کرم لوله ای ریشه گرهی

کرم لوله ای ریشه گرهی ( به انگلیسی: Root - knot nematode ) گیاه انگل های کرم لوله ای از سرده Meloidogyne هستند. این انگل از نماتد های گیاهی است. محل زندگی آن ها خاک مناطق نسبتاً گرم با زمستان کوتاه است. در حدود ۲۰۰۰ گیاه مستعد عفونت با کرم لوله ای ریشه گرهی هستند و این انگل باعث از بین رفتن در حدود ۵ درصد از محصولات کشاورزی است. لارو کرم لوله ای ریشه گرهی باعث عفونت ریشه و باعث به وجود آمدن گال در ریشه می شوند. [ ۱]
این کرم لوله ای مهم ترین کرم لوله ای انگل گیاهی است که بیشترین خسارت را به انواع محصولات زراعی و باغی وارد می کند و شاید بتوان گفت هیچ گیاهی نیست تا از آلودگی و حملهٔ این کرم لوله ای مصون باشد.
اولین بار در سال ۱۸۵۵ توسط برکلی ( به انگلیسی: Berkeley ) در گلخانه ای در انگلستان روی ریشه های خیار مشاهده شد و در ایران روی ۱۹ تیرهٔ گیاهی ازجمله: گوجه فرنگی، سیب زمینی، چغندر قند و انواع کدو از مهم ترین میزبان های این کرم لوله ای هستند.
کرم لوله ای نر کرمی شکل و کرم لوله ای ماده گلابی شکل است که کرم لوله ای ماده پس از جفت گیری یا حتی بدون جفت گیری با کرم لوله ای نر، تولید تخم می کند و تخم ها را در داخل یک کیسه[ پ ۱] ژلاتینی به منظور محافظت قرار می دهد. تخم ها ممکن است همگی یا بعضی از آن ها در داخل یا خارج بافت های ریشه گذاشته شوند و به همین صورت زمستان گذرانی می کنند و سپس در فصل بهار این تخم ها شکسته شده و لارو سن دوم آن ها به گیاه میزبان حمله می کند.
علائم بیماری ناشی از این کرم لوله ای، بیشتر روی ریشه ها ظاهر می شود که علائم به صورت گره، گره شدن، و برجستگی های گره مانند وپوسیدگی خشک ظاهر می شود که در گیاهان جوان ممکن است منجر به مرگ آن ها شود و در گیاهان مسن به صورت کوتولگی، کاهش رشد، زردی گیاه و گاهی پژمردگی گیاه در ساعات گرم روز می باشد.
مهمترین نشانه وجود نماتد زوال تدریجی درخت است اما چون این زوال می تواند به واسطه سایر عوامل نیز ایجاد گردد بنابراین نمیتواند به طور قطعی مشخص کننده وجود نماتد در روی گیاه به عنوان یک آفت باشد. در ایجاد زوال سایز برگ ها و میوه ها کوچکتر شده، برگ ها زرد رنگ و یا رنگ پریده می شوند و ممکن است پیچ بخورند، سرخشکیدگی نیز می تواند اتفاق بیفتد. برای بررسی دقیق تر این آفت بایستی حتما ریشه ها باز و مشاهده شوند.