ولایت تَخار ( سانسکریت: तुखार/توشارا، یونانی: Τόχαροι/تُخاروی، لاتین: Tochari/توچاری، تبتی: Tho - gar/توگار، چینی: 覩货罗/دولولو ) یکی از ۳۴ ولایت افغانستان است. این ولایت واقع در شمال افغانستان و هم مرز با تاجیکستان است و مرکز آن شهر تالقان می باشد. مساحت این ولایت ۱۲٬۴۵۷[ ۱] کیلومترمربع بوده و ۱٬۰۹۳٬۰۹۲ نفر[ ۲] جمعیت دارد.
ولایت تخار یکی از سرسبزترین ولایت های افغانستان به شمار می رود. رود آمودریا و رود کوکچه از ولسوالی دشت قلعهٔ این ولایت عبور نموده است. [ ۳]
چندین زبان از کلمه «تخار» به شکل های گوناگون در تعیین این منطقه استفاده کرده اند:
• نام تخار در منابع هند باستان به شکل توشارا ( तुखार ) آمده است که در زبان سانسکریت به معنی «برف سرد» می باشد. [ ۴]
• یونانیان باستان این منطقه را به نام تخاروی ( Τόχαροι ) می شناختند.
• در زبان لاتین نام تخار به صورت توچاری ( Tochari ) آمده است. [ ۵]
• نام تخار در متن های بودایی قرن چهارم میلادی مانند ویبهاسا - ساسترا با عنوان «توخارا» ( Tokhara ) ثبت شده است.
• در منابع تبتی، نام این منطقه تحت عنوان تودخار ( Thod - kar ) [ ۶] یا توگار ( Tho - gar ) آمده است. [ ۷]
• نام تخار در زبان چینی به صورت دولولو ( 覩 货 罗 ) یا تولولو ( 吐火罗 ) مشاهده می شود[ ۸] که اولین بار در دوره «وی شمالی» ( ۳۸۶–۵۳۴ م ) ذکر گردید. [ ۹] در زمان فرمانروایی سلسله تانگ، این نام به شکل تولولو ( 土豁羅 ) دیده می شود. نام های چینی دیگر تخار دوشالو ( 土豁羅 ) ، دوقالو ( 兜沙羅 ) یا دوهالو ( 覩貨羅 ) هستند.
تخارها که نخستین اقوام آریایی بلخ بودند، در قرن سوم پیش از میلاد ساکن ترکستان چین شدند. اما در میانه قرن دوم پیش از میلاد براثر تهاجمات هون ها به نواحی غربی تر کوچ کردند. دو قوم تخاری یوئه چی و ووسون ابتدا به سمت فرغانه و سپس به قلمرو یونان باختری پیش روی کردند. یوئه چی ها و ووسون ها میان سالهای ۱۴۰ الی ۱۳۰ ق. م به قلمرو دولت یونانی بلخ حمله ور شدند و پس از برانداختن آنها دولت کوشانیان را بنیاد نهادند که پس از امپراتوری تانگ دومین امپراتوری بزرگ دنیا به شمار می رفت.
پس از تضعیف کوشانیان، به ترتیب کیداریان، هفتالیان، ترکان غربی و ساسانیان بر تخارستان حکومت نمودند. در ۶۵۲ میلادی یا ۳۲ قمری تخارستان به دست عبدالله بن عامر فتح گردید و به قلمرو مسلمانان افزوده شد. در این دوره به ترتیب طاهریان، صفاریان، سامانیان، فریغونیان، غزنویان، سلجوقیان، غوریان، خوارزمشاهیان، مغولان، کرتیان، و تیموریان بر تخارستان حکومت کردند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفولایت تخار یکی از سرسبزترین ولایت های افغانستان به شمار می رود. رود آمودریا و رود کوکچه از ولسوالی دشت قلعهٔ این ولایت عبور نموده است. [ ۳]
چندین زبان از کلمه «تخار» به شکل های گوناگون در تعیین این منطقه استفاده کرده اند:
• نام تخار در منابع هند باستان به شکل توشارا ( तुखार ) آمده است که در زبان سانسکریت به معنی «برف سرد» می باشد. [ ۴]
• یونانیان باستان این منطقه را به نام تخاروی ( Τόχαροι ) می شناختند.
• در زبان لاتین نام تخار به صورت توچاری ( Tochari ) آمده است. [ ۵]
• نام تخار در متن های بودایی قرن چهارم میلادی مانند ویبهاسا - ساسترا با عنوان «توخارا» ( Tokhara ) ثبت شده است.
• در منابع تبتی، نام این منطقه تحت عنوان تودخار ( Thod - kar ) [ ۶] یا توگار ( Tho - gar ) آمده است. [ ۷]
• نام تخار در زبان چینی به صورت دولولو ( 覩 货 罗 ) یا تولولو ( 吐火罗 ) مشاهده می شود[ ۸] که اولین بار در دوره «وی شمالی» ( ۳۸۶–۵۳۴ م ) ذکر گردید. [ ۹] در زمان فرمانروایی سلسله تانگ، این نام به شکل تولولو ( 土豁羅 ) دیده می شود. نام های چینی دیگر تخار دوشالو ( 土豁羅 ) ، دوقالو ( 兜沙羅 ) یا دوهالو ( 覩貨羅 ) هستند.
تخارها که نخستین اقوام آریایی بلخ بودند، در قرن سوم پیش از میلاد ساکن ترکستان چین شدند. اما در میانه قرن دوم پیش از میلاد براثر تهاجمات هون ها به نواحی غربی تر کوچ کردند. دو قوم تخاری یوئه چی و ووسون ابتدا به سمت فرغانه و سپس به قلمرو یونان باختری پیش روی کردند. یوئه چی ها و ووسون ها میان سالهای ۱۴۰ الی ۱۳۰ ق. م به قلمرو دولت یونانی بلخ حمله ور شدند و پس از برانداختن آنها دولت کوشانیان را بنیاد نهادند که پس از امپراتوری تانگ دومین امپراتوری بزرگ دنیا به شمار می رفت.
پس از تضعیف کوشانیان، به ترتیب کیداریان، هفتالیان، ترکان غربی و ساسانیان بر تخارستان حکومت نمودند. در ۶۵۲ میلادی یا ۳۲ قمری تخارستان به دست عبدالله بن عامر فتح گردید و به قلمرو مسلمانان افزوده شد. در این دوره به ترتیب طاهریان، صفاریان، سامانیان، فریغونیان، غزنویان، سلجوقیان، غوریان، خوارزمشاهیان، مغولان، کرتیان، و تیموریان بر تخارستان حکومت کردند.
wiki: ولایت تخار