پی اچ یا پ هاش ( به انگلیسی: pH ) مقیاسی برای تعیین میزان اسیدی یا بازی بودن یک محلول آبی است. هرچه محلول اسیدی تر باشد عدد pH کوچکتر، و هر چه بازی تر باشد، عدد pH بزرگتری خواهد داشت. در دمای اتاق ( 24. 99 درجه سلسیوس ) ، آب خالص نه خاصیت اسیدی و نه خاصیت بازی دارد و در نتیجه، عدد pH آن برابر ۷ خواهد بود.
مقیاس pH یک مقیاس لگاریتمی بوده و نشان دهنده معکوس غلظت یون هیدرونیوم موجود در محلول است ( یعنی هر چه pH کمتر باشد، غلظت یون هیدرونیوم ( یا به اختصار هیدروژن ) بیشتر است ) . این به آن دلیل است که رابطه مورد استفاده برای محاسبه pH تخمین منفی لگاریتم بر مبنای ۱۰ غلظت مولار یون های هیدروژن موجود در محلول می باشد. به صورت دقیق تر، pH منفی لگاریتم در مبنای ۱۰ فعالیت یون های هیدروژن است. [ ۲]
در دمای ۲۵ درجه سلسیوس، هر محلولی که pH کمتر از ۷ داشته باشد، اسیدی و هر محلولی که pH بزرگتر از ۷ داشته باشد محلولی بازی خواهد بود. مقدار pH خنثی بستگی به دمای محیط دارد. هر چه دما بیشتر باشد مقدار pH خنثی از ۷ کمتر خواهد بود. مقدار pH برای اسیدهای فوق قوی حتی می تواند زیر ۰، و برای محلول های بازی فوق العاده قوی بالای ۱۴ شود. [ ۳]
مقدار pH محلول های آبی را می توان توسط الکترود شیشه ای ( glass electrode ) و pH سنج، یا توسط شناساگر پی اچ اندازه گرفت.
نخستین بار اس. پی. ال. سورانسن دانشمند دانمارکی در سال ۱۹۰۹ میلادی مقیاسی به نام pH را بنا کرد. [ ۴] و در سال ۱۹۲۴ برای تطبیق با تعاریف و اندازه گیری های موجود در سلول های الکتروشیمیایی در تعریف آن تجدید نظر شد. منظور دقیق حرف p در pH دقیقاً مشخص نیست و مورد اختلاف است، چرا که سورانسن دقیقاً مشخص نکرده که چرا از آن استفاده کرده است. [ ۵] سورانسن روشی را برای اندازه گیری اختلاف پتانسیل ( potential ) شرح داده، که نشان دهنده توان ( power ) 10 غلظت یون های هیدروژن است. در نتیجه p می تواند هم به عبارت "power" و هم به عبارت "potential" اشاره داشته باشد. حتی ممکن است او به صورت فرضی محلول تست را "p" و محلول مرجع را "q" نامیده باشد. [ ۶]
pH به صورت لگاریتم در مبنای ۱۰ معکوس فعالیت یون های هیدروژن، a H + ، در یک محلول تعریف می شود:[ ۷]
pH = − log 10 ( a H + ) = log 10 ( 1 a H + )
برای مثال برای محلولی با فعالیت یون های هیدروژنی برابر 5×10−6 خواهیم داشت: 1/ ( 5×10−6 ) = ۲×105 و در نتیجه pH محلول برابر است با:
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمقیاس pH یک مقیاس لگاریتمی بوده و نشان دهنده معکوس غلظت یون هیدرونیوم موجود در محلول است ( یعنی هر چه pH کمتر باشد، غلظت یون هیدرونیوم ( یا به اختصار هیدروژن ) بیشتر است ) . این به آن دلیل است که رابطه مورد استفاده برای محاسبه pH تخمین منفی لگاریتم بر مبنای ۱۰ غلظت مولار یون های هیدروژن موجود در محلول می باشد. به صورت دقیق تر، pH منفی لگاریتم در مبنای ۱۰ فعالیت یون های هیدروژن است. [ ۲]
در دمای ۲۵ درجه سلسیوس، هر محلولی که pH کمتر از ۷ داشته باشد، اسیدی و هر محلولی که pH بزرگتر از ۷ داشته باشد محلولی بازی خواهد بود. مقدار pH خنثی بستگی به دمای محیط دارد. هر چه دما بیشتر باشد مقدار pH خنثی از ۷ کمتر خواهد بود. مقدار pH برای اسیدهای فوق قوی حتی می تواند زیر ۰، و برای محلول های بازی فوق العاده قوی بالای ۱۴ شود. [ ۳]
مقدار pH محلول های آبی را می توان توسط الکترود شیشه ای ( glass electrode ) و pH سنج، یا توسط شناساگر پی اچ اندازه گرفت.
نخستین بار اس. پی. ال. سورانسن دانشمند دانمارکی در سال ۱۹۰۹ میلادی مقیاسی به نام pH را بنا کرد. [ ۴] و در سال ۱۹۲۴ برای تطبیق با تعاریف و اندازه گیری های موجود در سلول های الکتروشیمیایی در تعریف آن تجدید نظر شد. منظور دقیق حرف p در pH دقیقاً مشخص نیست و مورد اختلاف است، چرا که سورانسن دقیقاً مشخص نکرده که چرا از آن استفاده کرده است. [ ۵] سورانسن روشی را برای اندازه گیری اختلاف پتانسیل ( potential ) شرح داده، که نشان دهنده توان ( power ) 10 غلظت یون های هیدروژن است. در نتیجه p می تواند هم به عبارت "power" و هم به عبارت "potential" اشاره داشته باشد. حتی ممکن است او به صورت فرضی محلول تست را "p" و محلول مرجع را "q" نامیده باشد. [ ۶]
pH به صورت لگاریتم در مبنای ۱۰ معکوس فعالیت یون های هیدروژن، a H + ، در یک محلول تعریف می شود:[ ۷]
pH = − log 10 ( a H + ) = log 10 ( 1 a H + )
برای مثال برای محلولی با فعالیت یون های هیدروژنی برابر 5×10−6 خواهیم داشت: 1/ ( 5×10−6 ) = ۲×105 و در نتیجه pH محلول برابر است با:
wiki: پی اچ