وسفونجرد

وسفونجرد یا بسنگرد روستایی در ۷۵ کیلومتری غرب قم، ۴۷ کیلومتری ساوه، ۱۳۰ کیلومتری شهر اراک و ۲۱۰ کیلومتری تهران است. درگذشته نزدیک، این روستا یکی از روستاهای شهرستان تفرش بود.
واژه وسفونجرد معرب کلمهٔ بسنگرد است. پسوند گرد که در جاینام های ایرانی زیاد دیده می شود از فعل کردن و به معنای «ساخته توسط . . . » است.
مردم بسنگرد برخلاف روستاهای اطراف که بیشتر خلج هستند به زبان فارسی صحبت می کنند، و برخی واژه های خاص گویش خود را دارا هستند. براساس پژوهشهای یکی از باستان شناسان بومی این منطقه، تاریخچه زندگی در این روستا به حدود ۳۰۰۰ سال قبل می رسد. عباس زاده در توضیح سابقهٔ وسفونجرد می گوید: «چون در حدود ۱۷ کیلومتری این روستا در روستای دولت آباد، در تپه گردالی آثاری از حدود ۵۰۰۰ سال پیش بدست آمده، احتمال دارد که در آینده نزدیک آثاری قدیمی تر در این منطقه نیز بدست بیاید. »
قدیمی ترین اثر بدست آمده در این روستا کاسه و قوری سفالی مربوط به عصر آهن ( ۱۴۵۰ - ۵۵۰ قبل از میلاد ) است. همچنین در این روستا چندین سنگ آسیاب آبی مربوط دوره ساسانیان نیز بر جای مانده است که نشان از رونق این روستا در دوره ساسانی دارد. از دوره صفویان نیز آثار زیادی همچون حمام خزینهٔ روستا، سنگ قبرهای بالای استخر مادِوِنان باقی مانده اند.
بسنگرد روستایی ییلاقی در دامنه رشته کوه های مرکزی ایران است. آب و هوای این روستا در زمستان سرد و خشک، و در تابستان معتدل است. وسفونجرد از نظر ریخت شناسی، روستایی «پلکانی» است که در دو طرف دامنه کوهی ساخته شده است. درگذشته بیشتر خانه ها از خشت و گل ساخته می شدند و دارای ایوانی رو به دشت بودند، اما امروزه بیشتر خانه های خشتی - گلی جای خود را به خانه های آجری با سقف شیروانی یا مسطح آهنی داده اند.
بافت اصلی و قدیمی روستا شامل محله بالا و محله پایین می شود، اما در کنار این دو محلهٔ قدیمی، محلات جدیدی همچون شَلبِبا، بونَبا، درآسیاب و الله محمدعلی ساخته شده اند.
بسنگرد دارای دو دشت چسبیده به روستا به نام های باغ بالا و باغ پایین است که عمده زمین های کشاورزی و باغهای روستا در امتداد این دو دشت قرار دارند؛ بقیه دشتهای روستا به صورت مزارعی بزرگ در اطراف روستا واقعند. مادونان، باگزنه، احمدآباد، بادشته، قزل چشمه و بستان از مهمترین مزارع اطراف این روستا هستند. آب کشاورزی روستا از طریق قنات اصلی روستا که در شمال غربی روستا در مزرعه باغ بالا قرار دارد تأمین می شود، و درطی یازده روز کل زمین های کشاورزی روستا را سیراب می کند. در روستا چشمه و قنات های دیگری همچون قنات دیلیون و چشمه محله بالا وجود دارند که در آبیاری زمین های روستا به قنات اصلی ده کمک می کنند.