گردیوم

گُردیوم ( به یونانی: Γόρδιον ) نام شهری باستانی که پایتخت فریگیه بوده است. این شهر امروزه در ۷۰ - ۸۰ کیلومتری جنوب باختری آنکارا پایتخت ترکیهٔ کنونی جای گرفته است.
گردیوم جایی واقع شده بود که راه شاهی میان بابل و لودیه از رود ساکاریا می گذشت. آثار این راه هنوز هم در کنار این شهر قابل دیدن است.
فریگی ها قبیله ای تراکیه ای[ ۱] بودند که از جنوب شرقی اروپا بر این سرزمین تاختند و در آنجا جاگیر شدند و گردیوم را پایتخت خویش نهادند. در سدهٔ هشتم پیش از میلاد اینان در بخش باختری رود هالیس پادشاهی نیرومندی را داشتند. پادشاهان ایشان نیایشگاه های چندی را در کنار این شهر برپا ساختند. یکصدسال پس از آن گردویم به راستی بزرگ شده بود. در درون ارگ کاخ پادشاهی را ساخته بودند. در جنوب شهر بخش فرودست تر شهر و حومه کرانه های رود ساکاریا قرارداشت.
بزرگترین شاه فریگیه میداس بود که چهره ای نیمه افسانه ای دارد. میان سال های ۷۱۰ - ۷۰۹ ( پیش از میلاد ) کیمری ها به فریگیه تاختند. میداس از سارگون دوم پادشاه آشور یاری خواست، ولی به هر روی نتوانست جلو تازش ایشان را بگیرد. در ۶۹۶ یا ۶۹۵ پیش از میلاد میداس پس از واپسین جنگش با کیمریان دست به خودکشی زد. از آثار به جای مانده آشکار است که گردیوم ویران شده است. اگرچه برخی باستان شناسان این ویرانی را به زمانی پیش از تازش کیمری مربوط می دانند.
در آینده لودیه ای ها آسیای صغیر را به زیر پرچم خود درآوردند و در نزدیکی این شهر استحکاماتی ساختند. با گشایش لودیه به دست کورش بزرگ در این استحکامات پادگانی ایرانی جای گرفت و گردیوم هم بخشی از ساتراپی فریگیه بود. سپس اسکندر مقدونی بدین شهر تاخت. با مرگ اسکندر و رخدادهای پس از آن سلوکیان بر آن فرمانرواشدند. سپس سلتهای گالاتیا بر آن سامان تاختند و آنگاه به دست پادشاه پرگامون افتاد. سرانجام روم برآن دست یافت. در زمان رومیان این شهر مرکز اقتصادی منطقه بود، ولی اندازه اش کوچکتر از پیش گشته بود.