کشتار باکو

کشتار باکو قتل عامی بود که در سال های ۶ فوریهٔ ۱۹۰۵ میلادی و ۱۵ سپتامبر ۱۹۱۸ و ۱۳ ژانویهٔ ۱۹۹۰ میلادی علیه ساکنان ارمنی تبار شهر باکو توسط سربازان جمهوری سوسیالیستی شوروی آذربایجان انجام گرفت. [ ۱] [ ۲] [ ۳] در حقیقت کشتار ۱۹۹۰ ادامهٔ کشتارهای مشابهی بود که پان ترکیست ها و جمهوری دمکراتیک آذربایجان و مساواتی ها در سال های ۱۹۰۵ و ۱۹۱۸ میلادی علیه ارمنی های جمهوری آذربایجان به مورد اجرا گذاشته بودند. [ ۴]
قتل عام ارمنیان در باکو توسط تاتارها در روز ۶ فوریه ۱۹۰۵ آغاز شد. در این قتل عام ۲۰۵ ارمنی به قتل رسیدند و ۱۲۱ ارمنی نیز مجروح شدند. [ ۵]
اورست سمونین، [ ۶] خبرنگار روزنامه ( نوویه اوبوزرنیه[ ۷] ) ، دربارهٔ قتل عام ارمنی های باکو نوشته است:
«تاتارهای ساکن قفقاز بی رحمانه ارمنی ها را در کوچه های باکو به قتل می رسانند. وقتی تمام آنچه را که فقط در طول سه ساعت دیدم، به خاطر می آورم، خون در رگ هایم منجمد می شود. »
یک شاهد عینی تُرک تبار در روزنامه ( باکینسکیه ایزوستیا ) [ ۸] به چگونگی آتش زدن منازل ارمنیان و قتل فجیع ساکنان آن ها و عدم ترحم مهاجمان به زنان اشاره نمود.
خبرنگار نشریه ( تیفلیسکی لیستوک ) [ ۹] دربارهٔ این کشتار نوشته است:
«یک تلقی همگانی حاکم است و آن اینکه کشتار ارمنیان، یعنی آن کشتار وحشتناک سازمان دهی شده بود. پیرمردی کوچک، لاغر و نگون بخت را دیدم که علاوه بر شلیک سه گلوله به او، سرش را بریده و از تن جدا کرده بودند. در قبرستان باکو روی یکی از توده های اجساد، جسد یک زن حامله افتاده بود. وحشی ها با چند ضربه چاقو رحم زن بیچاره را پاره کرده، کودک را بیرون آورده و روی جسد ( مادرش ) انداخته بودند. »
همچنین ماکسیم گورکی، از نویسندگان معروف جهان، در نوشته ای تحت عنوان ( تزار روسی ) به نسل کشی ارمنی ها در باکو اشاره کرده است:
«سرانجام روز ۹ فوریه اوضاع شهر آرام شد اما در اواخر ماه اوت همان سال مجدداً قتل عام ارمنیان از سر گرفته شد و در طول یک هفته ۳۰۰ الی ۴۰۰ ارمنی در باکو کشته و ۷۰۰ نفر مجروح شدند. پان ترکیست ها حتی به کسانی که سعی در پنهان کردن و نجات ارمنیان داشتند، رحم نمی کردند. به این ترتیب، ( میشل تیمون ) ، مهندس فرانسوی که چند خانواده ارمنی را نجات داده بود، به درون یک چاه حفاری نفت که در حال سوختن بود، انداخته شد و به قتل رسید. ». [ ۱۰]