ویتامین ث

ویتامین ث یا ویتامین سی ( به انگلیسی: Vitamin C ) یا ال - آسکوربات یا اسکوربیک اسید ریز مغذی حیاتی برای گونه های پیشرفته پستانداران ( انسان، میمون ها و مانند این ها ) ، شمار اندکی از گونه های دیگر پستانداران ( به ویژه خوکچه هندی و خفاش ها ) ، تعدادی از گونه های پرندگان و برخی ماهی ها است. تقریباً به جز مواردی که در بالا ذکر گردید، بقیه جانداران این ویتامین را در بدن خود می سازند. [ ۱]
در سده نوزدهم و در جریان مبتلا شدن بسیاری از دریانوردان به بیماری اسکروی این دریانوردان چاره کار را در مصرف مرکبات دیدند و بالاخره در سال ۱۹۲۸ این ویتامین در میوه پرتقال کشف شد و اسید اسکوربیک نام گرفت.
ویتامین ث در طالبی، خربزه، مرکبات، کلم بروکلی، کلم قرمز، کیوی و فلفل دلمه ای فراوان یافت می شود. [ ۲] در برابر حرارت و مواد قلیایی و طول زمان از بین می رود. این ویتامین در واکنش های شیمیایی بدن یک حمل کننده الکترون است و از مهم ترین آنتی اکسیدان ها است که نقش مهمی در سلامتی بدن و دستگاه ایمنی دارد. [ ۳]
ویتامین c جامدی سفید رنگ و محلول در آب و غیر سمی با فرمول مولکولی C6H8O6 است. این مولکول آلی دارای گروه های عاملی استری و هیدروکسیل ( الکلی ) و همین طور آلکنی است. در واقع این مولکول اسیدی، فاقد گروه عاملی مشخصه اسیدهای آلی یا همان کربوکسیلیک اسیدها ( گروه عاملی کربوکسیل ) است! اما به دلیل وجود سیستم مزدوج ( یکی در میان ) پیوندهای دوگانه کربن - کربن و کربن - اکسیژن که می توانند بار منفی روی اکسیژن گروه هیدروکسیل را پخش کنند ( سه ساختار رزونانسی مختلف ) ، این مولکول خاصیت اسیدی دارد.
تولید این ماده برمی گردد به اوایل قرن بیستم میلادی که توسط ریچستین انجام شد. چند سال بعد از او، روچ توانست این فرایند را صنعتی کند. مواد اولیه تولید این اسید، ذرت یا گندمی است که ابتدا به گلوکز تبدیل می شود و در ادامه به سوربیتول تبدیل می شود. این ماده در کنار کاتالیزگر نیکل، اکسید می شود و سپس شسته می شود. در نهایت با هیدروکلریک اسید واکنش می دهد و اسید اسکوربیک خالص به وجود می آید. در آخرین مرحله تولید، اسید حاصل را فیلتر و خرد می کنند.
این مولکول در اثر مجاورت با هوای آزاد به مدت نسبتاً کوتاه، می تواند به راحتی با اکسیژن هوا واکنش داده و به C6H6O6 اکسید شود.
ویتامین ث آنتی اکسیدان است، یعنی از آسیب رادیکال آزاد به یاخته ها و بافت های بدن جلوگیری کرده و باعث تقویت دستگاه ایمنی می شود. این ویتامین موجب محافظت پوست در مقابل آثار مخرب اشعه ماورای بنفش نور خورشید می شود. همچنین این ویتامین به افزایش قدرت ایمنی بدن استحکام لثه ها و دندان ها کمک می کند. [ ۳] این ویتامین همچنین باعث ساخت کلاژن ( قوی ترین بخش بافت پیوندی که تمام اعضای بدن را در کنار هم نگه می دارد ) [ ۴] شده و در پیشگیری از بالارفتن کلسترول خون و ایجاد لخته های خونی در رگ مؤثر است. [ ۵] اشاره شده است که این ویتامین برخلاف تفکر همگان کمکی در پیشگیری از بروز سرماخوردگی نمی کند و فقط طول دوره بیماری را کوتاه و به تخفیف عوارض آن کمک می کند. همچنین مصرف این ویتامین باعث جذب بهتر آهن در بدن می شود و به افرادی که دچار کم خونی هستند توصیه می گردد. ویتامین ث به عقیده برخی کارشناسان احتمال بروز سکته مغزی در افراد غیر سیگاری را تا ۳۰٪ و در افراد سیگاری تا ۷۰٪ کاهش می دهد. به اعتقاد این محققان آنتی اکسیدان هایی مانند ویتامین ث احتمالاً سلول ها را از فشار اکسیدی که در سکته مغزی مؤثر هستند، حفظ می کند. البته به گفته دانشمندان ویتامین ث که از طریق مصرف طبیعی کسب شود، اثرش بسیار بیشتر است. همچنین در تحقیق دیگری دانشمندان مصرف این ویتامین را در تراکم استخوانی افراد مؤثر دانسته اند. [ ۶] در پژوهشی دیگر نیز گفته شده است که تزریق مقدار زیادی ویتامین ث به افرادی که دچار سرطان هستند باعث می شود که رشد سرطان در آن ها را متوقف کند. این ویتامین می تواند زنجیره ای مخرب در درون سلول بیمار به وجود آورد. گفته شده که تزریق این ویتامین به موش هایی که دچار تومور بودند، اندازه تومورهای آنان را به نصف کاهش داده است. [ ۷] این ویتامین از اکسید شدن سلول های چرب حاضر در غشاء سلولی توسط عوامل اکسید کننده جلوگیری می کند؛ با تداوم اکسید شدن سلول های چرب و ایجاد تغییراتی در سلول و ماده ژنتیکی سلول باعث بروز برخی سرطان ها می شود. [ ۸] محققان مصرف این ویتامین را به کسانی که از بیماری های قلبی رنج می برند نیز توصیه کرده اند؛ زیرا کمبود ویتامین ث باعث تصلب شریان شده و کمبود آن در بیماران قلبی همراه با خشکی و سفتی رگ ها می شود و باعث به وجود آمدن درد در این افراد می گردد. [ ۹]

ویتامین ث (ترانه). «ویتامین ث» یا «ویتامین سی» ( به انگلیسی: Vitamin C ) ترانه ای از کَن، گروه موسیقی کراوت راک آلمانی است که سال ۱۹۷۲ در آلبوم بامیه اژه منتشر شد. این ترانه به خاطر خط بیس پررنگ، سازهای کوبه ای پرتحرک و کُر جذابش مشهور است و همچنین به خاطر خط تکرارشونده ای که در آن دامو سوزوکی می خوانَد: «هی، تو! تو داری 'ویتامین ث'ت رو از دست می دی» ( Hey you! You're losing your Vitamin C ) .
«ویتامین ث» تا کنون در فیلم ها و مجموعه های تلویزیونی گوناگونی مورد استفاده قرار گرفته که از میان آنها می توان کبوتر مرده در خیابان بتهوون ( ۱۹۷۳ ) اثر سام فولر، خباثت ذاتی ( ۲۰۱۴ ) اثر پل توماس اندرسن و سریال The Get Down را نام برد. همچنین گروه آنکل نسخهٔ ریمکسی هشت دقیقه ای از ترانه در سال ۱۹۹۷ منتشر کرد که در آلبوم ریمیکس گروه کن با عنوان توهین به مقدسات ( Sacrilege ) از گروه کن قرار گرفت.

ویتامین ث (ascorbic acid)
(یا: اسید اسکوربیک) ترکیب آلی نسبتاً ساده ای با فرمول C۶H۸O۶. در میوه های مرکبات و سبزی ها یافت می شود. این ویتامین در آب محلول است و براثر جوشاندن طولانی تخریب می شود. بنابراین، جوشاندن یا پختن بیش از حد سبزی ها میزان ویتامین ث آن ها را کاهش می دهد. فقدان اسید اسکوربیک موجب بیماری اسکوربیتمی شود. در انسان، اسید اسکوربیک برای تولید کلاژن صحیح ضروری است. فقدان ویتامین ث موجب زخم های پوستی، مشکلات لثه و دندان، و خون ریزی مویرگ ها می شود که نتیجۀ جانشینی نوع غیرطبیعی کلاژن به جای نوع طبیعی آن در بافت هاست. نوعی آلوی بیلی گات استرالیایی، با نام علمی Terminalia ferdiandiana، غنی ترین منبع طبیعی ویتامین ث است و ۱۰۰برابر بیشتر از پرتقال ویتامین ث دارد.