[ویکی نور] پرتوی از قرآن. تفسیر پرتوی از قرآن عنوان تفسیری است ناتمام از آیت اللّه سید محمود طالقانی (1286-1358ش). این تفسیر که طی قریب به 40 سال تألیف شده است، در 6 مجلد و شامل تفسیر برخی سوره های نخست قرآن کریم و تمامی سوره های جزء سی می باشد. در جلد اول سوره حمد تا آیه 144 سوره بقره، در جلد دوم بقیه سوره بقره، در جلد سوم سوره آل عمران، در جلد چهارم جزء سی ام از ابتدا تا آخر سوره الطارق، در جلد پنجم بخش پایانی جزء سی ام و در آخرین جلد یعنی جلد ششم 22 آیه نخست سوره نساء تفسیر شده است.
روند شکل گیری تفسیر پرتوی از قرآن به لحاظ دوران پرفراز و نشیب مؤلف و زندگی سیاسی و اجتماعی ایشان، بسیار جالب توجه می باشد. آیت اللّه طالقانی در سال 1318ش پس از فراغت از تحصیل از قم به تهران آمدند. فضای سیاسی و فکری آن دوران و گرایش های جوانان به مکاتیب الحادی، آیت اللّه طالقانی را بر آن داشت که تمام کوشش خود را معطوف به ابلاغ پیام قرآن به جوانان و روشنفکران کرد. به همین جهت از همان سال، شروع به تفسیر قرآن و نهج البلاغه کردند. پس از شهریور سال 1320ش،فضای سیاسی به گونه ای متحول شد و امکان گسترش دروس تفسیر ایشان به میان دانشجویان، استادان دانشگاه و بعدها انجمن های اسلامی تازه تأسیسی چون انجمن اسلامی مهندسان، پزشکان، دانشجویان و معلمان فراهم آمد. شکل گیری این جلسات از منزل ایشان بود. سپس درس های تفسیر قرآن در شب های جمعه در مسجد منشور سلطان و از سال 1327ش در مسجد هدایت تا زمان دستگیری ایشان، ادامه یافت. با بازداشت ایشان در خرداد 1342ش،این درس ها تعطیل شد اما آن مرحوم در دوران زندان، آنچه از تفسیر قرآن در ذهن داشته اند را نوشته اند که با انتقال این یادداشت ها به بیرون از زندان، جلد اول تفسیر پرتوی از قرآن در آبان 1342ش، منتشر شد. همزمان با یادداشت های ایشان، برخی از مستمعین درس های ایشان در مسجد هدایت که در بازداشت به سر می بردند، پیشنهاد ادامه آن مباحث را دادند که مورد قبول قرار گرفت و مقرر شد هر هفته سه یا چهار جلسه صبح ها تشکیل شود. در این کلاس ها پس از بیانات استاد، نظرات ایشان توسط حاضران مورد بحث و بررسی قرار می گرفت. مطالب جلسات پس از نگارش اولیه و بازبینی استاد، به مرور برای چاپ به بیرون از زندان فرستاده می شد. اما مباحث زندان ادامه جلسات مسجد هدایت نبود؛ تفسیر از جزء 30 قرآن که از آغاز وحی است، شروع شده بود. این تغییر نیز بر اساس بینش استاد در جزء سی ام بود. ایشان معتقد بودند این بخش از قرآن، که جو خاص آن زمان را نشان داده،کلید فهم قرآن می باشد. این تفسیر در 2 جلد تهیه و به پایان رسیده است. پس از اتمام این جزء، تفسیر جزء دوم قرآن شروع شد و تا پایان سوره بقره ادامه یافت (این تفسیر در سال 1348ش به چاپ رسید). با آزادی ایشان از زندان در سال 1346ش، درس تفسیر در مسجد هدایت ادامه یافت. با محاصره منزل ایشان در طول ماه مبارک رمضان در سال 1350ش و تبعید ایشان به زابل، دوباره درس تفسیر متوقف شد تا اینکه در اردیبهشت 1354ش،ایشان به تهران باز می گردند. با دستگیری مجدد ایشان، عملاً این امکان از بین رفت و با توجه به یادداشت های ایشان که به یکی از شاگردانش سپرده بودند، مجموعه ای قریب به 160 صفحه توسط شرکت سهامی انتشار به چاپ رسید. با آزادی ایشان از زندان، قسمت های چاپ شده خدمت ایشان ارائه می شود و آن مرحوم ضمن بازبینی، پیشنهاد می کنند که نام کتاب درس هایی از پرتوی از قرآن،باشد. با چاپ 300 صفحه از این تفسیر، ایشان دار فانی را وداع می کنند. یادداشت های ایشان و مطالبی که در زندان القا فرموده بودند، به مرور به چاپ رسید؛ بنابراین تلفیق این دو مجموعه با نظر گردآورنده انجام شده است.
مطالبی که ایشان چه به صورت شفاهی و چه در شکل یادداشت به یادگار گذارده اند،با اتکا به حافظه خودشان بوده است و طبیعی است که برخی مطالب نیازمند مراجعه به منابع می باشد.
آیت اللّه طالقانی در مقدمه کتاب نوشته اند: «من خودم را مفسر نمی دانم و پرتوی از قرآن که به ذهن من تابیده است را به کاغذ منتقل می کنم»؛ این سخن که نقد حال مؤلف می باشد، به منزله قانونچه کتاب است که بر سراسر تفسیر سایه افکنده است. شرایط تألیف کتاب به گونه ای بود که مؤلف به روش خاصی از تفسیر گرایش یابد، روشی که شاید در صورت تغییر شرایط، انتخاب نخست ایشان نبود. در مجموع مطالبی پیرامون این تفسیر از جهت درونی و ساختاری و همچنین از نگاه بیرونی و تاثیرش در جامعه فکری و فرهنگی گفته شده است:
هر چند بخشی از تفسیر نتیجه درس های ایشان در شرایط محدودی می باشد، اما به شهادت متن تفسیر و گزارش های حاضران در کلاس های ایشان برخی منابع مورد توجه قرار گرفته است (البته جلد اول که خودشان در سلول انفرادی نگاشته اند، بدون مراجعه به هیچ کتابی بوده است. در همانجا متذکر می شوند که من همانند مرده ای در قبر هستم و هیچ منبعی ندارم).
تفسیر پرتوی از قرآن آیات را به گونه ای تفسیر می کند که نازل شده است و راهنمای مردمی است که به دنبال فعالیت اجتماعی هستند که عقیده و اندیشه آنها زنده باشد و اگر کسی این تفسیر را می خواند، تحت تاثیر قرار می گرفت.روشنفکران مذهبی در دهه های 30 تا 50 از این تفسیر و شخص آیت اللّه طالقانی بیش از همه تأثیر پذیرفتند و بعد از خواندن این تفسیر وارد میدان مبارزه شده اند و در واقع ایشان افراد را به حرکت اجتماعی وامی داشت. از اینجا داستان سیاسی بودن تفسیر پرتوی از قرآن شکل گرفت و برخی به شدت آن را تفسیری سیاسی از قرآن و اسلام می دانند. البته اشتباهی که در اینجا پدید آمده است، اختلاط مباحث روز و سیاسی تلقی کردن کتاب است. طبیعی بود که در جو ملتهب دوران انقلاب، سیاست و سیاست زدگی، حرف اول را در تمام حرکت ها حتی فعالیت های فرهنگی و دینی بزند اما با این حال،مجامع علمی از این تفسیر غافل نبودند. نقل شده است آیت اللّه مصطفی خمینی از جمله مآخذی که برای تالیف تفسیر خود انتخاب کرده بودند، تفسیر پرتوی از قرآن بود و این امر نیز به اشاره والد معظم له و تائید ایشان بود.
روند شکل گیری تفسیر پرتوی از قرآن به لحاظ دوران پرفراز و نشیب مؤلف و زندگی سیاسی و اجتماعی ایشان، بسیار جالب توجه می باشد. آیت اللّه طالقانی در سال 1318ش پس از فراغت از تحصیل از قم به تهران آمدند. فضای سیاسی و فکری آن دوران و گرایش های جوانان به مکاتیب الحادی، آیت اللّه طالقانی را بر آن داشت که تمام کوشش خود را معطوف به ابلاغ پیام قرآن به جوانان و روشنفکران کرد. به همین جهت از همان سال، شروع به تفسیر قرآن و نهج البلاغه کردند. پس از شهریور سال 1320ش،فضای سیاسی به گونه ای متحول شد و امکان گسترش دروس تفسیر ایشان به میان دانشجویان، استادان دانشگاه و بعدها انجمن های اسلامی تازه تأسیسی چون انجمن اسلامی مهندسان، پزشکان، دانشجویان و معلمان فراهم آمد. شکل گیری این جلسات از منزل ایشان بود. سپس درس های تفسیر قرآن در شب های جمعه در مسجد منشور سلطان و از سال 1327ش در مسجد هدایت تا زمان دستگیری ایشان، ادامه یافت. با بازداشت ایشان در خرداد 1342ش،این درس ها تعطیل شد اما آن مرحوم در دوران زندان، آنچه از تفسیر قرآن در ذهن داشته اند را نوشته اند که با انتقال این یادداشت ها به بیرون از زندان، جلد اول تفسیر پرتوی از قرآن در آبان 1342ش، منتشر شد. همزمان با یادداشت های ایشان، برخی از مستمعین درس های ایشان در مسجد هدایت که در بازداشت به سر می بردند، پیشنهاد ادامه آن مباحث را دادند که مورد قبول قرار گرفت و مقرر شد هر هفته سه یا چهار جلسه صبح ها تشکیل شود. در این کلاس ها پس از بیانات استاد، نظرات ایشان توسط حاضران مورد بحث و بررسی قرار می گرفت. مطالب جلسات پس از نگارش اولیه و بازبینی استاد، به مرور برای چاپ به بیرون از زندان فرستاده می شد. اما مباحث زندان ادامه جلسات مسجد هدایت نبود؛ تفسیر از جزء 30 قرآن که از آغاز وحی است، شروع شده بود. این تغییر نیز بر اساس بینش استاد در جزء سی ام بود. ایشان معتقد بودند این بخش از قرآن، که جو خاص آن زمان را نشان داده،کلید فهم قرآن می باشد. این تفسیر در 2 جلد تهیه و به پایان رسیده است. پس از اتمام این جزء، تفسیر جزء دوم قرآن شروع شد و تا پایان سوره بقره ادامه یافت (این تفسیر در سال 1348ش به چاپ رسید). با آزادی ایشان از زندان در سال 1346ش، درس تفسیر در مسجد هدایت ادامه یافت. با محاصره منزل ایشان در طول ماه مبارک رمضان در سال 1350ش و تبعید ایشان به زابل، دوباره درس تفسیر متوقف شد تا اینکه در اردیبهشت 1354ش،ایشان به تهران باز می گردند. با دستگیری مجدد ایشان، عملاً این امکان از بین رفت و با توجه به یادداشت های ایشان که به یکی از شاگردانش سپرده بودند، مجموعه ای قریب به 160 صفحه توسط شرکت سهامی انتشار به چاپ رسید. با آزادی ایشان از زندان، قسمت های چاپ شده خدمت ایشان ارائه می شود و آن مرحوم ضمن بازبینی، پیشنهاد می کنند که نام کتاب درس هایی از پرتوی از قرآن،باشد. با چاپ 300 صفحه از این تفسیر، ایشان دار فانی را وداع می کنند. یادداشت های ایشان و مطالبی که در زندان القا فرموده بودند، به مرور به چاپ رسید؛ بنابراین تلفیق این دو مجموعه با نظر گردآورنده انجام شده است.
مطالبی که ایشان چه به صورت شفاهی و چه در شکل یادداشت به یادگار گذارده اند،با اتکا به حافظه خودشان بوده است و طبیعی است که برخی مطالب نیازمند مراجعه به منابع می باشد.
آیت اللّه طالقانی در مقدمه کتاب نوشته اند: «من خودم را مفسر نمی دانم و پرتوی از قرآن که به ذهن من تابیده است را به کاغذ منتقل می کنم»؛ این سخن که نقد حال مؤلف می باشد، به منزله قانونچه کتاب است که بر سراسر تفسیر سایه افکنده است. شرایط تألیف کتاب به گونه ای بود که مؤلف به روش خاصی از تفسیر گرایش یابد، روشی که شاید در صورت تغییر شرایط، انتخاب نخست ایشان نبود. در مجموع مطالبی پیرامون این تفسیر از جهت درونی و ساختاری و همچنین از نگاه بیرونی و تاثیرش در جامعه فکری و فرهنگی گفته شده است:
هر چند بخشی از تفسیر نتیجه درس های ایشان در شرایط محدودی می باشد، اما به شهادت متن تفسیر و گزارش های حاضران در کلاس های ایشان برخی منابع مورد توجه قرار گرفته است (البته جلد اول که خودشان در سلول انفرادی نگاشته اند، بدون مراجعه به هیچ کتابی بوده است. در همانجا متذکر می شوند که من همانند مرده ای در قبر هستم و هیچ منبعی ندارم).
تفسیر پرتوی از قرآن آیات را به گونه ای تفسیر می کند که نازل شده است و راهنمای مردمی است که به دنبال فعالیت اجتماعی هستند که عقیده و اندیشه آنها زنده باشد و اگر کسی این تفسیر را می خواند، تحت تاثیر قرار می گرفت.روشنفکران مذهبی در دهه های 30 تا 50 از این تفسیر و شخص آیت اللّه طالقانی بیش از همه تأثیر پذیرفتند و بعد از خواندن این تفسیر وارد میدان مبارزه شده اند و در واقع ایشان افراد را به حرکت اجتماعی وامی داشت. از اینجا داستان سیاسی بودن تفسیر پرتوی از قرآن شکل گرفت و برخی به شدت آن را تفسیری سیاسی از قرآن و اسلام می دانند. البته اشتباهی که در اینجا پدید آمده است، اختلاط مباحث روز و سیاسی تلقی کردن کتاب است. طبیعی بود که در جو ملتهب دوران انقلاب، سیاست و سیاست زدگی، حرف اول را در تمام حرکت ها حتی فعالیت های فرهنگی و دینی بزند اما با این حال،مجامع علمی از این تفسیر غافل نبودند. نقل شده است آیت اللّه مصطفی خمینی از جمله مآخذی که برای تالیف تفسیر خود انتخاب کرده بودند، تفسیر پرتوی از قرآن بود و این امر نیز به اشاره والد معظم له و تائید ایشان بود.
[ویکی فقه] پرتوی از قرآن (کتاب). تفسیر پرتوی از قرآن یا درس هایی از تفسیر پرتوی از قرآن عنوان تفسیری است ناتمام از مرحوم آیت الله سید محمود علائی طالقانی (۱۲۸۶- ۱۳۵۸ ه. ش). این تفسیر که طی قریب به ۴۰ سال تالیف شده است، در ۶ مجلد و شامل تفسیر برخی سوره های نخست قرآن کریم و تمامی سوره های جزء سی می باشد. در جلد اول سوره حمد تا آیه ۱۴۴ سوره بقره، در جلد دوم بقیه سوره بقره، در جلد سوم سوره آل عمران، در جلد چهارم جزء سی ام از ابتدا تا آخر سوره الطارق، در جلد پنجم بخش پایانی جزء سی ام و در آخرین جلد یعنی جلد ششم ۲۲ آیه نخست سوره نساء تفسیر شده است.
چگونه می توان خود را در معرض هدایت قرآن قرار داد؟ این پرسشی است که مرحوم آیت الله طالقانی در آغاز تفسیر پرتوی از قرآن با خواننده مطرح می سازد. آنچه در پی می آید، بخشی از پاسخ آن پیر فرزانه به همین پرسش است. همچنان که در پایان این نوشتار آمده، خواننده ارجمند درمی یابد که آن بزرگ مرد این کتاب شریف را در زندان و به واقع در نامناسب ترین مکان برای تحقیق و تالیف نگاشته است.
معرفی تفسیر
آیت الله طالقانی در مقدمه کتاب نوشته اند من خودم را مفسر نمی دانم و پرتوی از قرآن که به ذهن من تابیده است را به کاغذ منتقل می کنم... این سخن که نقد حال مولف می باشد، به منزله قانونچه کتاب است که بر سراسر تفسیر سایه افکنده است. شرایط تالیف کتاب به گونه ای بود که مولف به روش خاصی از تفسیر گرایش یابد، روشی که شاید در صورت تغییر شرایط، انتخاب نخست ایشان نبود.
تاریخچه تالیف
روند شکل گیری تفسیر پرتوی از قرآن به لحاظ دوران پر فراز و نشیب مؤلف و زندگی سیاسی و اجتماعی ایشان، بسیار جالب توجه می باشد. آیت الله طالقانی در سال ۱۳۱۸ پس از فراغت از تحصیل از قم به تهران آمدند. فضای سیاسی و فکری آن دوران و گرایش های جوانان به مکاتیب الحادی، آیت الله طالقانی را بر آن داشت که تمام کوشش خود را معطوف به ابلاغ پیام قرآن به جوانان و روشن فکران کرد. به همین جهت از همان سال، شروع به تفسیر قرآن و نهج البلاغه کردند. پس از شهریور سال ۱۳۲۰، فضای سیاسی به گونه ای متحول شد و امکان گسترش دروس تفسیر ایشان به میان دانشجویان، استادان دانشگاه و بعدها انجمن های اسلامی تازه تاسیسی چون انجمن اسلامی مهندسان، پزشکان، دانشجویان، معلمان و... فراهم آمد. شکل گیری این جلسات از منزل ایشان بود، سپس در مسجد منشور سلطان و از سال ۱۳۲۷ در مسجد هدایت به تفسیر قرآن در شب های جمعه تا زمان دستگیری ایشان، ادامه یافت. با بازداشت ایشان در خرداد ۱۳۴۲، این درس ها تعطیل شد اما آن مرحوم در دوران زندان، آنچه از تفسیر قرآن در ذهن داشته اند را نوشته اند که با انتقال این یادداشت ها به بیرون از زندان، جلد اول تفسیر پرتوی از قرآن در آبان ۱۳۴۲، منتشر شد. همزمان با یادداشت های ایشان، برخی از مستمعین درس های ایشان در مسجد هدایت که در بازداشت به سر بردند، پیشنهاد ادامه آن مباحث را دادند که مورد قبول قرار گرفت و مقرر شد هر هفته سه یا چهار جلسه صبح ها تشکیل شود. در این کلاس ها پس از بیانات استاد، نظرات ایشان توسط حاضران مورد بحث و بررسی قرار می گرفت. مطالب جلسات پس از نگارش اولیه و بازبینی استاد، به مرور برای چاپ به بیرون از زندان فرستاده می شد. اما مباحث زندان ادامه جلسات مسجد هدایت نبود تفسیر از جزء ۳۰ قرآن که از آغاز وحی است، شروع شده بود. این تغییر نیز بر اساس بینش استاد در جزء سی ام بود. ایشان معتقد بودند این بخش از قرآن، که جو خاص آن زمان را نشان داده، کلید فهم قرآن می باشد. این تفسیر در ۲ جلد تهیه و به پایان رسیده است. پس از اتمام این جزء، تفسیر جزء دوم قرآن شروع شد و تا پایان سوره بقره ادامه یافت (این تفسیر در سال ۱۳۴۸ به چاپ رسید). با آزادی ایشان از زندان در سال ۱۳۴۶، درس تفسیر در مسجد هدایت ادامه یافت. با محاصره منزل ایشان در طول ماه رمضان در سال ۱۳۵۰ و تبعید ایشان به زابل، دوباره درس تفسیر متوقف شد تا اینکه در اردیبهشت ۱۳۵۴، ایشان به تهران باز می گردند. با دستگیری مجدد ایشان، عملا این امکان از بین رفت و با توجه به یادداشت های ایشان که به یکی از شاگردانش سپرده بودند، مجموعه ای قریب به ۱۶۰ صفحه توسط شرکت سهامی انتشار به چاپ رسید. با آزادی ایشان از زندان، قسمت های چاپ شده خدمت ایشان ارائه می شود و آن مرحوم ضمن بازبینی، پیشنهاد می کنند که نام کتاب درس هایی از پرتوی از قرآن، باشد. با چاپ ۳۰۰ صفحه از این تفسیر، ایشان دار فانی را وداع می کنند. یادداشت های ایشان و مطالبی که در زندان القا فرموده بودند، به مرور به چاپ رسید. بنابراین تلفیق این دو مجموعه با نظر گردآورنده انجام شده است.مطالبی که ایشان چه بصورت شفاهی و چه در شکل یادداشت به یادگار گذارده اند، با اتکا به حافظه خودشان بوده است و طبیعی است که برخی مطالب نیازمند مراجعه به منابع می باشد.مرحوم آیت الله طالقانی، پس از پیروزی انقلاب اسلامی و بر اساس ضرورت ابلاغ فرهنگ قرآنی در جامعه، در برنامه قرآنی سیمای جمهوری اسلامی با نام با قرآن در صحنه شرکت نموده، مباحث تفسیری را به گونه ای دیگر ارائه می نمودند. همچنین در طول حیات پربرکت ولی کوتاه ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در سخنرانی ها و مجالس گوناگون از پرداختن به مباحث قرآنی غفلت نمی نمودند.
روش کتاب پرتوی از قرآن
...
چگونه می توان خود را در معرض هدایت قرآن قرار داد؟ این پرسشی است که مرحوم آیت الله طالقانی در آغاز تفسیر پرتوی از قرآن با خواننده مطرح می سازد. آنچه در پی می آید، بخشی از پاسخ آن پیر فرزانه به همین پرسش است. همچنان که در پایان این نوشتار آمده، خواننده ارجمند درمی یابد که آن بزرگ مرد این کتاب شریف را در زندان و به واقع در نامناسب ترین مکان برای تحقیق و تالیف نگاشته است.
معرفی تفسیر
آیت الله طالقانی در مقدمه کتاب نوشته اند من خودم را مفسر نمی دانم و پرتوی از قرآن که به ذهن من تابیده است را به کاغذ منتقل می کنم... این سخن که نقد حال مولف می باشد، به منزله قانونچه کتاب است که بر سراسر تفسیر سایه افکنده است. شرایط تالیف کتاب به گونه ای بود که مولف به روش خاصی از تفسیر گرایش یابد، روشی که شاید در صورت تغییر شرایط، انتخاب نخست ایشان نبود.
تاریخچه تالیف
روند شکل گیری تفسیر پرتوی از قرآن به لحاظ دوران پر فراز و نشیب مؤلف و زندگی سیاسی و اجتماعی ایشان، بسیار جالب توجه می باشد. آیت الله طالقانی در سال ۱۳۱۸ پس از فراغت از تحصیل از قم به تهران آمدند. فضای سیاسی و فکری آن دوران و گرایش های جوانان به مکاتیب الحادی، آیت الله طالقانی را بر آن داشت که تمام کوشش خود را معطوف به ابلاغ پیام قرآن به جوانان و روشن فکران کرد. به همین جهت از همان سال، شروع به تفسیر قرآن و نهج البلاغه کردند. پس از شهریور سال ۱۳۲۰، فضای سیاسی به گونه ای متحول شد و امکان گسترش دروس تفسیر ایشان به میان دانشجویان، استادان دانشگاه و بعدها انجمن های اسلامی تازه تاسیسی چون انجمن اسلامی مهندسان، پزشکان، دانشجویان، معلمان و... فراهم آمد. شکل گیری این جلسات از منزل ایشان بود، سپس در مسجد منشور سلطان و از سال ۱۳۲۷ در مسجد هدایت به تفسیر قرآن در شب های جمعه تا زمان دستگیری ایشان، ادامه یافت. با بازداشت ایشان در خرداد ۱۳۴۲، این درس ها تعطیل شد اما آن مرحوم در دوران زندان، آنچه از تفسیر قرآن در ذهن داشته اند را نوشته اند که با انتقال این یادداشت ها به بیرون از زندان، جلد اول تفسیر پرتوی از قرآن در آبان ۱۳۴۲، منتشر شد. همزمان با یادداشت های ایشان، برخی از مستمعین درس های ایشان در مسجد هدایت که در بازداشت به سر بردند، پیشنهاد ادامه آن مباحث را دادند که مورد قبول قرار گرفت و مقرر شد هر هفته سه یا چهار جلسه صبح ها تشکیل شود. در این کلاس ها پس از بیانات استاد، نظرات ایشان توسط حاضران مورد بحث و بررسی قرار می گرفت. مطالب جلسات پس از نگارش اولیه و بازبینی استاد، به مرور برای چاپ به بیرون از زندان فرستاده می شد. اما مباحث زندان ادامه جلسات مسجد هدایت نبود تفسیر از جزء ۳۰ قرآن که از آغاز وحی است، شروع شده بود. این تغییر نیز بر اساس بینش استاد در جزء سی ام بود. ایشان معتقد بودند این بخش از قرآن، که جو خاص آن زمان را نشان داده، کلید فهم قرآن می باشد. این تفسیر در ۲ جلد تهیه و به پایان رسیده است. پس از اتمام این جزء، تفسیر جزء دوم قرآن شروع شد و تا پایان سوره بقره ادامه یافت (این تفسیر در سال ۱۳۴۸ به چاپ رسید). با آزادی ایشان از زندان در سال ۱۳۴۶، درس تفسیر در مسجد هدایت ادامه یافت. با محاصره منزل ایشان در طول ماه رمضان در سال ۱۳۵۰ و تبعید ایشان به زابل، دوباره درس تفسیر متوقف شد تا اینکه در اردیبهشت ۱۳۵۴، ایشان به تهران باز می گردند. با دستگیری مجدد ایشان، عملا این امکان از بین رفت و با توجه به یادداشت های ایشان که به یکی از شاگردانش سپرده بودند، مجموعه ای قریب به ۱۶۰ صفحه توسط شرکت سهامی انتشار به چاپ رسید. با آزادی ایشان از زندان، قسمت های چاپ شده خدمت ایشان ارائه می شود و آن مرحوم ضمن بازبینی، پیشنهاد می کنند که نام کتاب درس هایی از پرتوی از قرآن، باشد. با چاپ ۳۰۰ صفحه از این تفسیر، ایشان دار فانی را وداع می کنند. یادداشت های ایشان و مطالبی که در زندان القا فرموده بودند، به مرور به چاپ رسید. بنابراین تلفیق این دو مجموعه با نظر گردآورنده انجام شده است.مطالبی که ایشان چه بصورت شفاهی و چه در شکل یادداشت به یادگار گذارده اند، با اتکا به حافظه خودشان بوده است و طبیعی است که برخی مطالب نیازمند مراجعه به منابع می باشد.مرحوم آیت الله طالقانی، پس از پیروزی انقلاب اسلامی و بر اساس ضرورت ابلاغ فرهنگ قرآنی در جامعه، در برنامه قرآنی سیمای جمهوری اسلامی با نام با قرآن در صحنه شرکت نموده، مباحث تفسیری را به گونه ای دیگر ارائه می نمودند. همچنین در طول حیات پربرکت ولی کوتاه ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در سخنرانی ها و مجالس گوناگون از پرداختن به مباحث قرآنی غفلت نمی نمودند.
روش کتاب پرتوی از قرآن
...
wikifeqh: پرتوی_از_قرآن_(کتاب)
[ویکی شیعه] پرتوی از قرآن (کتاب). پرتوی از قرآن تفسیری شش جلدی و ناتمام از سید محمود طالقانی (۱۲۸۶ -۱۳۵۸ ش) است که طی سال های ۱۳۴۱- ۱۳۵۷ش فراهم آمده و به تدریج (۱۳۴۲ – ۱۳۶۰) منتشر شد. جلد اول دارای یک مقدمه، تفسیر سوره حمد (فاتحه الکتاب) و ۱۴۴ آیه از سوره بقره است. در جلد دوم آیات ۱۴۵ تا پایان سوره بقره مطرح شده است. سوره آل عمران در جلد سوم، بخش اول جزء سی ام قرآن از آغاز سوره نبأ تا آخر سوره طارق در جلد چهارم و بخش دوم جزء سی ام از سوره اعلی تا آخر قرآن (سوره ناس) در جلد پنجم و ۲۲ آیه سوره نساء در جلد ششم تفسیر شده است. در جلد ششم، فرهنگ لغات و اصطلاحات و تعبیرات پرتوی از قرآن که به همت سید محمد مهدی جعفری تهیه شده در حدود ۱۵۰ صفحه درج شده است که راهنمای مفیدی است.
سید محمود طالقانی «اسفند۱۲۸۹ﻫ.ش» در طالقان دیده به جهان گشود. در پنج سالگی وارد مکتبخانه شد، مقدمات حوزه را در تهران نزد پدر خواند و در ده سالگی راهی قم شد. در قم ابتدا به مدرسه رضویه رفت، بعد از آن وارد مدرسه فیضیه شد و تحصیلات خود را ادامه داد. سپس به نجف رفته و در آنجا از درس خارج سید ابوالحسن اصفهانی و محمدحسین غروی و آقا ضیاءالدین عراقی استفاده کرده و از سید ابوالحسن اصفهانی اجازه اجتهاد گرفت و بعد از مدتی به ایران بازگشت. بعد از بازگشت، از شیخ عبدالکریم حائری نیز به اخذ اجازه اجتهاد نائل شد و از سید شهاب الدین مرعشی نجفی و قمی اجازه نقل حدیث گرفت و بعد از رحلت شیخ عبدالکریم حائری به تهران آمد (۱۳۱۸).
در زمانی که سید محمود طالقانی قرآن را در متن زندگی قرار داد، دو مکتب مهم و مطرح زمانه در ایران یعنی مکتب لیبرالیسم و خصوصا مارکسیسم بر اکثر حوزه های سیاسی و اجتماعی مسلط شده بودند ولی پیشنهادهای اصلاحی دو مکتب فوق نتوانسته بود جامعه ایران را به طرف تعالی و پیشرفت سوق دهد.
سید محمود طالقانی «اسفند۱۲۸۹ﻫ.ش» در طالقان دیده به جهان گشود. در پنج سالگی وارد مکتبخانه شد، مقدمات حوزه را در تهران نزد پدر خواند و در ده سالگی راهی قم شد. در قم ابتدا به مدرسه رضویه رفت، بعد از آن وارد مدرسه فیضیه شد و تحصیلات خود را ادامه داد. سپس به نجف رفته و در آنجا از درس خارج سید ابوالحسن اصفهانی و محمدحسین غروی و آقا ضیاءالدین عراقی استفاده کرده و از سید ابوالحسن اصفهانی اجازه اجتهاد گرفت و بعد از مدتی به ایران بازگشت. بعد از بازگشت، از شیخ عبدالکریم حائری نیز به اخذ اجازه اجتهاد نائل شد و از سید شهاب الدین مرعشی نجفی و قمی اجازه نقل حدیث گرفت و بعد از رحلت شیخ عبدالکریم حائری به تهران آمد (۱۳۱۸).
در زمانی که سید محمود طالقانی قرآن را در متن زندگی قرار داد، دو مکتب مهم و مطرح زمانه در ایران یعنی مکتب لیبرالیسم و خصوصا مارکسیسم بر اکثر حوزه های سیاسی و اجتماعی مسلط شده بودند ولی پیشنهادهای اصلاحی دو مکتب فوق نتوانسته بود جامعه ایران را به طرف تعالی و پیشرفت سوق دهد.
wikishia: پرتوی_از_قرآن_(کتاب)