پشوتن

پشوتن در روایات آئینی از جاودانانی است که بر گنگ دژ فرمان می راند و در آخرین دههٔ هزارهٔ آخر، همراه با یکصد و پنجاه هزار تن از یارانش و با ده هزار درفش، به فرماندهی خورشیدچهر که فرزند زرتشت است، به یاری سوشیانت برمی خیزد.
این نام از دو بخش پشو به معنای بسزا رسانیدن و تنو به معنای تن است. که در ترکیب معنای تن محکوم به سزا یا دارای تن تباه شده است.
نام پشوتن تنها یکبار در بند ۴ ویشتاسب یشت آمده است.
باشد که از بیماری و گزند و در امان باشی چون پشوتن
همچنین پشوتن یکی از شخصیت هایی است که در متن های مربوط به آئین زرتشت که در قرن های نهم تا دوازدهم نوشته شده اند ، مورد اشاره قرار گرفته است. وی یکی از جاودانان زرتشتی است و دستیار سوشیانث، به شمار می آید که در آینده ظهور خواهد کرد و نیکی را به ارمغان می آورد و به بازسازی نهایی جهان خواهد پرداخت.
در شجره نامه موجود از سلسله افسانه ای کیانیان، پشوتن پسر گشتاسب شاه ( گشتاسپ یا ویشتاسب ) ، حامی زرتشت، می باشد و برادر او اسپندادات یا اسپنتوداتا یا همان اسفندیار می باشد.
منبع اصلی دانسته های ما دربارهٔ وقایع فاجعه آمیز آخرالزمان به روایت کیش زرتشت، زند وهمن یسن است. وهمن یسنا، علی رغم نام ظاهریش، نه بخشی از یسناست و نه قسمتی از یشت های اوستا، بلکه متنی است تفسیرگونه از اوستا به زبان فارسی میانه.
به روایت دینکرد، پشوتن یکی از هفت حاکم جاودانه ایست که در قهندز یا کهندژ، به همراه ۱۵۰ نفر از پیروان خویش زندگی می کند. آن طور که در وهمن یسن شرح داده شده است، وی در پایان هزارهٔ یازدهم به عنوان محافظت کننده از مذهب برمی خیزد و به احیای ایمان می پردازد و این زمانی ست که دوران هزارسالهٔ حکومت دیوها طی شده است.
هنگامی که زمان ظهور فرا رسید، پشوتن از قلعهٔ خویش پایین خواهد آمد و به جنگ با ارتش دیوها و شیاطین خواهد پرداخت تا ایران و مذهب آن را نجات دهد. وی در مبارزه، میان مهر ( به زبان اوستایی: میترا ) با دیو خشم ( به زبان اوستایی: آئشما Aeshma ) ، به نفع مهر مداخله می کند و نیروهای شر را به عالم نابودی می فرستد.