چو قناد سر کرده این ظلم چند
سرش بی تن افتاد چون کله قند.
ملاطغرا ( از آنندراج ).
لغت نامه دهخدا
چو قناد سر کرده این ظلم چند
سرش بی تن افتاد چون کله قند.
فرهنگ فارسی
دانشنامه عمومی
کله قند، قند یا شکر متراکم است که به شکل مخروط کامل تهیه شده است. [ ۱] [ ۲] کله قند پس از شکسته شدن و تبدیل به قند حبه با چای یا قهوه تلخ مصرف می شود.
واژه کله قند گاهی به جای طاقدیس و ناودیس نیز به کار می رود. [ ۳]
به درستی مشخص نیست که اولین بار کله قند در چه زمانی تولید و عرضه شد. ولی در قرن ۱۲ میلادی، کله قند در اردن وجود داشته است. عرضه کله قند از قرن ۱۹ میلادی در انگلستان به دلیل مالیات های سنگین متوقف گردید. [ ۲]
کله قند در ایران، گاهی به عنوان هدیه و گاهی اجرت استاد و حکیم کاربرد داشته است. [ ۴] [ ۵]
کله قند پس از تزئین، در سفره عقد ایرانی کاربرد دارد و هنگام عقد بر سر عروس و داماد سائیده می شود. [ ۶]
همچنین در مراسم خواستگاری زرتشتیان، کله قند به عنوان هدیه ای از خانواده داماد به خانواده عروس ارائه می شده است. [ ۷]
در فرهنگ مردم بومی بخش هایی از مازندران، خوزستان، گرگان، سمنان و قوچان شکستن کله قند بخشی از مراسم سنتی شیرینی خوران و بله بران پیش از ازدواج است. در منطقه دوتپه در تمامی مراسمات عروسی از جمله بله برون، شیرینی خوران و. . . از خانۀ داماد برای عروس و بالعکس کله قند می برند در مراسم بله برون کله قند را در مجلس مردانه می شکنند و در مجلس زنانه در مراسم شیرینی خوران بالای سر عروس و داماد و روی شال دوواق می شکنند. همچنین برای خانواده های داغدیده در نزدیکی های چهلم متوفی کله قند می برند. [ ۸] [ ۹] [ ۱۰]
تولید کله قند، بسته به اندازه مورد نیاز به دو روش «قالب و پرس» و روش «تبلور» انجام می شود. روش قالب و پرس برای کله قندهایی با اندازه کوچکتر مناسب است. در این روش بلورهای شکر ابتدا خرد شده و پس از مرطوب شدن با آب، در قالب ریخته می شود. قالب تحت فشار هوا قرار گرفته و کله قند ساخته می شود. [ ۱۱]
روش تبلور، برای ساخت کله قندهای بزرگ تر به کار می رود. در روش تبلور، ابتدا شکر به طور کامل در آب حل می شود، سپس با عبور از فیلترهایی کاملاً تصفیه می گردد. در مرحله بعد مولکولهای حاوی مواد رنگی موجود در شربت، جذب شده و شربت رنگبری می شود. پس از رنگبری شربت ابتدا تغلیظ شده، سپس در قالب ریخته می شود و تبلور آغاز می گردد. در این مرحله شتاب دهنده ها به خروج سریع تر آب از قند کمک نموده و کله قندهای ساخته شده در گرمخانه کاملاً خشک می گردند. [ ۱۱]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفواژه کله قند گاهی به جای طاقدیس و ناودیس نیز به کار می رود. [ ۳]
به درستی مشخص نیست که اولین بار کله قند در چه زمانی تولید و عرضه شد. ولی در قرن ۱۲ میلادی، کله قند در اردن وجود داشته است. عرضه کله قند از قرن ۱۹ میلادی در انگلستان به دلیل مالیات های سنگین متوقف گردید. [ ۲]
کله قند در ایران، گاهی به عنوان هدیه و گاهی اجرت استاد و حکیم کاربرد داشته است. [ ۴] [ ۵]
کله قند پس از تزئین، در سفره عقد ایرانی کاربرد دارد و هنگام عقد بر سر عروس و داماد سائیده می شود. [ ۶]
همچنین در مراسم خواستگاری زرتشتیان، کله قند به عنوان هدیه ای از خانواده داماد به خانواده عروس ارائه می شده است. [ ۷]
در فرهنگ مردم بومی بخش هایی از مازندران، خوزستان، گرگان، سمنان و قوچان شکستن کله قند بخشی از مراسم سنتی شیرینی خوران و بله بران پیش از ازدواج است. در منطقه دوتپه در تمامی مراسمات عروسی از جمله بله برون، شیرینی خوران و. . . از خانۀ داماد برای عروس و بالعکس کله قند می برند در مراسم بله برون کله قند را در مجلس مردانه می شکنند و در مجلس زنانه در مراسم شیرینی خوران بالای سر عروس و داماد و روی شال دوواق می شکنند. همچنین برای خانواده های داغدیده در نزدیکی های چهلم متوفی کله قند می برند. [ ۸] [ ۹] [ ۱۰]
تولید کله قند، بسته به اندازه مورد نیاز به دو روش «قالب و پرس» و روش «تبلور» انجام می شود. روش قالب و پرس برای کله قندهایی با اندازه کوچکتر مناسب است. در این روش بلورهای شکر ابتدا خرد شده و پس از مرطوب شدن با آب، در قالب ریخته می شود. قالب تحت فشار هوا قرار گرفته و کله قند ساخته می شود. [ ۱۱]
روش تبلور، برای ساخت کله قندهای بزرگ تر به کار می رود. در روش تبلور، ابتدا شکر به طور کامل در آب حل می شود، سپس با عبور از فیلترهایی کاملاً تصفیه می گردد. در مرحله بعد مولکولهای حاوی مواد رنگی موجود در شربت، جذب شده و شربت رنگبری می شود. پس از رنگبری شربت ابتدا تغلیظ شده، سپس در قالب ریخته می شود و تبلور آغاز می گردد. در این مرحله شتاب دهنده ها به خروج سریع تر آب از قند کمک نموده و کله قندهای ساخته شده در گرمخانه کاملاً خشک می گردند. [ ۱۱]
wiki: کله قند
مترادف ها
تکه، قرص نان، کله قند
کله قندی، کله قند، بشکل کله قند
فارسی به عربی
پیشنهاد کاربران
پیشنهادی ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید