یوحنا

یوحنای بن امیر جهانگیر یا یوحنای رسول ( یونانی:Ιωάννης حدود ۶ میلادی - حدود ۱۰۰ میلادی ) از دوازده یار و حواری برگزیدهٔ عیسی بود. در عهد جدید او جوان ترین حواری و پسر زبدی و سالومه معرفی می شود. برادرش یعقوب یکی دیگر از دوازده حواری بود. پدران کلیسا او را یوحنای انجیل نویس، یوحنای پاتموس، یوحنای بزرگ و شاگرد محبوب می خوانند و گزارش می کنند که او از دیگر حواریون بیشتر عمر کرد و تنها کسی بود که به مرگ طبیعی درگذشت؛ گرچه محققان امروزی در راستی این موارد اختلاف نظر دارند.
در مسیحیت، او را نویسنده سه بخش از انجیل می دانند: انجیل یوحنا، رساله های منسوب به یوحنا و مکاشفه یوحنا. منتقدانِ نوگرا، این را مطرح کرده اند که چه بسا مکاشفه در ۷۰ میلادی، به دست یوحنای پاتموس نوشته شده باشد، زیرا نویسنده، بارها خود را یوحنا خوانده، اما در انجیل یوحنا، مستقیم نامی از نویسنده نیامده است. ژوستین شهید ( ۱۳۵ میلادی ) ، نگاشتن مکاشفه را به یوحنا بن زبدی، نسبت داد، که یوسبیوس قیصریه، مورخ قرن چهارم، در اصالت آن تردید کرد. صرف نظر از اینکه یوحنای رسول آثار منسوب به یوحنا را نوشته باشد یا نه، اکثر محققان متفق القولند که هر سه رساله توسط نویسنده ای واحد نوشته شده است و نویسندهٔ این رساله ها کسی غیر از نویسندهٔ کتاب مکاشفهٔ یوحناست. اما در مورد اینکه آیا نویسنده رساله های منسوب به یوحنا با انجیل یوحنا یکی است یا نه، اختلاف نظر وجود دارد.
در انجیل، یوحنا، حواری محبوب مسیح، یوحنا پسر زبدی خوانده شده است. او برادر یعقوب اکبر، و در آغاز ماهی گیر بود. یوحنا، از شاگردان یحیی تعمیددهنده بود که با آغاز دعوت عیسی، به پیروان ش گروید. بنا به انجیل، پس از برخاستن مسیح از مردگان، یوحنا و پطرس، نخستین کسانی بودند که به زیارت مقبره رفتند و برخاستن عیسی را باور کردند. در مسیحیت، از او به یوحنای محبوب یاد می شود، چراکه یوحنی یار محبوب عیسی مسیح بود و عیسی بر روی صلیب به مریم مادرش گفت «ای بانو، اینک پسرت» و به یوحنا گفت «این مادر توست».
به نظر می رسد که اورشلیم، چند سالی جای سکونت اصلی یوحنا بوده باشد. بر اساس روایتی معتبر، او سال های پایانی عمر را در افسوس گذراند. دربارهٔ کارها و خدمات او در افسوس، چندان نمی دانیم. او کهن سالی طولانی اش را در افسوس گذراند و آن جا انجیل، سه رساله و مکاشفه را نگاشت.
تاریخ درگذشت او را سال سوم سلطنت تراژان، یعنی ۱۰۰ میلادی دانسته اند که در ۹۴ سالگی در افسوس درگذشت.