وقف

[ویکی فقه] وقف عقدی است که ثمرۀ آن حبس کردن اصل، و رها کردن منفعت آن است.
وقف در لغت به معنای ایستادن یا به حالت ایستاده ماندن و آرام گرفتن است . و در اصطلاح فقهی، عقدی است که ثمرۀ آن حبس کردن اصل، و رها کردن منفعت آن است. به عبارت دیگر؛ « حبس کردن چیزی از طرف مالکش به وجهی از وجوه، به نحوی که فروش آن ممنوع باشد، به ارث منتقل نگردد قابل هبه نباشد، فروخته نشود و به رهن و اجاره و عاریت و از این قبیل داده نشود. و صرف کردن آن مال در جهتی که واقف تعیین کرده است»

[ویکی شیعه] وقف از عقود اسلامی به معنای بخشش عین مال جهت بهره برداری از منافع آن -بدون دریافت عوض- است. لفظ وقف در قرآن به کار نرفته، اما احادیث بسیاری به استحباب وقف اشاره کرده و احکام آن را شرح داده اند. وقف می تواند برای یک شخص یا گروه خاص، یا به منظور یک هدف عمومی و برای همه مردم باشد.
وقف در اصطلاح فقهاء به معنای حبس کردن مال و جاری کردن منفعت یا ثمره آن، بدون دریافت عوض است. منظور از حبس کردن این است که پس از وقف، از نقل و انتقال مال یا از بین رفتن آن جلوگیری و منافع آن در مقصد مورد نظر هزینه می شود. از همین رو گاهی وقف را صدقه جاریه می نامند. چرا که منافع آن پیوسته باقی می ماند.
وقف را دارای چهار رکن دانسته اند:

[ویکی اهل البیت] کلیدواژه: صدقه، وقف، وقف منفعت، وقف انتفاع، وقف عام، وقف خاص، صیغه وقف، احکام وقف، فروش اموال وقفی
«وقف» عبارت است از: «حبس کردن عینِ ملک و رهاکردن منفعت آن - که باید در مورد نظر واقف مصرف شود -».
یکی از بارزترین مصداق های تزکیه، صدقه است و کاملترین مصداق صدقه، وقف است که به واسطه آن، اصل مال انسان ثابت می ماند و فرع (:منافع) آن نیز بادوام و ثباتِ آن اصل، جریان خواهد داشت و هیچ صدقه ای چون «وقف» چنین مزیتی جاودانه ندارد؛ چنان که امام صادق علیه السلام می فرماید: «خَیْرُ ما یُخْلِفُهُ الرَّجُلُ بَعْدَهُ ثَلاثَةٌ: وَلَدٌ بارٌّ یَسْتَغْفِرُلَهُ وَ سُنَّةُ خَیْرٍ یُقْتَدی بِهِ فیها وَ صَدَقَةٌ تَجْری مِنْ بَعْدِهِ».
بهترین چیزی که انسان پس از خود بر جای می گذارد، سه چیز است: فرزند نیکوکاری که برایش آمرزش طلبد؛ روشی نیک که مردم از آن پیروی کنند و صدقه ای که پس از او جاری باشد.
اطلاق صدقه بر وقف و نظایر آن، برای این است که امور مزبور نشانه صداقت ایمان واقف است. فضیلت وقف چون دیگر صدقات، در این است که خداوند شخصاً آن را می پذیرد؛ چنان که فرموده است: «الَمْ یَعْلَمُوا انَّ اللَّهَ هُوَ یَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ یَأْخُذُ الصَّدَقاتِ»؛ آیا نمی دانستند که خداوند است که توبه را از بندگانش می پذیرد و صدقات را می گیرد؟!».
وقف به اعتبار موقوفه و موقوف علیه به انواع زیر تقسیم می شود:
فروش و نقل اموال وقفی - در وقف خاص و وقف عامی که برای عناوین عمومی مانند فقرا وقف شده است - جایز نیست، مگر در موارد زیر:

[ویکی الکتاب] معنی حِسَابِیَهْ: حساب من(هاء آخرآن های وقف است ، که اصطلاحا آن را های استراحت مینامند )
معنی کِتَابِیَهْ: کتاب من(هاء آخرآن های وقف است ، که اصطلاحا آن را های استراحت مینامند )
معنی لَّکِنَّاْ: ولی من (اصل آن لکن انا بوده که همزه انا بعد از نقل فتحهاش به نون حذف شده ، و دو نون در یکدیگر ادغام گردیده که در حالت وصل با نون مشدد و با صدای بالا و بدون الف قرائت میشود ، و در حالت وقف با الف ، مانند کلمه انا که ضمیر تکلم است و در حالت وصلی به صور...
تکرار در قرآن: ۴(بار)
حبس شدن و حبس کردن متوقف شدن و متوقف کردن، وقف شرعی از آن است که اصل چیزی را حبس و نفع آن را آزاد می‏گذارند . آنها را بازدارید و متوقف کنید که از اعمالشان مسئولند. . وقف چون با حرف علی متعدی شود به معنی اطلاع دادن باشد «وَقَفَ فُلاناً عَلَی الشَّیْ‏ءِ:اِطَّلَعَهُ عَلَیْهِ» یعنی: ای کاش ببینی آنگاه که بر آتش مشرف شدند و مطلع گشتند و گفتند ایکاش بدنیا برگردانده می‏شدیم. * . ایکاش می‏دیدی آنوقت که ظالمان نزد پروردگارشان باز داشته شده‏اند.

[ویکی فقه] وقف (ابهام زدایی). واژه وقف ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • وقف (فقه)، عقدی با ثمرۀ حبس کردن اصل مال، و رها کردن منفعت• وقف (تجوید)، از اصطلاحات علم تجوید به معنای توقف بر یک کلمه و جدا ساختن آن از کلمه بعد
...

[ویکی فقه] وقف (تجوید). توقف بر یک کلمه و جدا ساختن آن از کلمه بعد را وقف گویند.
«وقف» به معنای توقف و درنگ است و در اصطلاح تجوید ، جدا ساختن یک کلمه از کلمه بعد را وقف می گویند. در مقابل وقف «وصل»، و بین وقف و وصل «سکته» است. «وصل» آن است که هنگام قرائت ، بدون مکث و درنگ، کلمه به کلمات بعدی متصل شود. گاهی از وصل، به «اِدراج» تعبیر می شود.
فایده وقف
هنگام وقف، صدا و نَفَس هر دو قطع می شوند و نَفَس، تازه می شود؛ همین فایده وقف است. چون خواندن یک سوره یا آیه به یک نَفَس دشوار است، برای تازه کردن نَفَس، وقف می تواند مفید باشد. در وصل، هیچ یک از این دو عمل انجام نمی گیرد؛ ولی در سکته ، صدا قطع می شود و بدون این که نَفَس، تازه شود، قرائت قرآن پس از مکثی کوتاه ادامه می یابد. بنابراین، سکته همان حالتی است که امروز آن را مکث کوتاه نامیده اند و علامت آن ویرگول (،) است.
اقسام وقف
وقف به اعتبارات گوناگون دارای اقسامی است که عبارتند از: وقف اختیاری ؛ وقف اضطراری ؛ وقف اختباری ؛ وقف انتظاری ؛ وقف ابدال ؛ وقف تام ؛ وقف شبه تام ؛ وقف اتم ؛ وقف اثبات ؛ وقف حسن ؛ وقف احسن ؛ وقف کافی ؛ وقف اکفی ؛ وقف غفران ؛ وقف معانقه ؛ وقف اشمام ؛ وقف ادغام ؛ وقف اسکان ؛ وقف روم ؛ ….
انواع وقف
...

[ویکی فقه] وقف (فقه). وقف عقدی است که ثمرۀ آن حبس کردن اصل، و رها کردن منفعت آن است.
وقف در لغت به معنای ایستادن یا به حالت ایستاده ماندن و آرام گرفتن است . و در اصطلاح فقهی، عقدی است که ثمرۀ آن حبس کردن اصل، و رها کردن منفعت آن است. به عبارت دیگر؛ « حبس کردن چیزی از طرف مالکش به وجهی از وجوه، به نحوی که فروش آن ممنوع باشد، به ارث منتقل نگردد قابل هبه نباشد، فروخته نشود و به رهن و اجاره و عاریت و از این قبیل داده نشود. و صرف کردن آن مال در جهتی که واقف تعیین کرده است»
اقسام وقف
وقف به اعتبار موقوف علیه به عام و خاص تقسیم می شود.وقف عام ، وقفی است که مقصود از آن امور خیریه است و مخصوص دسته و طبقه معینی نیست مانند وقف بر فقرا، وقف بر طلّاب و مدارس و مساجد، و مقابل آن وقف خاص است و آن وقفی است که مخصوص دسته معین و خاصی است، مانند وقف بر اولاد یا افراد و یا طبقه ای خاص از مردم .
نگاهی به وقف در قبل از اسلام
هر چند قبل از اسلام وقف به معنای دقیق کلمه وجود نداشت ولی انواعی از تخصیص اموال و املاک به معابد و امور خیریه و افراد وجود داشته که از جهاتی شباهت هایی با وقف داشته اند. از جمله در بخشی از کتاب دانیال نبی که به زبان آرامی است چنین آمده است: «گناهان خود را به (صیدقا) و خطایای خود را بر احسان نمودن بر فقیران فدیه بده» ، اما شافعی در رساله الإمام ، ، می گوید: تا آنجا که دانسته ام مردم جاهلیت خانه و زمینی را برای خدا حبس نکرده اند و حبس تنها از طرف مسلمین صورت گرفته است.دکتر الکبیسی در فقد بیان امام شافعی می گوید: ظاهر کلام وی چنین می رساد که مفهوم انواع حبس در میان امت های پیش از اسلام به طور کلی ناشناخته بوده، ولی این معنی حقیقت ندارد زیرا حبس پیش از اسلام نیز معروف بوده گرچه به نام حبس یا وقف نامیده نمی شده است . امت ها با اختلاف ادیان و معتقداتشان با انواعی از تصرفات مالی آشنا بودند که از حیث مفهوم دور از حدود معنای وقف اسلامی نبود...اوقاف ابراهیم خلیل (علیه السلام) که تا امروز نیز باقی است خود بهترین دلیل است بر وجود وقف قبل از اسلام و نیز هنگام فتح شوش در بقعه دانیال نبی سندی به دست آمد که به موجب آن گنجی برای پرداخت وام های بدون ربح اختصاص یا فقه بود و خلیفه دستور داد که گنج به دست آمده به بیت المال منتقل شده، طبق دستور مندرج در سند عمل شود.
وقف در قرآن
...

[ویکی فقه] وقف (قرآن). توقف بر یک کلمه و جدا ساختن آن از کلمه بعد را وقف گویند.
«وقف» به معنای توقف و درنگ است و در اصطلاح تجوید ، جدا ساختن یک کلمه از کلمه بعد را وقف می گویند. در مقابل وقف «وصل»، و بین وقف و وصل «سکته» است. «وصل» آن است که هنگام قرائت ، بدون مکث و درنگ، کلمه به کلمات بعدی متصل شود. گاهی از وصل، به «اِدراج» تعبیر می شود.

وقف (استان قنا). وقف نام شهر و شهرستانی در استان قنا مصر است.

وَقْف (حقوق)
(در لغت به معنای ایستادن و نگه داشتن) در اصطلاح فقه و حقوق، عقدی که به موجب آن شخصی مال معیّنی از اموالش را جهت استفادۀ شخص یا اشخاصی یا مؤسسه ای اختصاص می دهد، و پس از آن مال مذکور از ملکیّت واقف خارج شده و قابل نقل وانتقال یا هرگونه تصرفاتی که موجب تلف شدن آن شود، نخواهد بود. وقف کننده را واقف، مال وقف شده را موقوفه، سندی که مشخصات مِلک وقفی و موضوع وقف در آن نوشته شده وقف نامه، و کسی که استیفای منافع موقوفه به او واگذار شده است را موقوف علیه گویند. وقف به ایجاب از طرف واقف و قبول از طرف موقوفٌ علیه یا نمایندۀ قانونی آن ها واقع می شود، در صورتی که محصور باشند. چنانچه موقوف علیه غیر محصور باشد، مانند وقف بر فقرا یا وقف بر مصالح عامه، قبول حاکم شرط است. اگر واقف عین موقوفه را به تصرف موقوفٌ علیه ندهد، عقد محقق نمی شود. به موجب مواد ۷۲ و ۷۴ قانون مدنی وقف بر نفس که واقف خود را موقوفٌ علیه قرار دهد، باطل است، مگر در وقف بر مصالح عام که خود واقف نیز مصداق موقوفٌ علیه باشد. در وقف عام، مال برای امور خیریه مصرف می شود. ادارۀ امور موقوفه برعهدۀ متولّی است. ممکن است واقف در عقد، خود را متولّی قرار داده و یا شخص دیگری را به عنوان متولّی تعیین کرده باشد. چنانچه متولّی تعیین نکرده باشد، وقف عام است و ادارۀ امور موقوفه طبق نظر ولی فقیه خواهد بود، ولی در وقف خاص، خود موقوفٌ علیه وظایف تولیت را انجام می دهد. همچنین، واقف می تواند در عقد یک یا چند تن را نیز به عنوان ناظر بر متولّی قرار دهد. به وقف مالی که برای انجام کارهایی که ثواب آن به اموات می رسد، وقفِ اموات گویند. در ایران طبق اعلام سازمان اوقاف ۱۲۷هزار واقف وجود دارد و نزدیک به ۱۳ شهر در کشور بیش از ۵۰ درصد وقف اند. میانگین وقف بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ۲۰۰ وقف در سال بوده که این رقم در سال ۱۳۸۹ به حدود ۹۰۰ وقف رسیده است.