پیسی، بَرَص، لک وپیس یا ویتیلایگو ( به انگلیسی: Vitiligo ) یک ناهنجاری تولید رنگدانه است که در آن
ملانوسیت ها ( سلول هایی که رنگدانه تولید می کنند ) در قسمت هایی از پوست، غشاهای مخاطی و شبکیه تخریب شده اند. در نتیجه لکه های سفیدپوست در نواحی مختلف بدن ظاهر می شوند. [ ۱] مویی که در نواحی مبتلا به پیسی رشد می کند معمولاً سفید می شود.
پزشکان چندین نظریه متفاوت مطرح کرده اند. یک تئوری این است که افراد
پادتنهایی ( آنتی بادی هایی ) تولید می کنند که ملانوسیت های بدن خودشان را تخریب می کند. تئوری دیگر این است که ملانوسیت ها خود به خود تخریب می شوند. در نهایت بعضی افراد گزارش کرده اند که یک رخداد منفرد از قبیل
آفتاب سوختگی یا فشار روحی باعث بروز پیسی شده است ولی مورد اخیر از نظر علمی ثابت نشده است.
حدود ۱ درصد جمعیت دنیا به بیماری پیسی مبتلا هستند. [ نیازمند منبع] ۹۵٪ افراد پیش از ۴۰ سالگی علائم را نشان داده اند. بیماری تمام نژادها و هر دو جنس را یکسان تحت تأثیر قرار می دهد. به نظر می رسد پیسی در افراد مبتلا به بیماری های
اتوایمیون شایعتر است. این بیماری های اتوایمیون عبارت اند از: کم کاری یا پرکاری غده تیروئید، نارسایی قشر غده فوق کلیه،
آلوپسی آره آتا و آنمی پرنسیوز.
پیسی می تواند بیماری
ارثی باشد یعنی در بین افراد فامیل بروز کند کودکانی که والدینشان مبتلا به این بیماری هستند بیشتر احتمال ابتلا به پیسی دارند. با این حال بیشتر کودکانی که یکی از والدینشان مبتلا به پیسی باشند به بیماری مبتلا نمی شوند و بیشتر افراد مبتلا به پیسی سابقه ای از این بیماری را در فامیل ندارند.
معمولاً افراد مبتلا به پیسی اول از همه به رنگدانه دار شدن ( پیگمانتاسیون ) به حالت لکه های سفید روی پوستشان توجه می کنند. این لکه ها بیشتر از همه در مناطق در معرض نور از قبیل دست ها پاها بازوها، صورت و لب ها شایع هستند. دیگر نقاط شایع لکه های سفید عبارت اند از زیر بغل و
کشاله ران، اطراف دهان و چشم، پره های بینی،
ناف و نواحی تناسلی.
پیسی معمولاً به یکی از سه الگوی زیر ظاهر می شود:
• در یک الگو ( الگوی کانونی ) ناحیه بدون رنگدانه به یک یا تعداد معدودی ناحیه محدود می شود. بعضی افراد نواحی بدون رنگدانه را در یک سمت بدن خود دارند ( الگوی سگمنتال ) . اما در بیشتر افراد مبتلا به پیسی نواحی فاقد رنگدانه در قسمت های مختلف بدن به وجود می آید ( الگوی ژنرالیزه ) . علاوه بر لکه های سفید روی پوست، ممکن است افراد مبتلا به برص سفید شدن زودرس موهای سر، ابروها و ریش را داشته باشند. افراد با پوست تیره ممکن است متوجه فقدان رنگ در ناحیه ای در داخل دهانشان بشوند.
• در برخی افراد لکه های بدون رنگ گسترش نمی یابد ولی این اختلال معمولاً پیشرونده است و به مرور زمان این لکه های سفید به دیگر نواحی بدن گسترش می یابند.
• در بعضی افراد پیسی به آهستگی طی چند سال گسترش می یابد و در برخی دیگر انتشار سریعاً رخ می دهد. برخی افراد گزارش کرده اند که به دنبال
دوره هایی از استرس فیزیکی یا روحی، به تعداد لکه های بدون رنگدانه اضافه شده است.
