کرکوک

کَرْکوکْ ( عربی: کرکوک[ ۳] کردی: که رکووک[ ۴] ترکی استانبولی: Kerkük [ ۵] [ ۶] [ ۷] ) ، شهری در کشور عراق است. این شهر مرکز استان کرکوک می باشد و یکی از مناطق مورد مناقشه دولت عراق با اقلیم کردستان عراق است.
کرکوک در ۲۵۰ کیلومتری شمال بغداد قرار گرفته و بر طبق آمار سال ۲۰۰۹ جمعیت آن ۸۵۰٬۷۸۷ نفر بوده است.
این شهر یکی از شهرها در جریان درگیری های نظامی در سال ۲۰۱۴ بود. [ ۸]
در پی برگزاری همه پرسی استقلال توسط اقلیم کردستان در ۲۰۱۷ و مخالفت دولت مرکزی عراق با آن، نیروهای فدرال دولت مرکزی به همراه حشدالشعبی اقدام به تصرف استان و شهر کرکوک و پایین آوردن پرچم اقلیم کردستان از بالای ادارات و اماکن دولتی در کرکوک کردند. [ ۹]
کرکوک شهری باستانی و ادامه شهر باستانی مربوط به دوران حیات قوم هوریان است. نام کرکوک نیز بسیار باستانی است. این نام در آغاز به شکل آرافکا یا آراپخا ( Arraphka ) بود که از زبان هوری باستان آمده و به معنی «شهر» است. [ نیازمند منبع]
برخی بر این باورند که هوریان قومی آسیانی بودند که با گرجی ها و لازها هم تبارند. [ ۱۰] پس از سرنگونی امپراتوری آشور، منطقهٔ پیرامون کرکوک به نام «کورکورا» معروف شد. این نام شاید به نام بابا گُرگُر که امروزه نام چاه های نفت کرکوک است در پیوند باشد. [ ۱۱]
در زمان سلوکیان این شهر را «کرخه د - بث اسلوخ» می نامیدند که در زبان آرامی به معنی «ارگ خاندان سلوکی» بود. [ ۱۲] آرامی زبان میانجی منطقه هلال بارور در آن دوره بود. [ ۱۳] سلوکوس نیکاتور یا فرزندش آنتیوخوس یکم، هنگام تجدید بنای این شهر، پنج خاندان سرشناس را از استخر فارس به این ناحیه آورده و به آنان زمین دادند و محله های شهر را به نام آنان نامیدند. در دوران پارتیان، این شهر جزو پادشاهی محلی آدیابن بود. پادشاه محلی این شهر به اردشیر بابکان در برانداختن اشکانیان کمک نمود. [ ۱۴]
در روزگار پارتیان و ساسانیان کرکوک گَرمَکان نام داشت که در زبان فارسی به معنای «مکان گرم» می باشد. این نام همچنان توسط کردهای منطقه و به صورت گرمیان استفاده می شود. [ ۱۵]
پس از امضای قرارداد الجزایر، حکومت حزب بعث به رهبری صدام حسین سیاست تعریب را در قبال مناطق کردنشین و ترکمان نشین عراق اعمال کرد که در نتیجهٔ آن تلاش برای عربی سازی کرکوک افزایش یافت، و به این منظور نام کرکوک به تأمیم تغییر یافت. [ ۱۶]

کَرکوک
نمایی از شهر شهری در شمال شرقی عراق، واقع در فرمانداری کرکوک، در ۲۳۵کیلومتری شمال بغداد. ۷۵۵,۷۰۰ نفر جمعیت دارد (۲۰۰۳). مرکز اداری استان کرکوک است و در یکی از غنی ترین حوزه های نفتی عراق قرار دارد. همچنین بازار یک منطقۀ پرورش گوسفند و ناحیۀ کِشت غلّات و میوه است. ویرانه های کشف شده در این محل نشان می دهد که قدمت سکونت در آن به ۳هزار سال پیش می رسد.