ولایت بادغیس ( اوستایی:Vāitigaēsa/وایتیگَئیسه، ارمنی:Watagēs/وَتَگیس یا Watgēs/وَتگیس، لاتین:Badghis ) [ ۲] از ولایت های شمال باختر کشور افغانستان به مرکزیت شهر قلعهٔ نو است. بادغیس از باختر به ولایت هرات، از خاور به ولایت فاریاب، از شمال به کشور ترکمنستان و از جنوب با ولایت غور همسایه می باشد. این ولایت ۲۳٬۰۰۰ کیلومتر مربع مساحت دارد و دارای شش ولسوالی می باشد.
بادغیس از ولایات کوهستانی افغانستان است که راه های دشوار گذری دارد. برخی چشم اندازهای طبیعی این ولایت در افغانستان کم مانند هستند. این ولایت دارای راه های پیوندی چندانی نیست. بسیاری از باشندگان ناچارند از چهارپایان استفاده کنند. [ ۳] بیشتر مردم بادغیس کشاورز به روش های کهن و سنتی هستند و پس از پسته، خربزه دومین منبع درآمد کشاورزان بادغیس است. بادغیس نزدیک به سی هزار هکتار جنگل پسته دارد که کمتر از یک سده پیش پهنای این جنگل ها به نود هزار هکتار زمین می رسید و برش درختان پسته توسط مردم همچنان ادامه دارد. بادغیس از ولایات دور افتادهٔ افغانستان است که از لحاظ بازسازی شاهد کمترین توجه از سوی حکومت مرکزی بود. کمبود آب بهداشتی از مهم ترین دشواریهای مردم بادغیس است. [ ۴]
بادغیس نامی است کهن که در یشت ها از آن با عنوان «Vāitigaēsa/وایتیگَئیسه» آمده است، وایتیگَئیسه یاوائیتی گئس نام دوازدهمین کوهی بوده که در زمین پدیدار گشته است.
این واژهٔ اوستایی در بندهش به صورت «وادگِس» یا «وادغِس» آمده است. بادغیس کوهی است در مرزهای بادغیسان است و آنجا ناحیه ای است پربار و درخت.
یاقوت الحموی بادغیس را محل وزش بادهای بسیار معنا کرده است و اصل آن را بادخیز می داند؛ ولی این وجه اشتقاق اساسی ندارد.
بادغیس در زمان ساسانیان در قلمرو آن دولت بوده است و پس از آنکه به روزگار خسرو اول انوشیروان جزو مناطق چهارده گانهٔ خراسان درآمد و حکمران آن یکی از چهار مرزبان خراسان، ملقب به برازان بود.
بادغیس از نواحی اسقف نشین ساسانیان به شمار می رفت که به سبب واقع شدن در مرزهای شمال شرقی امپراتوری ساسانیان، در معرض تهاجم ترکان و هپتالیان قرار داشت.
بادغیس جز قلمرو هپتالیان محسوب می گردید اما در مقابل پیشروی سپاه اسلام، به سرکردگی نیزک طرخان دست به مقاومت زد.
منصور، اُستاذسیس، پیام آور دیگر خراسانی در بادغیس ظهور کرد. در سدهٔ سوم هجری ( نهم میلادی ) ، بادغیس جزئی از قلمرو طاهریان بود و در این دوره حنظله بادغیسی، یکی از نخستین شاعران پارسی گوی در بادغیس می زیست. بادغیس در سال ۸۷۳/۲۵۹ به دست صفاریان افتاد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفبادغیس از ولایات کوهستانی افغانستان است که راه های دشوار گذری دارد. برخی چشم اندازهای طبیعی این ولایت در افغانستان کم مانند هستند. این ولایت دارای راه های پیوندی چندانی نیست. بسیاری از باشندگان ناچارند از چهارپایان استفاده کنند. [ ۳] بیشتر مردم بادغیس کشاورز به روش های کهن و سنتی هستند و پس از پسته، خربزه دومین منبع درآمد کشاورزان بادغیس است. بادغیس نزدیک به سی هزار هکتار جنگل پسته دارد که کمتر از یک سده پیش پهنای این جنگل ها به نود هزار هکتار زمین می رسید و برش درختان پسته توسط مردم همچنان ادامه دارد. بادغیس از ولایات دور افتادهٔ افغانستان است که از لحاظ بازسازی شاهد کمترین توجه از سوی حکومت مرکزی بود. کمبود آب بهداشتی از مهم ترین دشواریهای مردم بادغیس است. [ ۴]
بادغیس نامی است کهن که در یشت ها از آن با عنوان «Vāitigaēsa/وایتیگَئیسه» آمده است، وایتیگَئیسه یاوائیتی گئس نام دوازدهمین کوهی بوده که در زمین پدیدار گشته است.
این واژهٔ اوستایی در بندهش به صورت «وادگِس» یا «وادغِس» آمده است. بادغیس کوهی است در مرزهای بادغیسان است و آنجا ناحیه ای است پربار و درخت.
یاقوت الحموی بادغیس را محل وزش بادهای بسیار معنا کرده است و اصل آن را بادخیز می داند؛ ولی این وجه اشتقاق اساسی ندارد.
بادغیس در زمان ساسانیان در قلمرو آن دولت بوده است و پس از آنکه به روزگار خسرو اول انوشیروان جزو مناطق چهارده گانهٔ خراسان درآمد و حکمران آن یکی از چهار مرزبان خراسان، ملقب به برازان بود.
بادغیس از نواحی اسقف نشین ساسانیان به شمار می رفت که به سبب واقع شدن در مرزهای شمال شرقی امپراتوری ساسانیان، در معرض تهاجم ترکان و هپتالیان قرار داشت.
بادغیس جز قلمرو هپتالیان محسوب می گردید اما در مقابل پیشروی سپاه اسلام، به سرکردگی نیزک طرخان دست به مقاومت زد.
منصور، اُستاذسیس، پیام آور دیگر خراسانی در بادغیس ظهور کرد. در سدهٔ سوم هجری ( نهم میلادی ) ، بادغیس جزئی از قلمرو طاهریان بود و در این دوره حنظله بادغیسی، یکی از نخستین شاعران پارسی گوی در بادغیس می زیست. بادغیس در سال ۸۷۳/۲۵۹ به دست صفاریان افتاد.
wiki: ولایت بادغیس