گسل مشاء - فشم که با نام گسل مشاء نیز شناخته می شود، یک گسل فشاری است که از شرق در نزدیکی شاهرود در استان استان سمنان شروع می شود و در غرب به نزدیکی آبیک در استان قزوین می رسد. این گسل حدود ۲۰۰ تا ۴۰۰ کیلومتر طول دارد و دریاچهٔ آب شیرین تار در نزدیکی شهر دماوند نیز در راستای همین گسل تشکیل شده است. پهنهٔ این گسل در نزدیکی منطقهٔ مشاء به بیش از ۱۰ متر می رسد و به شدت بریده، خرده و پودر شده است. [ ۱] این گسل به سمت شمال تحدب دارد و شیب هایی در همهٔ جای آن به سمت شمال دیده می شود که اندازهٔ شیب بین ۳۵ تا ۷۰ درجه تغییر می کند. این گسل می تواند در برخی نقاط به صورت یک بالاروندگی[ الف] و در برخی دیگر به صورت روراندگی[ ب] تلقی شود. [ ۲]
گسل مشاء–فشم از نوع راندگی است و دست کم از زمان لیاس تا کنون بر حوضه رسوبی، ساختار کهن و به ویژه ریخت زمین ساخت امروز البرز اثر قابل توجهی داشته است. این گسل به نام های دیگری مانند راندگی اصلی جنوبی، راندگی میگون–مشاء، راندگی اصلی، گسل آبیک–فیروزکوه–شاهرود نیز نامیده شده و در حقیقت یک پهنه گسلی به پهنای حدود ده کیلومتر و طول حدود ۴۰۰ کیلومتر است. خط گسل موج دار است و در شمال غربی روند غربی شمال غربی–شرقی جنوب شرقی دارد. در بخش مرکزی به تدریج خمیده شده ولی در شرق، روند شرقی–غربی دارد. شیب صفحه گسل متناسب با نوع سنگ های مجاور، بین ۳۵ تا ۷۰ درجه به سمت شمال متغیر است. گسل شمال تهران در حوالی لواسان به گسل مشاء–فشم رسیده و به صورت واحد به سمت شرق ادامه می یابند. [ ۳]
گسل مشاء یک گسل فعال است و ناهنجاری های چشمگیری در مسیر آن مشاهده می شود. [ ۴] پیشینهٔ فعالیت های لرزه ای این گسل به قبل از دوره ژوراسیک بازمی گردد. [ ۵] یووان اشتوکلین آخرین حرکت گسل مشاء–فشم را به سن پلیوسن–پلیستوسن می داند ولی برخی زمین شناسان مانند چالنکو این گسل را از نوع لرزه زا و زمین لرزه های آه مبارک ( ۱۹۳۰ ) و زمین لرزه مشاء ( ۱۹۵۵ ) را نتیجه آزادشدن انرژی در امتداد این گسل می دانند. [ ۳]
برخی از بزرگترین زمین لرزه های مربوط به گسل مشاء از این قرار هستند:[ ۴] [ ۶] [ ۷]
• در سال ۹۵۸ م. به بزرگای لرزه شناسی ۷٫۷
• در سال ۱۶۶۵ م. به بزرگای لرزه شناسی ۶٫۵
• در سال ۱۸۳۰ م. به بزرگای لرزه شناسی ۷٫۱
• در سال ۱۹۳۰ م. ( ۱۰ مهر ۱۳۰۹ ه. خ ) به بزرگای لرزه شناسی ۵٫۱
• در سال ۲۰۲۰ م. ( اردیبهشت ۱۳۹۹ ه. خ ) به بزرگای لرزه شناسی ۵٫۱
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفگسل مشاء–فشم از نوع راندگی است و دست کم از زمان لیاس تا کنون بر حوضه رسوبی، ساختار کهن و به ویژه ریخت زمین ساخت امروز البرز اثر قابل توجهی داشته است. این گسل به نام های دیگری مانند راندگی اصلی جنوبی، راندگی میگون–مشاء، راندگی اصلی، گسل آبیک–فیروزکوه–شاهرود نیز نامیده شده و در حقیقت یک پهنه گسلی به پهنای حدود ده کیلومتر و طول حدود ۴۰۰ کیلومتر است. خط گسل موج دار است و در شمال غربی روند غربی شمال غربی–شرقی جنوب شرقی دارد. در بخش مرکزی به تدریج خمیده شده ولی در شرق، روند شرقی–غربی دارد. شیب صفحه گسل متناسب با نوع سنگ های مجاور، بین ۳۵ تا ۷۰ درجه به سمت شمال متغیر است. گسل شمال تهران در حوالی لواسان به گسل مشاء–فشم رسیده و به صورت واحد به سمت شرق ادامه می یابند. [ ۳]
گسل مشاء یک گسل فعال است و ناهنجاری های چشمگیری در مسیر آن مشاهده می شود. [ ۴] پیشینهٔ فعالیت های لرزه ای این گسل به قبل از دوره ژوراسیک بازمی گردد. [ ۵] یووان اشتوکلین آخرین حرکت گسل مشاء–فشم را به سن پلیوسن–پلیستوسن می داند ولی برخی زمین شناسان مانند چالنکو این گسل را از نوع لرزه زا و زمین لرزه های آه مبارک ( ۱۹۳۰ ) و زمین لرزه مشاء ( ۱۹۵۵ ) را نتیجه آزادشدن انرژی در امتداد این گسل می دانند. [ ۳]
برخی از بزرگترین زمین لرزه های مربوط به گسل مشاء از این قرار هستند:[ ۴] [ ۶] [ ۷]
• در سال ۹۵۸ م. به بزرگای لرزه شناسی ۷٫۷
• در سال ۱۶۶۵ م. به بزرگای لرزه شناسی ۶٫۵
• در سال ۱۸۳۰ م. به بزرگای لرزه شناسی ۷٫۱
• در سال ۱۹۳۰ م. ( ۱۰ مهر ۱۳۰۹ ه. خ ) به بزرگای لرزه شناسی ۵٫۱
• در سال ۲۰۲۰ م. ( اردیبهشت ۱۳۹۹ ه. خ ) به بزرگای لرزه شناسی ۵٫۱
wiki: گسل مشاء فشم