[ویکی فقه] پناهندگی زنان مهاجر (قرآن). در عهدنامه هایی که بین رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم و مردم مکه برقرار گردیده نوشته شده است که اگر از اهل مکه مردی ملحق به مسلمانان شد، مسلمانان موظفند او را به اهل مکه برگردانند، ولی اگر از مسلمانان مردی ملحق به اهل مکه شد اهل مکه موظف نیستند او را به مسلمانان برگردانند. و در عهدنامه درباره زنان چیزی نیامده.
در عهدنامه حدیبیه، نسبت به بازگرداندن زنان مهاجر مؤمن پناهنده چیزی نیامده است.یـایها الذین ءامنوا اذا جاءکم المؤمنـت مهـجرت... فلاترجعوهن الی الکفار...ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که زنان باایمان بعنوان هجرت نزد شما آیند، ... آنها را بسوی کفار بازنگردانید... . از شأن نزول آیه استفاده می شود که آیه شریفه، به پیمان حدیبیه نظر دارد. طبق این پیمان، مؤمنان مدینه ملزم بودند، کسانی را که پس از آن تاریخ، از مکه به مدینه هجرت کنند، به مکیان برگردانند. در این آیه سخن از حب فی الله و برقرار ساختن پیوند با کسانی است که از کفر جدا می شوند و به ایمان می پیوندند.در نخستین آیه از زنان مهاجر، سخن می گوید، و جمعا هفت دستور در این آیه وارد شده که عمدتا درباره زنان مهاجر، و قسمتی نیز درباره زنان کافر است.در دستور بعد می فرماید: هر گاه از عهده این امتحان برآمدند و آنها را مؤمن واقعی دانستید، آنها را به سوی کفار بازنگردانید (فان علمتموهن مؤمنات فلا ترجعوهن الی الکفار). درست است که یکی از مواد تحمیلی پیمان حدیبیه این بود که افرادی را که به عنوان مسلمان از مکه به مدینه هجرت می کنند به مکه بازگردانند، ولی این ماده شامل زنان نمی شد، و لذا پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم هرگز آنها را به کفار باز نگرداند، کاری که اگر انجام می شد با توجه به ضعف فوق العاده زنان در آن جامعه سخت خطرناک بود.
اقدام به پناهندگی به مدینه
برخی از زنان مؤمن، برای پناهندگی و هجرت از مکه اقدام می کردند:یـایها الذین ءامنوا اذا جاءکم المؤمنـت مهـجرت...ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که زنان باایمان بعنوان هجرت نزد شما آیند ... . سیاق و زمینه این آیه شریفه چنین می رساند که بعد از صلح حدیبیه نازل شده. و در عهدنامه هایی که بین رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم و مردم مکه برقرار گردیده نوشته شده است که اگر از اهل مکه مردی ملحق به مسلمانان شد، مسلمانان موظفند او را به اهل مکه برگردانند، ولی اگر از مسلمانان مردی ملحق به اهل مکه شد اهل مکه موظف نیستند او را به مسلمانان برگردانند. و نیز از آیه شریفه چنین بر می آید که یکی از زنان مشرکین مسلمان شده، و به سوی مدینه مهاجرت کرده و همسر مشرکش به دنبالش آمده و درخواست کرده که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلّم او را به وی برگرداند، و رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم در پاسخ فرموده: آنچه در عهدنامه آمده این است که اگر مردی از طرفین به طرف دیگر ملحق شود باید چنین و چنان عمل کرد، و در عهدنامه درباره زنان چیزی نیامده، و به همین مدرک رسول الله صلی الله علیه و آله وسلّم آن زن را به شوهرش نداد، و حتی مهریه ای را که شوهر به همسرش داده بود به آن مرد برگردانید. اینها مطالبی است که از آیه استفاده می شود، و آیه شریفه دلالت بر احکامی مناسب این مطالب نیز دارد، البته احکام مربوط به زنان.
انقطاع همسری به سبب پناهندگی
پناهندگی زنان مؤمن مهاجر، سبب انقطاع همسری آنها با شوهران کافر می شد:... اذا جاءکم المؤمنـت مهـجرت... فلاترجعوهن الی الکفار لا هن حل لهم ولا هم یحلون لهن...... هنگامی که زنان باایمان بعنوان هجرت نزد شما آیند،... آنها را بسوی کفار بازنگردانید نه آنها برای کفار حلالند و نه کفار برای آنها حلال ... . جمله «لا هن حل لهم و لا هم یحلون لهن» بر وقوع جدایی زن مؤمن پناهنده و همسر کافرش دلالت دارد.هر چند مرد مشرک او را طلاق ندهد. در سومین دستوری که در این آیه آمده مرحله ای که در حقیقت دلیلی است برای حکم قبل اضافه می کند: نه این زنان بر آنها حلالند، و نه آن مردان کافر بر این زنان با ایمان (لا هُنَّ حِلٌّ لَهُمْ وَ لا هُمْ یَحِلُّونَ لَهُنَّ).باید هم چنین باشد چرا که ایمان و کفر در یک جا جمع نمی شود، و پیمان مقدس ازدواج نمی تواند رابطه در میان مؤمن و کافر برقرار سازد، چرا که اینها در دو خط متضاد قرار دارند، در حالی که پیمان ازدواج باید نوعی وحدت در میان دو زوج برقرار سازد و این دو با هم سازگار نیست.البته در آغاز اسلام که هنوز جامعه اسلامی استقرار نیافته بود زوج هایی بودند که یکی کافر و دیگری مسلمان بود، و پیامبر از آن نهی نمی کرد تا اسلام ریشه دوانید، ولی ظاهرا بعد از صلح حدیبیه دستور جدایی کامل داده شد و آیه مورد بحث یکی از دلائل این موضوع است.
حرمت بازگرداندن زنان پناهنده به کافران
...
در عهدنامه حدیبیه، نسبت به بازگرداندن زنان مهاجر مؤمن پناهنده چیزی نیامده است.یـایها الذین ءامنوا اذا جاءکم المؤمنـت مهـجرت... فلاترجعوهن الی الکفار...ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که زنان باایمان بعنوان هجرت نزد شما آیند، ... آنها را بسوی کفار بازنگردانید... . از شأن نزول آیه استفاده می شود که آیه شریفه، به پیمان حدیبیه نظر دارد. طبق این پیمان، مؤمنان مدینه ملزم بودند، کسانی را که پس از آن تاریخ، از مکه به مدینه هجرت کنند، به مکیان برگردانند. در این آیه سخن از حب فی الله و برقرار ساختن پیوند با کسانی است که از کفر جدا می شوند و به ایمان می پیوندند.در نخستین آیه از زنان مهاجر، سخن می گوید، و جمعا هفت دستور در این آیه وارد شده که عمدتا درباره زنان مهاجر، و قسمتی نیز درباره زنان کافر است.در دستور بعد می فرماید: هر گاه از عهده این امتحان برآمدند و آنها را مؤمن واقعی دانستید، آنها را به سوی کفار بازنگردانید (فان علمتموهن مؤمنات فلا ترجعوهن الی الکفار). درست است که یکی از مواد تحمیلی پیمان حدیبیه این بود که افرادی را که به عنوان مسلمان از مکه به مدینه هجرت می کنند به مکه بازگردانند، ولی این ماده شامل زنان نمی شد، و لذا پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم هرگز آنها را به کفار باز نگرداند، کاری که اگر انجام می شد با توجه به ضعف فوق العاده زنان در آن جامعه سخت خطرناک بود.
اقدام به پناهندگی به مدینه
برخی از زنان مؤمن، برای پناهندگی و هجرت از مکه اقدام می کردند:یـایها الذین ءامنوا اذا جاءکم المؤمنـت مهـجرت...ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که زنان باایمان بعنوان هجرت نزد شما آیند ... . سیاق و زمینه این آیه شریفه چنین می رساند که بعد از صلح حدیبیه نازل شده. و در عهدنامه هایی که بین رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم و مردم مکه برقرار گردیده نوشته شده است که اگر از اهل مکه مردی ملحق به مسلمانان شد، مسلمانان موظفند او را به اهل مکه برگردانند، ولی اگر از مسلمانان مردی ملحق به اهل مکه شد اهل مکه موظف نیستند او را به مسلمانان برگردانند. و نیز از آیه شریفه چنین بر می آید که یکی از زنان مشرکین مسلمان شده، و به سوی مدینه مهاجرت کرده و همسر مشرکش به دنبالش آمده و درخواست کرده که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلّم او را به وی برگرداند، و رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم در پاسخ فرموده: آنچه در عهدنامه آمده این است که اگر مردی از طرفین به طرف دیگر ملحق شود باید چنین و چنان عمل کرد، و در عهدنامه درباره زنان چیزی نیامده، و به همین مدرک رسول الله صلی الله علیه و آله وسلّم آن زن را به شوهرش نداد، و حتی مهریه ای را که شوهر به همسرش داده بود به آن مرد برگردانید. اینها مطالبی است که از آیه استفاده می شود، و آیه شریفه دلالت بر احکامی مناسب این مطالب نیز دارد، البته احکام مربوط به زنان.
انقطاع همسری به سبب پناهندگی
پناهندگی زنان مؤمن مهاجر، سبب انقطاع همسری آنها با شوهران کافر می شد:... اذا جاءکم المؤمنـت مهـجرت... فلاترجعوهن الی الکفار لا هن حل لهم ولا هم یحلون لهن...... هنگامی که زنان باایمان بعنوان هجرت نزد شما آیند،... آنها را بسوی کفار بازنگردانید نه آنها برای کفار حلالند و نه کفار برای آنها حلال ... . جمله «لا هن حل لهم و لا هم یحلون لهن» بر وقوع جدایی زن مؤمن پناهنده و همسر کافرش دلالت دارد.هر چند مرد مشرک او را طلاق ندهد. در سومین دستوری که در این آیه آمده مرحله ای که در حقیقت دلیلی است برای حکم قبل اضافه می کند: نه این زنان بر آنها حلالند، و نه آن مردان کافر بر این زنان با ایمان (لا هُنَّ حِلٌّ لَهُمْ وَ لا هُمْ یَحِلُّونَ لَهُنَّ).باید هم چنین باشد چرا که ایمان و کفر در یک جا جمع نمی شود، و پیمان مقدس ازدواج نمی تواند رابطه در میان مؤمن و کافر برقرار سازد، چرا که اینها در دو خط متضاد قرار دارند، در حالی که پیمان ازدواج باید نوعی وحدت در میان دو زوج برقرار سازد و این دو با هم سازگار نیست.البته در آغاز اسلام که هنوز جامعه اسلامی استقرار نیافته بود زوج هایی بودند که یکی کافر و دیگری مسلمان بود، و پیامبر از آن نهی نمی کرد تا اسلام ریشه دوانید، ولی ظاهرا بعد از صلح حدیبیه دستور جدایی کامل داده شد و آیه مورد بحث یکی از دلائل این موضوع است.
حرمت بازگرداندن زنان پناهنده به کافران
...
wikifeqh: پناهندگی_زنان_مهاجر_(قرآن)