کاروان سرای شاه عباسی (بیستون).
کاروان سرای شاه عبّاسی (بیسُتون)
از کاروان سر اهای دورۀ صفوی، که احتمالاً ساختمان آن از دورۀ شاه عباس اول آغاز شد، و در دورۀ شاه سلیمان، به اهتمام شیخ علی خان زنگنه، صدراعظم این پادشاه، به پایان رسید. وقف نامۀ این کاروان سرا مورخ ۱۰۹۶ق بر صخرۀ بیستون، و برجای یکی از نقش برجسته های پارتی حجاری شده است. براساس کتیبۀ موجود، در دورۀ ناصر الدین شاه نیز این بنا را مرمت کرده اند. در دورۀ اخیر، این بنا به پادگان تبدیل شده است. این کاروان سرای بزرگ، صحن وسیع مستطیل شکلی در میانه دارد. هر ضلع این صحن، ایوانی در میانه، و ایوانچه ها و حجرات پشت آن ها در طرفین ایوان، را دربرمی گیرد. اصطبل هایی گرداگرد بنا را فراگرفته اند. سردر ورودی، همچون دیگر کاروان سراهای دورۀ صفوی، از امتداد نمای خارجی ضلع ورودی پیش تر آمده است. هشتی وسیع پشتِ سردر، فضاهایی در دو طبقۀ پیرامون خود دارد، و از طریق ایوان جنوبی به صحن بنا مرتبط است. دو برج با قاعدۀ هشت ضلعی، و دو برج دیگر با قاعدۀ مدور، در چهار گوشۀ خارجی بنا قرار دارند.
کاروان سرای شاه عبّاسی (بیسُتون)
از کاروان سر اهای دورۀ صفوی، که احتمالاً ساختمان آن از دورۀ شاه عباس اول آغاز شد، و در دورۀ شاه سلیمان، به اهتمام شیخ علی خان زنگنه، صدراعظم این پادشاه، به پایان رسید. وقف نامۀ این کاروان سرا مورخ ۱۰۹۶ق بر صخرۀ بیستون، و برجای یکی از نقش برجسته های پارتی حجاری شده است. براساس کتیبۀ موجود، در دورۀ ناصر الدین شاه نیز این بنا را مرمت کرده اند. در دورۀ اخیر، این بنا به پادگان تبدیل شده است. این کاروان سرای بزرگ، صحن وسیع مستطیل شکلی در میانه دارد. هر ضلع این صحن، ایوانی در میانه، و ایوانچه ها و حجرات پشت آن ها در طرفین ایوان، را دربرمی گیرد. اصطبل هایی گرداگرد بنا را فراگرفته اند. سردر ورودی، همچون دیگر کاروان سراهای دورۀ صفوی، از امتداد نمای خارجی ضلع ورودی پیش تر آمده است. هشتی وسیع پشتِ سردر، فضاهایی در دو طبقۀ پیرامون خود دارد، و از طریق ایوان جنوبی به صحن بنا مرتبط است. دو برج با قاعدۀ هشت ضلعی، و دو برج دیگر با قاعدۀ مدور، در چهار گوشۀ خارجی بنا قرار دارند.
wikijoo: کاروان_سرای_شاه_عباسی_(بیستون)
کاروان سرای شاه عباسی (سمنان). کاروان سرایی قدیمی واقع در شهر سمنان، در خیابان سعدی (استاد مطهری)، متعلق به دورۀ صفویه. حیاطی مستطیل با چهار ایوان، دالان هایی با سقف گنبدی در چهار طرف، و اتاق های متعدد دارد. دو طرفِ سَردَر ورودی آن دارای شش طاق نما است. پس از دَرِ ورودی آن یک راهروی عریض با طاق بلند و یک هشتی با سقف گنبدی کم ارتفاع قرار دارد. در جنوب شرقی بامِ آن گنبدی به ارتفاع۴.۵ متر است. این کاروان سرا در دورۀ پهلوی انبار قند و شکر ادارۀ دارایی بود، و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به دادسرای انقلاب اسلامی واگذار شد.
wikijoo: کاروان_سرای_شاه_عباسی_(سمنان)
کاروان سرای شاه عباسی (قم). (یا: قصر شاه عباسی) کاروان سرایی تاریخی در استان قم. این بنای تاریخی دارای دو دروازه در شمال و جنوب آن است. نمای بیرونی کاروان سرا از سنگ های صاف تراش صورتی رنگ پوشیده شده است. دروازۀ ورودی سرپوشیده با دو سکو و دو اتاق در اطراف آن، و حیاطی بزرگ با اتاق های کوچک در گرداگرد آن از دیگر بخش های این کاروان سرا هستند. پشت بناهای داخل حیاط اجاقی برای پخت غذا، اصطبل بزرگی با آخورهای فراوان، و سکوهای متعددی برای استراحت ساخته شده است. آب مورد نیاز کاروان سرا از چشمۀ شاه در ۷ کیلومتری کاروان سرا واقع در دامنۀ سیاه کوه تأمین می شده است. این کاروان سرا از بناهای بسیار مهم منطقه در جهت جذب گردشگران به شمار می رود.
wikijoo: کاروان_سرای_شاه_عباسی_(قم)
کاروان سرای شاه عباسی (لاسگرد).
کاروان سرای شاه عباسی
کاروان سرایی از دوران صفویه در ۳۶کیلومتری سمنان واقع در قریۀ لاسگرد در استان سمنان. متعلق به روزگار پادشاهی شاه عباس صفوی اول است. این کاروان سرا دو ایوانی است و حیاط بزرگی دارد. اطراف حیاط را ۲۴ حجره دربرگرفته و در غرب و شرق آن دو ایوان بزرگ و مرتفع ساخته شده است که با درگاهی کوتاه و چند پله به چهار دالان مربوط می شوند. سقف این ایوان به شکل طاق ضربی با تزیینات مربع شکل تودرتوست. چهار ورودی که طاق های قوس دار دارند در چهار گوشه کاروان سرا قرار گرفته اند و حیاط را به دالان وصل می کنند. در این کاروان سرا باراندازهایی نیز به چشم می خورد. مصالح به کاررفته در این بنا سنگ، آجر، ملاط گچ و ساروج است. این بنا تابه حال چندین بار مرمت شده است. در بالای سردر کاروان سرا فرورفتگی وجود دارد که احتمالاً محل نصب کتیبۀ بنا بوده که ازبین رفته است. بنای مزبور از خارج نیز طرحی مستطیل شکل دارد و تنها نمای شرقی آن که در موازات جادۀ تهران ـ سمنان قرار دارد، نماسازی شده است.
کاروان سرای شاه عباسی
کاروان سرایی از دوران صفویه در ۳۶کیلومتری سمنان واقع در قریۀ لاسگرد در استان سمنان. متعلق به روزگار پادشاهی شاه عباس صفوی اول است. این کاروان سرا دو ایوانی است و حیاط بزرگی دارد. اطراف حیاط را ۲۴ حجره دربرگرفته و در غرب و شرق آن دو ایوان بزرگ و مرتفع ساخته شده است که با درگاهی کوتاه و چند پله به چهار دالان مربوط می شوند. سقف این ایوان به شکل طاق ضربی با تزیینات مربع شکل تودرتوست. چهار ورودی که طاق های قوس دار دارند در چهار گوشه کاروان سرا قرار گرفته اند و حیاط را به دالان وصل می کنند. در این کاروان سرا باراندازهایی نیز به چشم می خورد. مصالح به کاررفته در این بنا سنگ، آجر، ملاط گچ و ساروج است. این بنا تابه حال چندین بار مرمت شده است. در بالای سردر کاروان سرا فرورفتگی وجود دارد که احتمالاً محل نصب کتیبۀ بنا بوده که ازبین رفته است. بنای مزبور از خارج نیز طرحی مستطیل شکل دارد و تنها نمای شرقی آن که در موازات جادۀ تهران ـ سمنان قرار دارد، نماسازی شده است.
wikijoo: کاروان_سرای_شاه_عباسی_(لاسگرد)
کاروان سرای شاه عباسی (نطنز). کاروان سرای شاه عبّاسی (نطنز)
براساس کتیبۀ سردر کاروان سرا که تاریخ ۱۰۲۹ق دارد، از آثار دورۀ صفوی به شمار می رود. براساس همین کتیبه، بانی بنا ابوالمعالی مشهور به آقا میرزا بن اسد الله بن علی الحسین البرزی النطنزی، وقایع نویس شاه عباس اول صفوی، بوده است. صحن مستطیل شکلِ بنا، چهار ایوان در میانۀ اضلاع و ایوانچه هایی در طرفین هر ایوان دارد، که همۀ آن ها، به جز ایوان جبهۀ شمالی، با حجره ای در پشت خود مرتبط اند. اصطبل ها در چهار بخش مجزا، پیرامون بنا را فراگرفته اند. ورود به بنا ازطریق ایوان شمالی صورت می گیرد. در طبقۀ بالای این قسمت، اتاقی قرار دارد که از چهار ضلع خود به فضای بیرون رو کرده است. در ساختمان این کاروان سرا، از ترکیب سنگ لاشه و آجر استفاده شده، و ماکسیم سیرو۱، طرح طاق ها و پوشش های بنا را نشان دهندۀ مهارت معماران آن دانسته است.
براساس کتیبۀ سردر کاروان سرا که تاریخ ۱۰۲۹ق دارد، از آثار دورۀ صفوی به شمار می رود. براساس همین کتیبه، بانی بنا ابوالمعالی مشهور به آقا میرزا بن اسد الله بن علی الحسین البرزی النطنزی، وقایع نویس شاه عباس اول صفوی، بوده است. صحن مستطیل شکلِ بنا، چهار ایوان در میانۀ اضلاع و ایوانچه هایی در طرفین هر ایوان دارد، که همۀ آن ها، به جز ایوان جبهۀ شمالی، با حجره ای در پشت خود مرتبط اند. اصطبل ها در چهار بخش مجزا، پیرامون بنا را فراگرفته اند. ورود به بنا ازطریق ایوان شمالی صورت می گیرد. در طبقۀ بالای این قسمت، اتاقی قرار دارد که از چهار ضلع خود به فضای بیرون رو کرده است. در ساختمان این کاروان سرا، از ترکیب سنگ لاشه و آجر استفاده شده، و ماکسیم سیرو۱، طرح طاق ها و پوشش های بنا را نشان دهندۀ مهارت معماران آن دانسته است.
wikijoo: کاروان_سرای_شاه_عباسی_(نطنز)