبه آبیاری کفایت می کند. از اول فروردین سال دوم تا اول مهر ماه برای زمین مزروع آب و کودی لازم نیست و فقط باید در مهر سال دوم مقداری کود و بعد آب بدان دهند، پس از آبیاری زمین را مجدداً بقسمی شیار دهند که زیانی به پیازهای کاشته شده وارد نگردد. در بیستم مهر ماه سال دوم مقدار قلیلی گل میدهد و آبیاری در این سال تا اول فروردین هر دوازده روز یک مرتبه و در سالهای بعد طرز شیار و کود و آبیاری تا ده سال مانند سال دوم است. در بعضی از زمین ها تا 15 سال هم عمل می کنند. برداشت محصول زعفران از سال چهارم تا سال دهم است و از آن به بعد محصول آن روی به نقصان می نهد. در سال پانزدهم پیازرا از زمین خارج کرده و به ترتیب نخست در زمین دیگرانتقال می دهند. برداشت محصول - چیدن گل زعفران بایدقبل از طلوع آفتاب تمام شود و در هر سال قریب بیست روز، از پانزدهم مهر تا پنجم آبان همه روزه چیدن گل زعفران در سحرگاهان شروع و پیش از برآمدن خورشید ختم می شود : بیشتر بخوانید ...
فرهنگ فارسی
( صفت ) گیاهی است پایا از تیره زنبقیها دارای ساقه ای زیرزمینی که از دو پیاز خارج میشود پیازهای آن سخت و مدور و گوشتدار و و پوشیده از غشائ های نازک و قهوه ای رنگ است از وسط پیاز - که در واقع قاعده ساقه زیرزمینی است - ساقه زیرمینی قایمی خارج میگردد و از ساقه زیرزمینی تعدادی برگهای باریک و دراز به رنگ سبز بیرون میاید از وسط برگهای مذکور ساقه مولد گل ظاهر میشود . که در انتها به ۱ یا ۲ و گاهی ۳ غنچه مولد گل منتهی میگردد گلهای آن منظم و شامل لوله ای دراز منتهی به ۳ گلبرگ و ۳ کاسبرگ برنگ گلبرگ میباشد گلبرگها بنفش و یا گلی و ارغوانی است قسمت مورد استفاده این گیاه ناحیه انتهایی خامه و کلاله آنست که به نام زعفران خرید و فروش میشود بوی زعفران قوی و معطر و طعمش تلخ و کمی تند است جساد جاری صفران. یا زعفران ابیض زعفران سفید . یا زعفران باغی زعفران زرد . یا رعفران رومی زعفران سفید . یا زعفران زرد گونه ای زعفران دارای گلهای زرد و کلاله زرد و آن به عنوان گل زینتی کاشته میشود زعفران اصفر زعفران طلایی زعفران باغی . یا زغفران سفید گونه ای زعفران که دارای گلهای سفید است و جزو گلهای زینتی است زعفران ابیض زعفران رومی . یا زعفران طلایی زعفران زرد . یا زعفران گل گونه ای زعفران که جزو گلهای زینتی زیباست و گلهای رقمهای متعدد سفید قرمز زرد خاکستری و زرد متمایل به سبز میباشد . یا زعفران ولایتی زعفران گل .
دهی از دهستان منصوری در بخش مرکزی شهرستان شاه آباد واقع است .
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
۲. پرچم معطر و خشک شده، و قرمزرنگ گل این گیاه که برای معطر و رنگ کردن غذاها به کار می رود و مصرف دارویی نیز دارد.
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] زعفران گیاهی خوشبو است وبرای رنگ آمیزی نیز استفاده می شود.
زعفران کلاله و بخش انتهایی خشک شده گل گیاهی به همین نام است.
کاربرد زعفران در فقه
از آن در بابهای طهارت، صلات و حج سخن گفته اند.
احکام زعفران
← احکام زعفران در طهارت
...
زعفران کلاله و بخش انتهایی خشک شده گل گیاهی به همین نام است.
کاربرد زعفران در فقه
از آن در بابهای طهارت، صلات و حج سخن گفته اند.
احکام زعفران
← احکام زعفران در طهارت
...
wikifeqh: زعفران
دانشنامه عمومی
زعفران یا زَرپَران ( ) ( نام علمی: Crocus sativus ) گیاهی است از تیرهٔ زنبقیان، سردهٔ زعفران و گران ترین و بهترین و خوشبو ترین ادویه جهان است که در آشپزی کاربرد دارد. پیاز زرانی، یک پوشال قهوه ای رنگ دارد که از آن نگهداری می کند. پ س از این که پیاز این گیاه کاشته می شود، فرآیند رشد آغاز شده و یک ساقه ( تیج ) درست می شود و سر آن غنچه می زند. کلاله و خامه زرشکی رنگ گل زعفران برداشت و پس از خشک کردن برای چاشنی و رنگ دهی غذاها به کار می رود. و نرخی نزدیک به ۱۵۰۰۰ دلار آمریکا به ازای هر کیلوگرم دارد. بیش تر منابع زادگاه زعفران را ایران می دانند. هم اکنون ایران بیش از ۹۹٪ زعفران جهان را برداشت میکند. ایران بزرگ ترین صادر کننده زعفران و چین بزرگ ترین واردکننده زعفران جهان می باشد. ارزش جهانی صادرات این محصول ۲۷۵٫۸۴ میلیون دلار است یا بعضی وقتا به میلیارد هم میرسد.
بو و چاشنی ویژه و طعم و خوشمزگی یگانه زعفران بخاطر وجود ماده ای به نام سافرانال می باشد، و رنگ زرد زرینی که به غذا می دهد بخاطر کروسین یا کروچین است. طیف سنجی جرمی و کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا، از روش های حرفه ای شناسایی زعفران های تقلبی هستند در زعفران تقلبی حتی براده آهن هم پیدا میشود برای سنگین تر شدن آن و در همان جا که فکر نمی کنیم به دلالان کمک نمی کنیم ولی میکنیم بهتر است که در وقتی که زعفران میخواهید بخرید یک آهن ربا داشته باشید تا براده آهن جذب شود.
زعفران گیاهی کوچک و چندساله به ارتفاع ۱۰ تا ۳۰ سانتی متر است. از وسط پیاز یا قاعده یِ ساقه، تعدادی برگ باریک و دراز خارج می شوند. از وسط برگ ها، ساقه ای گلدار بیرون می آید که به یک تا سه گل منتهی می شود. گل ها دارای ۶ گلبرگ بنفش رنگ هستند که ممکن است در بعضی واریته ها به رنگ گلی یا ارغوانی باشند. گل ها دارای ۳ پرچم و یک مادگی منتهی به کلالهٔ سه شاخه به رنگ قرمز متمایل به نارنجی هستند. قسمت مورد استفاده این گیاه انتهای خامه و کلاله سه شاخه است که به نام زعفران مشهور است و معطر و کمی تلخ است.
زَعفَران یا زفران معرب واژهٔ زَرپَران در فارسی می باشد.
از دید ریخت شناسی، دسته بندی زعفران از راه ویژگی ها و ریخت برگ، کلاله، خامه، گلبرگ، کاسبرگ، پیاز ( سوخ ) و چمچهٔ آن انجام می گیرد.
• ویژگی های گلبرگ: برگ زعفران معمولاً از ۱سانتی متر تا ۴ سانتی متر می باشد، زعفران برگ های نوک تیز دارد که روی آن ها تیره تر و زیر شان روشنتر است. شدت این تیرگی روشنی در گونه های مختلف متفاوت می باشد. کلفتی برگ هم ممکن است در گونه های مختلف زعفران مانند خزری، زاگرسی، سفید، بنفش، زیبا و جوقاسم کم یا زیاد باشد.
• کُلاله: مهم ترین بخش گل زعفران است که «زعفران» از آن بدست می آید. «کلاله» به بخش های گوناگون «سَرگل»، «پوشال»، «دسته»، و «کُنجه» بخش بندی می شود. مرغوبترین زعفران از «سرگل» کلاله بدست می آید که سرخ ترین بخش آن است. رنگ کلاله که به میزان کاروتنویید و لیکوپن موجود در آن بستگی دارد، از سرخ پررنگ تا نارنجی کمرنگ دیده شده است. کلاله سه شاخه است و اندازهٔ آن بسته به خامه که تعداد آن نیز سه تا می باشد، مختلف است. شاید بلندتر، کوتاه تر، و برابر با آن باشد. همچنین درازای آن بسته به گلبرگ ها نیز متفاوت است. در ایران همهٔ گونه های مختلف بلندتر، کوتاه تر و تا اندازه ای برابر زعفران وجود دارند. لبهٔ کلاله در ته آن چین خوردگی دارد که در برخی گونه ها زعفران بسیار بیشتر دیده می شود. پهنای دهانهٔ آن نیز بستگی به گونه ها، از پهن تا نازک رده بندی می شود. رنگ لبهٔ انتهایی کلاله دارای رگه سفیدی است که بسته به گونه های متفاوت، می تواند تیره یا روشن باشد.
• خامه: زردرنگ است که در برخی گونه ها مانند زعفران خزری بسیار پررنگ و در گونه هایی دیگر مانند زعفران زاگرسی کمرنگ تر می باشد. این ناهمرنگی به کاروتنویید موجود در آن گونه بستگی دارد.
• برگ: در ابتدا تعدادی برگ های غشائی و سفیدرنگ پیدا میشوند که کارشان پوشش برگ های راستین و گل است. برگ های اصلی سبزرنگ و نازک هستند. این برگ ها ممکن است پس از باز شدن گل ها یا همزمان با آن رشد کنند. کلفتی آن ها نیز می تواند کم تا زیاد رده بندی شود.
• سوخ ( پیاز ) : رایج ترین ریخت سوخ می تواند بیضوی پخ، لوزی، تخم مرغی، دایره ای یا بیضوی پهن باشد. یکی از ویژگی های بررسی پذیر پهنای گردن آن می باشد که شاید بسیار باریک، باریک و تا بسیار پهن دیده شود. ریخت پیاز زعفران ممکن است گرد یا تورفته باشد. دیده شده که کلفتی دور آن در آغاز و پایان و میانه سوخ ریخت آن را متفاوت کرده است. ریخت سوخ از دید کاربرد بازاری اش از ویژگی های بسیار مهم می باشد. در پیاز زعفران، چندقلویی نیز، همچون بیشتر گیاهان دارویی که دارای پیاز هستند، با درصد بسیار پایینی وجود دارد.
بو و چاشنی ویژه و طعم و خوشمزگی یگانه زعفران بخاطر وجود ماده ای به نام سافرانال می باشد، و رنگ زرد زرینی که به غذا می دهد بخاطر کروسین یا کروچین است. طیف سنجی جرمی و کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا، از روش های حرفه ای شناسایی زعفران های تقلبی هستند در زعفران تقلبی حتی براده آهن هم پیدا میشود برای سنگین تر شدن آن و در همان جا که فکر نمی کنیم به دلالان کمک نمی کنیم ولی میکنیم بهتر است که در وقتی که زعفران میخواهید بخرید یک آهن ربا داشته باشید تا براده آهن جذب شود.
زعفران گیاهی کوچک و چندساله به ارتفاع ۱۰ تا ۳۰ سانتی متر است. از وسط پیاز یا قاعده یِ ساقه، تعدادی برگ باریک و دراز خارج می شوند. از وسط برگ ها، ساقه ای گلدار بیرون می آید که به یک تا سه گل منتهی می شود. گل ها دارای ۶ گلبرگ بنفش رنگ هستند که ممکن است در بعضی واریته ها به رنگ گلی یا ارغوانی باشند. گل ها دارای ۳ پرچم و یک مادگی منتهی به کلالهٔ سه شاخه به رنگ قرمز متمایل به نارنجی هستند. قسمت مورد استفاده این گیاه انتهای خامه و کلاله سه شاخه است که به نام زعفران مشهور است و معطر و کمی تلخ است.
زَعفَران یا زفران معرب واژهٔ زَرپَران در فارسی می باشد.
از دید ریخت شناسی، دسته بندی زعفران از راه ویژگی ها و ریخت برگ، کلاله، خامه، گلبرگ، کاسبرگ، پیاز ( سوخ ) و چمچهٔ آن انجام می گیرد.
• ویژگی های گلبرگ: برگ زعفران معمولاً از ۱سانتی متر تا ۴ سانتی متر می باشد، زعفران برگ های نوک تیز دارد که روی آن ها تیره تر و زیر شان روشنتر است. شدت این تیرگی روشنی در گونه های مختلف متفاوت می باشد. کلفتی برگ هم ممکن است در گونه های مختلف زعفران مانند خزری، زاگرسی، سفید، بنفش، زیبا و جوقاسم کم یا زیاد باشد.
• کُلاله: مهم ترین بخش گل زعفران است که «زعفران» از آن بدست می آید. «کلاله» به بخش های گوناگون «سَرگل»، «پوشال»، «دسته»، و «کُنجه» بخش بندی می شود. مرغوبترین زعفران از «سرگل» کلاله بدست می آید که سرخ ترین بخش آن است. رنگ کلاله که به میزان کاروتنویید و لیکوپن موجود در آن بستگی دارد، از سرخ پررنگ تا نارنجی کمرنگ دیده شده است. کلاله سه شاخه است و اندازهٔ آن بسته به خامه که تعداد آن نیز سه تا می باشد، مختلف است. شاید بلندتر، کوتاه تر، و برابر با آن باشد. همچنین درازای آن بسته به گلبرگ ها نیز متفاوت است. در ایران همهٔ گونه های مختلف بلندتر، کوتاه تر و تا اندازه ای برابر زعفران وجود دارند. لبهٔ کلاله در ته آن چین خوردگی دارد که در برخی گونه ها زعفران بسیار بیشتر دیده می شود. پهنای دهانهٔ آن نیز بستگی به گونه ها، از پهن تا نازک رده بندی می شود. رنگ لبهٔ انتهایی کلاله دارای رگه سفیدی است که بسته به گونه های متفاوت، می تواند تیره یا روشن باشد.
• خامه: زردرنگ است که در برخی گونه ها مانند زعفران خزری بسیار پررنگ و در گونه هایی دیگر مانند زعفران زاگرسی کمرنگ تر می باشد. این ناهمرنگی به کاروتنویید موجود در آن گونه بستگی دارد.
• برگ: در ابتدا تعدادی برگ های غشائی و سفیدرنگ پیدا میشوند که کارشان پوشش برگ های راستین و گل است. برگ های اصلی سبزرنگ و نازک هستند. این برگ ها ممکن است پس از باز شدن گل ها یا همزمان با آن رشد کنند. کلفتی آن ها نیز می تواند کم تا زیاد رده بندی شود.
• سوخ ( پیاز ) : رایج ترین ریخت سوخ می تواند بیضوی پخ، لوزی، تخم مرغی، دایره ای یا بیضوی پهن باشد. یکی از ویژگی های بررسی پذیر پهنای گردن آن می باشد که شاید بسیار باریک، باریک و تا بسیار پهن دیده شود. ریخت پیاز زعفران ممکن است گرد یا تورفته باشد. دیده شده که کلفتی دور آن در آغاز و پایان و میانه سوخ ریخت آن را متفاوت کرده است. ریخت سوخ از دید کاربرد بازاری اش از ویژگی های بسیار مهم می باشد. در پیاز زعفران، چندقلویی نیز، همچون بیشتر گیاهان دارویی که دارای پیاز هستند، با درصد بسیار پایینی وجود دارد.
wiki: زعفران
زعفران (آبیک). زعفران ( آبیک ) ، روستایی از توابع بخش بشاریات شهرستان آبیک در استان قزوین ایران است.
این روستا در دهستان بشاریات غربی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۴۱ نفر ( ۶۳خانوار ) بوده است.
این روستا در دهستان بشاریات غربی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۴۱ نفر ( ۶۳خانوار ) بوده است.
wiki: زعفران (آبیک)
زعفران (ابهام زدایی). زعفران ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
• زعفران
• زعفران ( سرده )
• زعفران ( آبیک )
• زعفران
• زعفران ( سرده )
• زعفران ( آبیک )
wiki: زعفران (ابهام زدایی)
زعفران (استان جلفه). زعفران ( به عربی: الزعفران ) یک شهرداری در الجزایر است که در استان جلفه واقع شده است. زعفران ۱۲٬۸۶۵ نفر جمعیت دارد.
wiki: زعفران (استان جلفه)
زعفران (سرپل ذهاب). زعفران، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان سرپل ذهاب در استان کرمانشاه ایران است.
این روستا در دهستان حومه سرپل قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲٬۲۶۲ نفر ( ۴۷۰خانوار ) بوده است.
این روستا در دهستان حومه سرپل قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲٬۲۶۲ نفر ( ۴۷۰خانوار ) بوده است.
wiki: زعفران (سرپل ذهاب)
زعفران (سرده). زعفران یا زرپران ( نام علمی: Crocus ) نام یک سرده از تیره زنبقیان است. گیاهان کوچکی هستند که گل های آن ها در اوایل بهار یا اوایل پاییز ظاهر می گردند. دارای غده های کم و بیش کروی که با اقسام مختلف پوشینه مستور هستند. برگ های باریک آن ها دو زائدهٔ ناوی در سطح زیرین و معمولاً یک خط سفید مرکزی در سطح فوقانی دارد. گلپوش شامل یک لولهٔ بلند و یک لبه زنگوله ای شش زبانه است که در زیر نور شدید آفتاب کاملاً باز شده و کم و بیش ستاره ای شکل می گردد. رنگ گل ها در این جنس متغیر و به رنگ های سفید، زرد، یاسمنی، بنفش، یا ارغوانی مایل به یاسمنی دیده شده که اغلب دارای رگه های تیره تری در سطح خارجی هستند. خامه اغلب به چندین شاخه تقسیم گردیده و میوه کپسول آن در سطح خاک و بر روی یک پایهٔ کوتاه و باریک قرار گرفته است و در گونه هایی هم که در پائیز گل می دهند در بهار ظاهر می گردد.
• Safran Medik.
• Geanthus Raf.
• Crociris Schur
این جنس در حدود ۸۰ گونه دارد که در اروپا و نواحی مدیترانه تا آسیای مرکزی و پاکستان غربی پراکنده است ولی مرکز آن در یونان و ترکیه است و در ایران نیز ۸ گونهٔ آن دیده می شود.
تعداد زیادی از گونه ها اشکال انتخابی و دو رگه های آن ها به عنوان گیاهان متداول باغی محسوب گردیده و زعفران هم از کلاله های خشک شدهٔ نارنجی پررنگ گونهٔ زعفران خوراکی به دست می آید که در خراسان کشت گردیده و احتمالاً دارای گسترش کمتری در سایر نقاط ایران است. وجه تمایز زعفران ها از گونه های نسبتاً مشابه گل حسرت سفید یا بنفش و گونهٔ زرد رنگ جام زرین وجود ۳ پرچم بجای ۶ پرچم دو جنس اخیر است.
• Safran Medik.
• Geanthus Raf.
• Crociris Schur
این جنس در حدود ۸۰ گونه دارد که در اروپا و نواحی مدیترانه تا آسیای مرکزی و پاکستان غربی پراکنده است ولی مرکز آن در یونان و ترکیه است و در ایران نیز ۸ گونهٔ آن دیده می شود.
تعداد زیادی از گونه ها اشکال انتخابی و دو رگه های آن ها به عنوان گیاهان متداول باغی محسوب گردیده و زعفران هم از کلاله های خشک شدهٔ نارنجی پررنگ گونهٔ زعفران خوراکی به دست می آید که در خراسان کشت گردیده و احتمالاً دارای گسترش کمتری در سایر نقاط ایران است. وجه تمایز زعفران ها از گونه های نسبتاً مشابه گل حسرت سفید یا بنفش و گونهٔ زرد رنگ جام زرین وجود ۳ پرچم بجای ۶ پرچم دو جنس اخیر است.
wiki: زعفران (سرده)
زعفران (گیاه). کروکوس ساتیووس ( نام علمی: Crocus sativus ) نام گونهٔ زراعی از سردهٔ زعفران است. زعفران یک ادویه ارزشمند در منطقه کوه های زاگرس است. زعفران با نام علمی کرکوس ساتیوس Crocus Sativus از خانواده زنبقیان Iridaceae است.
بهترین زمان برای کاشت زعفران ماه اردیبهشت و خرداد است و هرچه قدر هوا رو به گرمی برود و زمان کاشت به تأخیر بیافتد، پیاز زعفران دچار آسیب خواهد شد. آبیاری برای زعفران در اوایل کشت نیاز است و بعد از این تنها در زمان برداشت و چند روز قبل از برداشت نیاز به آب در زمین های کشت زعفران دیده می شود. گیاه زعفران نسبت به گیاهان دیگر به آبیاری و مراقبت کمتری نیاز دارد. پیاز زعفران زمانی که کاشت می شود تا ۷ سال بعد از آن نیاز به کاشت مجدد ندارد.
گزارش تخلف یا اشتباه در معنیبهترین زمان برای کاشت زعفران ماه اردیبهشت و خرداد است و هرچه قدر هوا رو به گرمی برود و زمان کاشت به تأخیر بیافتد، پیاز زعفران دچار آسیب خواهد شد. آبیاری برای زعفران در اوایل کشت نیاز است و بعد از این تنها در زمان برداشت و چند روز قبل از برداشت نیاز به آب در زمین های کشت زعفران دیده می شود. گیاه زعفران نسبت به گیاهان دیگر به آبیاری و مراقبت کمتری نیاز دارد. پیاز زعفران زمانی که کاشت می شود تا ۷ سال بعد از آن نیاز به کاشت مجدد ندارد.
wiki: زعفران (گیاه)
دانشنامه آزاد فارسی
زَعفَران (saffron)
زَعفَران
زَعفَران
زَعفَران
گیاهی علفی، با نام علمی Crocus sativus. L، از تیرۀ زنبقیان. این گیاه چندساله یا پایا، بدون ساقه و دارای ساقۀ زیرزمینی غده ای پیازی شکل با نام کُرم است که در تداول عامه به پیاز زعفران معروف است. گل های آن بسیار زیبا و بنفش رنگ، با آرایش سه تایی اند. در پارسی کهن و منابع پهلوی، نام زعفران به صورت کُرکُم آمده است و شاید این واژۀ منشأ نام لاتین آن باشد. قدیمی ترین اسنادی که از مصارف خوراکی و غیرخوراکی زعفران برجای مانده است، مربوط به نوشته های پولین، نویسندۀ نظامی یونانی قرن ۲م در زمان هخامنشیان است. احتمالاً مادها اولین کسانی بودند که به پرورش آن مبادرت کرده اند. منشأ این گیاه نیز از دامنه های زاگراس، مخصوصاً الوند، بوده است. واژۀ زعفران در منابع فارسی پیش از اسلام وجود ندارد و منشأ آن هم معلوم نیست، ولی این واژه منشأ نام انگلیسی آن است. نخستین مزارع زعفران دنیا در اطراف الوند، به ویژه ایالت جبال، نام قدیمی محدوده ای شامل همدان، قم، کرمانشاه، و چند شهر دیگر، بوده است و امروزه در مناطق بسیاری از کشور پرورش می یابد. کشمیر، چین، و مناطق اطراف مدیترانه از دیگر مناطق کشت زعفران در دوران های گذشته اند. قسمت مصرفی این گیاه کلالۀ قرمز رنگ آن است که عموماً پیش از طلوع آفتاب چیده می شود. زعفران را بیشتر در غذاها، حلواها، شیرینی جات و نیز در مصارف دیگری ازجمله برای ماسک های صورت، رنگ کردن مو، گذاشتن خال، سحر و جادو، شستن بت ها، و تهیۀ عطر به کار می برند. در طب سنتی و امروزی، زعفران را مایۀ انبساط دل و مقوی قلب و کبد می دانند و در تقویت هوش و حافظه، درمان سردرد، خواب آوری، افزایش بینایی و زیبایی چشم، و لطافت صورت مؤثر شمرده اند. زعفران خوراکی متعلق به گونه C. aureus است. زعفران پاییزی یا گل حسرت (Colchicvm outumnale) با زعفران حقیقی نسبت و به خانوادۀ سوسنی ها تعلق دارد.
زَعفَران
زَعفَران
زَعفَران
گیاهی علفی، با نام علمی Crocus sativus. L، از تیرۀ زنبقیان. این گیاه چندساله یا پایا، بدون ساقه و دارای ساقۀ زیرزمینی غده ای پیازی شکل با نام کُرم است که در تداول عامه به پیاز زعفران معروف است. گل های آن بسیار زیبا و بنفش رنگ، با آرایش سه تایی اند. در پارسی کهن و منابع پهلوی، نام زعفران به صورت کُرکُم آمده است و شاید این واژۀ منشأ نام لاتین آن باشد. قدیمی ترین اسنادی که از مصارف خوراکی و غیرخوراکی زعفران برجای مانده است، مربوط به نوشته های پولین، نویسندۀ نظامی یونانی قرن ۲م در زمان هخامنشیان است. احتمالاً مادها اولین کسانی بودند که به پرورش آن مبادرت کرده اند. منشأ این گیاه نیز از دامنه های زاگراس، مخصوصاً الوند، بوده است. واژۀ زعفران در منابع فارسی پیش از اسلام وجود ندارد و منشأ آن هم معلوم نیست، ولی این واژه منشأ نام انگلیسی آن است. نخستین مزارع زعفران دنیا در اطراف الوند، به ویژه ایالت جبال، نام قدیمی محدوده ای شامل همدان، قم، کرمانشاه، و چند شهر دیگر، بوده است و امروزه در مناطق بسیاری از کشور پرورش می یابد. کشمیر، چین، و مناطق اطراف مدیترانه از دیگر مناطق کشت زعفران در دوران های گذشته اند. قسمت مصرفی این گیاه کلالۀ قرمز رنگ آن است که عموماً پیش از طلوع آفتاب چیده می شود. زعفران را بیشتر در غذاها، حلواها، شیرینی جات و نیز در مصارف دیگری ازجمله برای ماسک های صورت، رنگ کردن مو، گذاشتن خال، سحر و جادو، شستن بت ها، و تهیۀ عطر به کار می برند. در طب سنتی و امروزی، زعفران را مایۀ انبساط دل و مقوی قلب و کبد می دانند و در تقویت هوش و حافظه، درمان سردرد، خواب آوری، افزایش بینایی و زیبایی چشم، و لطافت صورت مؤثر شمرده اند. زعفران خوراکی متعلق به گونه C. aureus است. زعفران پاییزی یا گل حسرت (Colchicvm outumnale) با زعفران حقیقی نسبت و به خانوادۀ سوسنی ها تعلق دارد.
wikijoo: زعفران
جدول کلمات
مترادف ها
زعفران
زعفران
پیشنهاد کاربران
از آنجایی که بسیاری از کلمات بسیار حکیمانه نسبت به کاربرد آنها و جایگاه کاربردی آن در زبان که اصلی ترین ابزار ارتباط بشری می باشد این کلمه زعفران نیز اگر اولویت تلفظ نسبت به نگارگری کلمات را در نظر بگیریم و با توجه خاصیت انرژی زا بودن و طبع گرمیانه ای که دارد اینطور به نظر می رسد که ضعف ران باشد.
رادِن
ترکی زعفران میشه چیدم، �idem
واژه زعفران عربی است پارسی زَرپَران می شود این واژه یعنی زَرپَران صد درصد پارسی است.
زعفران Saffron
نام علمی Crocus sativus
نام علمی Crocus sativus
تعدادی از ادویه جات معروف به انگلیسی:
pepper = فلفل
black pepper = فلفل سیاه
red pepper = فلفل قرمز
salt = نمک
turmeric = زردچوبه
saffron = زعفران
cinnamon = دارچین
... [مشاهده متن کامل]
cardamom = هل
ginger = زنجبیل
fennel = رازیانه
caraway = زیره
cumin = زیره
❗️لطفا برای مشاهده تفاوت این دو زیره، نام های هر کدام رو در گوگل سرچ کنید و عکس هاشون رو مشاهده کنید
pepper = فلفل
black pepper = فلفل سیاه
red pepper = فلفل قرمز
salt = نمک
turmeric = زردچوبه
saffron = زعفران
cinnamon = دارچین
... [مشاهده متن کامل]
cardamom = هل
ginger = زنجبیل
fennel = رازیانه
caraway = زیره
cumin = زیره
❗️لطفا برای مشاهده تفاوت این دو زیره، نام های هر کدام رو در گوگل سرچ کنید و عکس هاشون رو مشاهده کنید
برگرفته از تازی؛
محمد حسن دوست، فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی، پوشینۀ ( جلد ) سوم، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ۱۳۹۳، رویه های ( صفحه های ) ۱۵۶۲ و ۱۵۶۳
محمد حسن دوست، فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی، پوشینۀ ( جلد ) سوم، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ۱۳۹۳، رویه های ( صفحه های ) ۱۵۶۲ و ۱۵۶۳
زرپران 😂😂
زعفران کلن لغت عربیه نام یه تیره گیاهه مثل وانیل و زعفرانی که در ایران کشت میشه یک گونه از ان است
این اسم عربیست
زعفران کلن لغت عربیه نام یه تیره گیاهه مثل وانیل و زعفرانی که در ایران کشت میشه یک گونه از ان است
این اسم عربیست
* زَرپَران
* لِرکیماس
هر دو برابرِ پارسیِ واژهٔ عربی شدهٔ زعفران ( از زرپران ) هستند.
زَرپَران، هم زیباتر است و هم ساده تر.
* لِرکیماس
هر دو برابرِ پارسیِ واژهٔ عربی شدهٔ زعفران ( از زرپران ) هستند.
زَرپَران، هم زیباتر است و هم ساده تر.
زعفران ریخت اربی ( عربی ) واژه ی پارسی زرپران است.
رادل
هرد. . . .
رادان. . . .
هرد
اینکه زعفران به چه معنایی است برمن ناروشن است اما اصل واژه پارسی ( ایرانی ) است امادربازه ای که زبان عربی حاکم برادب ما شده بود این واژه وصدها واژه ی دیگر معرب شده وسپس به سرزمین مادری خود بازگشته اند
... [مشاهده متن کامل]
... [مشاهده متن کامل]
اصل واژه همان زافران است که هنوز دربرخی اززبانهای ایرانی چون زبان کردی همچنان به نام زافران تلفظ میشود . همچنین واژگان دیگری همچون نعل _ لعل _ رعنا ونعنا که دراصل نال - لال - رانا ونانا بوده که هم اینک هم دربسیاری درمناطق کشور به همین گونه تلفظ میشوند
آقای آریا ارزش خودتون روپایین نیارید اگر توانایی گوارش هر دیدگاه رو ندارید نباید از فضای مجازی استفاده کنین
واژه زعفران به احتمال زیاد عربی است و به فارسی واژه نزدیک " اسفیره" است.
نوشته اند به فارسی زرپران بوده ولی شاید این واژه بعدها با توجه به کلمه زعفران ساخته شده باشد.
اما درباره واژه کؤرکؤم یا k�rk�m : این واژه ترکی است و به زعفران گفته میشود.
... [مشاهده متن کامل]
منبع واژه کؤرکؤم: "دیوان لغات الترک" شیخ محمود کاشغری
نوشته اند به فارسی زرپران بوده ولی شاید این واژه بعدها با توجه به کلمه زعفران ساخته شده باشد.
اما درباره واژه کؤرکؤم یا k�rk�m : این واژه ترکی است و به زعفران گفته میشود.
... [مشاهده متن کامل]
منبع واژه کؤرکؤم: "دیوان لغات الترک" شیخ محمود کاشغری
گیاهی خوش بو که ارزش غذایی و دارویی دارد
زعفران در اصل ترکیبی عربی فارسی از دو واژه ( ضعف ؛ ران ) ورویهم به خاصیت آن ا شاره داردیعنی از بین برنده ضعف. یا تقویت کننده بدن
دابا
خشف
بادانگیز
ارقام
اصفران
خشف
بادانگیز
ارقام
اصفران
ممکن است از اصطلاح قدیمی فرانسه قرن دوازدهم safran ، که از کلمه لاتین safranum گرفته شده است ، از عربی zafarān ، است که از کلمه فارسی ( زارپان/زرپران ) به معنای "طلای طلا" گرفته شده است. گل یا رنگ طلایی که هنگام استفاده از آن به عنوان طعم دهنده ایجاد می شود.
... [مشاهده متن کامل]
اعتقاد بر این است که زعفران در ایران سرچشمه گرفته است. با این حال ، یونان و بین النهرین نیز به عنوان منطقه اصلی منشاء این گیاه پیشنهاد شده اند: هارولد مک گی اظهار می دارد که در دوران برنز از یونان یا در نزدیکی یونان اهلی شده است. C. sativus احتمالاً یک شکل سه گانه از Crocus cartwrightianus است که به عنوان "زعفران وحشی" نیز شناخته می شود، که خود بومی یونان و کرت است.
**زعفران ( زرپران ) نه ترکی است نه عربی. هم واژه اش ایرانی ( فارسی ) است، هم اصالتش. اگر هم جای شکی وجود داشته باشد، تنها شک به یونان و میان دورودان قدیم بر می گردد نه جایی دگر.
... [مشاهده متن کامل]
اعتقاد بر این است که زعفران در ایران سرچشمه گرفته است. با این حال ، یونان و بین النهرین نیز به عنوان منطقه اصلی منشاء این گیاه پیشنهاد شده اند: هارولد مک گی اظهار می دارد که در دوران برنز از یونان یا در نزدیکی یونان اهلی شده است. C. sativus احتمالاً یک شکل سه گانه از Crocus cartwrightianus است که به عنوان "زعفران وحشی" نیز شناخته می شود، که خود بومی یونان و کرت است.
**زعفران ( زرپران ) نه ترکی است نه عربی. هم واژه اش ایرانی ( فارسی ) است، هم اصالتش. اگر هم جای شکی وجود داشته باشد، تنها شک به یونان و میان دورودان قدیم بر می گردد نه جایی دگر.
برگرفته از زرپران فارسی
سلام و درود بی پایان بر شما.
با دیدن گل زعفران شما براحتی می بینید که در دهانهء گل سه پر مادگی و سه پر نرینگی موجود است. نرینگی همان زعفران است.
پس عدد � سه � را با پَر در کنار هم بگذارید می شود � سه پر �. در هر گل دو تا سه پر وجود دارد و با هم می شود � سه پران �.
... [مشاهده متن کامل]
در اصل کلمهء معرّب � زعفران � همان کلمهء فارسی � سه پران � بوده است که به مرور زمان مانند بسیاری دیگر از لغات فارسی رنگ عربی گرفته و معرّب شده است.
با دیدن گل زعفران شما براحتی می بینید که در دهانهء گل سه پر مادگی و سه پر نرینگی موجود است. نرینگی همان زعفران است.
پس عدد � سه � را با پَر در کنار هم بگذارید می شود � سه پر �. در هر گل دو تا سه پر وجود دارد و با هم می شود � سه پران �.
... [مشاهده متن کامل]
در اصل کلمهء معرّب � زعفران � همان کلمهء فارسی � سه پران � بوده است که به مرور زمان مانند بسیاری دیگر از لغات فارسی رنگ عربی گرفته و معرّب شده است.
آخه تازیان زعفرانشون کجا بود، این واژه اربی شده ی زرپران پارسی ست
زنبق بنفش. . . .
. . عقیق سرخ
. . عقیق سرخ
ریشه، واژه، کلمه، لغت، اصفر، فرنی، زعفران، saffron
واژه آریایی سفران یا زفران که عرب آنرا زعفران مینویسد به معنای بنفشه عطری و یا زنبق خوشبو است. اصل لغت زعفران که گیاهی از خانواده زنبق باشد در زبان پهلوی به شکل *اسیفره asīfarah ( اسی=نیلگون فر=عطر - بو ) به معنای Viola odorata ( بنفشه عطردار ) ثبت شده است. بدینسان روشن میشود عرب لغت اصفر به معنای زرد را از روی لغت پهلویک اسیفره جعل کرده و نام زنانه اسپر aspar در کردستان گویشی دیگری از اسیفره است.
... [مشاهده متن کامل]
لغت سی - اسی به معنای تیره ( سورمه ای - سیاه ) است که از آن واژه سیاه و در سنسکریت واژه asita असित به معنای گیاه نیل indigo plant را ساخته اند. در لغتنامه سکایی - ختنی az** و **za به معنای آبی - شین - blue ثبت شده که شکل دیگر لغت سی - اسی است. لغت اسی در گویشهای دیگر بدل به اچی - چا - اشی - شا میشود مثلن زعفران در زبان پرتغالی اچفرآ a�afr�o و یا در زبان روسی شفران шафран خوانده میشود.
لغت فر - فره به معنای بو - عطر که امروزه در ایران به شکل بو - برنگ به کار میرود در ایتالیایی کهن fragro ، در انگلیسی امروزین fragrant خوانده میشود و در زبانهای گروه PIE به شکل bhrag به معنای to smell ثبت شده است. همتای زعفران در سنسکریت لغت سوفرنهसुवर्ण suvarNa به معنای saffron ( سو=خوش فر=بو - رنگ ) است.
لغت زعفران همخانواده است با نام خوراک فرنی که آنرا با گلاب خوشبو میکنند.
پیرسها:
نوع مطلب :
برچسب ها : ریشه واژه زعفران، saffron، ریشه واژه اصفر، ریشه واژه فرنی، معنی اسبر اسپر اسفر،
لینک های مرتبط : نظرات ( - ) مجید روهنده
سه شنبه 11 تیر 1392
بر پایه برخی پژوهش های انجام شده" زعفران " تازی شده واژه پارسی " زرپران " به معنای پرهای زرین و گرانبها می باشد و به هیچ روی ریشه تازی نداشته و با ویژگی آب و هوایی تازیستان ( عربستان ) همخوانی ندارد ،
... [مشاهده متن کامل]
... [مشاهده متن کامل]
از سویی " کرکوم " نیز در پارسی و هندی باستان روایی داشته ولی پس از تاخت تازیان و فراموشی بسیاری از واژگان پارسی واژه های نوساخت جای واژگان دیرین را گرفت، مانند: شانه بسر بجای پوپک ، لاک پشت بجای سنگ پشت ، جوجه تیغی بجای خارپشت و بسیاری دیگر نمایانگر دگردیسی زبان پارسی و واژگان آن می باشد.
زعفران طبق مطالعات من
زعفران در قدیم و در کشور عربستان استفاده میشده و چون خاصیت زعفران سقط جنین هست به این نام می شناختن ( زاد پاران )
که وقتی کم کم در ایران این گیاه شناخته شد واژه زاد پاران به زعفران تبدیل شد. . .
زادپاران = زعفران
زعفران در قدیم و در کشور عربستان استفاده میشده و چون خاصیت زعفران سقط جنین هست به این نام می شناختن ( زاد پاران )
که وقتی کم کم در ایران این گیاه شناخته شد واژه زاد پاران به زعفران تبدیل شد. . .
زادپاران = زعفران
رادن
این واژه اربی است و پارسی آن کرکوم karkum می باشد که در سنسکریت kun - kuma و در پهلوی kurkum و در زبان سغدی kurkumb بوده است. کرکوم ( زعفـــــران ) را از کلاله های نارنجی پـــــــــررنگ و بخشی از خامه گــــــــلِ Crocus sativus ( تیره زنبقیان ) گیرند. کلاله های خشک شده به درازائی پیرامون سه سانتیمتر، قرمز تیره و خوشبویند، و وزن دور و بر بیست هزار کلاله چهارسد وپنجاه گرم می رسد. یا به دیگر سخن هر یک گندم کرکوم از کلاله و خامه نُه گل به دست می آید. کرکوم گیاهی است کوچک با پیازی گوشتی و برگ های علفی و گل زیبای پائیزی به رنگ ارغوانی. همیشه در جای ماده رنگی، چاشنی، عطر، و دارو بس گرانبها بوده و در تاریخ تجارت همواره جایگاه برجسته ای داشته است. این گیاه از دیر باز درباختر آسیا کشت می شده، و تاریخ کشتش چنان دیرینه است که از گونه خودرویش چیزی نمی دانیم. کرکوم همیشه کالایی گرانبها بوده که کاربردش بیش ترنزد شاهان و فرادستان اجتماع می مانده و از همین رو بسی نادرستی که در کار آن شده و بسا چیزهای دیگر که در پوست آن عرضه می شده است.
... [مشاهده متن کامل]
در هند آن را با گُلِ رنگ ( Carthamus tinctorius ) در آمیزند که همان رنگ نارنجی تیره را می دهد، و در بسیاری از اسناد خاوری این دو با یکدیگر درآشفته شده اند. آنچه بیش تر رخ داده، درآشفتگی میان کرکوم ( Crocus ) است با زردچوبه ( Curcuma ) ( از تیره زنجبیل ) ، گیاهی با ساقه های زیر زمینی چند ساله که گندهای آن را خشگانده زردچوبه تجاری گیرند و بیشتر در آمادن کاری و نیز رنگ زرد بکار است. گویا از نخستین سال های سده هــفتم ترسائی گل های ورس، , Memecylon tinctorium نیز به جای کرکوم به کار رفته است. پس، پژوهش تاریخی کرکوم، کاری است دشوار و پیچیده.
خاور شناسان سردرگمی خاور زمینی ها را فزوده اند. بیش تر از آن رو که با کارگیری نام علمی Curcuma آنان را گمراه کرده ایم؛ این نام علمی بر گرفته از واژه ای است خاوری که در اصل به Crocus، یعنی کرکوم بر می گردد؛ هرچند تازیان نیز آن را با Curcuma، یا همان زردچوبه ما درآشفته اند. بــــاید تأکید کرد واژه ی سنسکریت Kun kuma درست به Crocus sativus [کرکوم] بر می گردد و هیچ گاه به معنای Curcuma یا زردچوبه ی ما ( که در سنسکریت haridrā نامند ) نبوده است و آن جنس گیاه که ما Curcuma می نامیم، هیچ ربطی به Crocus یا کرکوم ندارد.
درباره آشنائی مردم چین با کرکوم باید دو دوره دراز آهنگ را از یکدیگر جدا کرد:
دوره نخست، از سده سوم تا پایان دوره فرمانروائی دودمان تانگ که در آن مردم چین اطلاعاتی درباره این گیاه و فراورده آن یافته و گاه آن را به رسم پیشکش دریافت می کردند؛ دو دیگر، دوره مغول ( 1260 تا 1367 ) که در آن مسلمانان کرکوم را وارد چین کردند و کاربردش رایج شد. نخست از دوره دوم می گوئیم.
باورهای مردم چین درباره کرکوم در برابر دیگر فرآورده های بیگانه از همه دربسته تر است. بیش تر از آن رو که گیاه Crocus sativus را هیچ گاه برای کشت به سرزمین خود نیاوردند؛ و هرچند نخستین جهانگردان بودایی که به هند رفتند این گیاه را در کشمیر دیدند، آگاهی شان درباره آن همواره اندک ماند. نخست کرکوم را با گُلِ رنگ ( Carthamus tinctorius ) جابجا گرفتند؛ زیـرا فرآورده هر دو گیاه در زبان گفتگو " گل سرخ" ( hun hwa ) نامیده می شد. لی شی ـ چن شرح می دهد " گل سرخ بیگانه ( fan ) یا تبتی [کرکوم] از تبت ( سی ـ فان/Si - fan ) ، سرزمین های مسلمانان و از اربستان ( تی ین ـ فان/T‛ien - fan ) می آید. ایـن همان hun - lan [Carthamus/گُلِرنگ ] آن سرزمین هاست. در دوره یـوان ( 1260 تا 1367 ) کرکوم را در کار خورشها می کردند. بر پایه Po wu či نوشته چان هوا ( Čan Hwa ) ، چان کی ین تـــــــخم [Carthamus] hun - lan را در سرزمینهای باختری ( سی یو/Si yü ) بدست آورد که همان جنس گیاه ما [کرکوم] است، هرچند پرپیداست که گونه گونی شرایط آب و هوائی را تفاوتهائی میانشان هست. " پس اگر همچون اف. پی. اسمیت1 بگوییم "داستان رهاوردهای چان کی ین در مورد کرکوم و گُلِ رنگ نیز تکرار شده" لغزیده ایم و استوارت2 هم بسر در می آید آنجا که می نویسد: "بر پایه Pen ts‛ao، چان کی ین، Crocus را همزمان با گُلِ رنگ و دیگر داروها و گیاهان باختری، از عربستان به چـــین آورد. " چان کی ین در عربـــــستان! در Po wu či تنها از گُلِ رنگ ( Carthamus ) سخن رفته نه از کرکوم ( Crocus ) - دو گیاه یکسره متفاوت که حتی از دو تیره جدایند و هیچ نوشته چینی نیست که ورود کرکوم را به چان کی ین بسته باشد. در واقع، چینی ها چیزی ندارند که درباره ورود یا کشت کرکوم بگویند. 3سردرگمی لی شی ـ چن در واقع زاده یکی گرفتن دو گیاه است که " گل سرخ" نامیده می شوند. گُلِرنگ در کتاب Ts‛i min yao šu چنین نامیده شده است؛ همچنان که بعدتر هم لی چون ( Li Čun ) از دوره تانگ، و نیز در Sun ši نیز چنین نام گرفته و در آن گفته شده بخش هین ـ یوان ( Hin - yüan ) در شن ـ سی ( Šen - si ) گل سرخ yen - či را خراج دربار می کرد.
این که لی شی ـ چن در نوشته بالا کرکوم را در نگر داشته از روی دو نام بیگانه که در نامگذاری این محصول کار گرفته نمایان می شود، یــــعنی: ki - fu - lan و sa - fa - tsi. نویسه آغازین آوانگاشت نخست غلط چاپی ( *tsap, dzap ) tsa است؛ نویسه آخر صورت دوم را باید به شکل lan درست کرد. 2 tsa - fu - lan و sa - fa - lan ( safuran ژاپنی، faran سیامی ) همچنان که از مدتها پیش روشن شده، آوانگاشت های واژه های عربی zäferān یا zäfarān اند که saffron انگلیسی نیز از همان آمده است. 3 صورت این آوانگاشتها خود گواهند که دیرپائی شان به پیش از دوره مغول نمی رسد، یعنی روزگاری که همخوانهای پایانی دیگر افتاد. اگراز دوره تانگ بودند باید آوایش *dzap - fu - lam و *sat - fap - lan می داشتند. این نتیجه گیری با گواهی لی شی ـ چن که گوید در دوران یوآن کرکوم را به خوراک می زدند – که رسمی است هندی - ایرانی– همخوانی دارد . در واقع گویا کرکوم تا آن وقت وارد چین نشده بوده و بکار نمی رفته است؛ دست . . .
... [مشاهده متن کامل]
در هند آن را با گُلِ رنگ ( Carthamus tinctorius ) در آمیزند که همان رنگ نارنجی تیره را می دهد، و در بسیاری از اسناد خاوری این دو با یکدیگر درآشفته شده اند. آنچه بیش تر رخ داده، درآشفتگی میان کرکوم ( Crocus ) است با زردچوبه ( Curcuma ) ( از تیره زنجبیل ) ، گیاهی با ساقه های زیر زمینی چند ساله که گندهای آن را خشگانده زردچوبه تجاری گیرند و بیشتر در آمادن کاری و نیز رنگ زرد بکار است. گویا از نخستین سال های سده هــفتم ترسائی گل های ورس، , Memecylon tinctorium نیز به جای کرکوم به کار رفته است. پس، پژوهش تاریخی کرکوم، کاری است دشوار و پیچیده.
خاور شناسان سردرگمی خاور زمینی ها را فزوده اند. بیش تر از آن رو که با کارگیری نام علمی Curcuma آنان را گمراه کرده ایم؛ این نام علمی بر گرفته از واژه ای است خاوری که در اصل به Crocus، یعنی کرکوم بر می گردد؛ هرچند تازیان نیز آن را با Curcuma، یا همان زردچوبه ما درآشفته اند. بــــاید تأکید کرد واژه ی سنسکریت Kun kuma درست به Crocus sativus [کرکوم] بر می گردد و هیچ گاه به معنای Curcuma یا زردچوبه ی ما ( که در سنسکریت haridrā نامند ) نبوده است و آن جنس گیاه که ما Curcuma می نامیم، هیچ ربطی به Crocus یا کرکوم ندارد.
درباره آشنائی مردم چین با کرکوم باید دو دوره دراز آهنگ را از یکدیگر جدا کرد:
دوره نخست، از سده سوم تا پایان دوره فرمانروائی دودمان تانگ که در آن مردم چین اطلاعاتی درباره این گیاه و فراورده آن یافته و گاه آن را به رسم پیشکش دریافت می کردند؛ دو دیگر، دوره مغول ( 1260 تا 1367 ) که در آن مسلمانان کرکوم را وارد چین کردند و کاربردش رایج شد. نخست از دوره دوم می گوئیم.
باورهای مردم چین درباره کرکوم در برابر دیگر فرآورده های بیگانه از همه دربسته تر است. بیش تر از آن رو که گیاه Crocus sativus را هیچ گاه برای کشت به سرزمین خود نیاوردند؛ و هرچند نخستین جهانگردان بودایی که به هند رفتند این گیاه را در کشمیر دیدند، آگاهی شان درباره آن همواره اندک ماند. نخست کرکوم را با گُلِ رنگ ( Carthamus tinctorius ) جابجا گرفتند؛ زیـرا فرآورده هر دو گیاه در زبان گفتگو " گل سرخ" ( hun hwa ) نامیده می شد. لی شی ـ چن شرح می دهد " گل سرخ بیگانه ( fan ) یا تبتی [کرکوم] از تبت ( سی ـ فان/Si - fan ) ، سرزمین های مسلمانان و از اربستان ( تی ین ـ فان/T‛ien - fan ) می آید. ایـن همان hun - lan [Carthamus/گُلِرنگ ] آن سرزمین هاست. در دوره یـوان ( 1260 تا 1367 ) کرکوم را در کار خورشها می کردند. بر پایه Po wu či نوشته چان هوا ( Čan Hwa ) ، چان کی ین تـــــــخم [Carthamus] hun - lan را در سرزمینهای باختری ( سی یو/Si yü ) بدست آورد که همان جنس گیاه ما [کرکوم] است، هرچند پرپیداست که گونه گونی شرایط آب و هوائی را تفاوتهائی میانشان هست. " پس اگر همچون اف. پی. اسمیت1 بگوییم "داستان رهاوردهای چان کی ین در مورد کرکوم و گُلِ رنگ نیز تکرار شده" لغزیده ایم و استوارت2 هم بسر در می آید آنجا که می نویسد: "بر پایه Pen ts‛ao، چان کی ین، Crocus را همزمان با گُلِ رنگ و دیگر داروها و گیاهان باختری، از عربستان به چـــین آورد. " چان کی ین در عربـــــستان! در Po wu či تنها از گُلِ رنگ ( Carthamus ) سخن رفته نه از کرکوم ( Crocus ) - دو گیاه یکسره متفاوت که حتی از دو تیره جدایند و هیچ نوشته چینی نیست که ورود کرکوم را به چان کی ین بسته باشد. در واقع، چینی ها چیزی ندارند که درباره ورود یا کشت کرکوم بگویند. 3سردرگمی لی شی ـ چن در واقع زاده یکی گرفتن دو گیاه است که " گل سرخ" نامیده می شوند. گُلِرنگ در کتاب Ts‛i min yao šu چنین نامیده شده است؛ همچنان که بعدتر هم لی چون ( Li Čun ) از دوره تانگ، و نیز در Sun ši نیز چنین نام گرفته و در آن گفته شده بخش هین ـ یوان ( Hin - yüan ) در شن ـ سی ( Šen - si ) گل سرخ yen - či را خراج دربار می کرد.
این که لی شی ـ چن در نوشته بالا کرکوم را در نگر داشته از روی دو نام بیگانه که در نامگذاری این محصول کار گرفته نمایان می شود، یــــعنی: ki - fu - lan و sa - fa - tsi. نویسه آغازین آوانگاشت نخست غلط چاپی ( *tsap, dzap ) tsa است؛ نویسه آخر صورت دوم را باید به شکل lan درست کرد. 2 tsa - fu - lan و sa - fa - lan ( safuran ژاپنی، faran سیامی ) همچنان که از مدتها پیش روشن شده، آوانگاشت های واژه های عربی zäferān یا zäfarān اند که saffron انگلیسی نیز از همان آمده است. 3 صورت این آوانگاشتها خود گواهند که دیرپائی شان به پیش از دوره مغول نمی رسد، یعنی روزگاری که همخوانهای پایانی دیگر افتاد. اگراز دوره تانگ بودند باید آوایش *dzap - fu - lam و *sat - fap - lan می داشتند. این نتیجه گیری با گواهی لی شی ـ چن که گوید در دوران یوآن کرکوم را به خوراک می زدند – که رسمی است هندی - ایرانی– همخوانی دارد . در واقع گویا کرکوم تا آن وقت وارد چین نشده بوده و بکار نمی رفته است؛ دست . . .
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ٣١)