گرازماهی

دانشنامه عمومی

گُرازماهی یا خوُک ماهی یا دُخَس یا پورپویز ( Porpoise ) گونه ای از آب بازسانان است اما همچون نهنگ ها، سنگین و درشت نیست و در نهایت به طولی معادل یک و نیم متر و وزنی بیش از ۴۰ کیلوگرم می رسد. گرازماهی ها از گونه های باهوش نهنگ ها مانند دلفین به شمار می آیند. معمولاً در رنگهای خاکستری روشن و تیره وجود دارند. ماهی های کوچک و سخت پوستان عمده غذای آنها را تشکیل میدهند. از دیدگاه پراکنش جهانی به تعداد کم در خلیج فارس یافت می شوند اما در کرانه های کره و پاکستان و اقیانوس هند به شمار بیشتری وجود دارند.
نام درست این جانور در گذشته «خوک ماهی» یا «دخس» یا «خوک دریایی» یا «خوک آبی» بوده است[ ۶] . این نام ترجمه ای از عربی «خِنزیرُالبَحْر» ( واژگانی: خوک دریایی ) بوده که در هندی بدان «سونس» ( هندی: सूंस - sūns ) می گویند چنانچه در فرهنگ منتهی الارب آن را «سوس» ضبط کرده است. واژه «دُخَس» یا «تُخَس» عربی بوده[ ۷] و «دُخَّش» صورت تحریف یافته آن است[ ۸] . واژه «دخس» یا «تخس» در عربی برگرفته از واژه عبری باستان «تَحَش» ( عبری: táḥash - תַּחַשׁ‎ ) به معنای «پستاندار دریایی» و «گاو دریایی» بوده که در عهد عتیق از آن یاد شده است[ ۹] .
در دیگر زبان های ایرانی، این جانور را «گراز» یا «خوک» دریایی می دانند. برای نمونه در پشتو آن را «څوڅ» ( cuc ) یا «دریابی خوګ» ( daryābí xug ) می گویند[ ۱۰] . در کردی سورانی آن را «به رازی ده ریا ( بَرازِ دَریا ) » ( barāz - ī daryā ) می خوانند که ترجمه ای از فارسی است[ ۱۱] .
واژه انگلیسی porpoise برگرفته از porpeys یا purpeys از انگلیسی میانه که از آنگلو - نورمن porpeis یا purpeis است. این واژه وامواژه ای از فرانسوی کهن pourpois یا porpois یا pourpais یا porpeis بوده که از لاتین عامیانه فرضی porcopiscis* به معنای لغوی «خوک ماهی» است و از دو واژه porcus ( خوک ) و piscis ( ماهی ) ساخته شده است[ ۱۲] . امروزه در زبان های لاتین تبار این واژه لاتین عامیانه فرضی به دیسه های pesce porco در ایتالیایی و peixe porco در پرتغالی بازتاب یافته است. در زبان لاتین ادبی، به این جانور، porcus marinus گفته می شده که مترادف لاتین عامیانه است. در گذشته و امروزه در بسیاری از زبان ها ترجمه گزاره «خوک ماهی» یا «خوک وال» یا «دریا خوک» روایی بالایی داشته و دارد؛ چنانچه در آلمانی بدان Schweinswal به معنای «خوک وال» [ ۱۳] ، در انگلیسی کهن بدان mereswin به معنای «دریاخوک»[ ۱۴] ، و در انگلیسی امروز ( ندرتاً و ادبی ) mereswine با همان معنا[ ۱۵] ؛ در آلمانی بالنده کهن meriswīn ( > در آلمانی امروزی Meerschwein و Meerschweinchen ) ، در ساکسونی کهن فرضی meriswin* ( > در ساکسونی نو Meerswien و Meerswientje ) در نروژی کهن marsvín ( > در دانمارکی marsvin ، سوئدی marsvin ، نروژی نو marsvin ، فاروئی marsvín ، ایسلندی marsvín ) نمایان شده است[ ۱۶] .
عکس گرازماهیعکس گرازماهی
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

گُرازْماهی (boarfish)
نوعی ماهی استخوانی دریایی. بیشتر در مناطق مدیترانه ای و شمال شرقی اقیانوس اطلس یافت می شود. بدنی مسطح و بیضی شکل دارد. رنگ آن قرمز است و هفت خط نارنجی عرضی در پشت بدن دارد. این ماهی ها خویشاوند ماهی دُریاند. گرازماهی Carpos aper به راستۀ زیفورمز، ردۀ ماهی های استخوانی تعلق دارد. این ماهی را به سبب پوزۀ خوک مانند و بیرون زده اش چنین می نامند.

مترادف ها

porpoise (اسم)
گراز دریایی، خوک دریایی، گراز ماهی، بالن یا نهنگ دندان دار

seahorse (اسم)
گراز ماهی

walrus (اسم)
گراز ماهی، شیر ماهی، فیل درایی

پیشنهاد کاربران

بپرس