وزارت بازرگانی

[ویکی فقه] بازرگانی، وزارت، از وزارت خانه های ایران که عهده دار تنظیم و اجرای سیاست ها و مقررات بازرگانی داخلی و خارجی کشور است.
حکومت های ایرانی قبل و بعد از اسلام همواره به بازرگانی و مبادله کالا با دیگر کشورها توجه می کرده اند. مداخله دولت های پیشین در بازرگانی تنها به برقراری امنیت و دایر نگاه داشتن راه ها، و احیاناً احداث کاروانسراها و انعقاد قراردادهای تجارتی با دیگر کشورها منحصر بوده و تا اواخر قرن سیزدهم، از این حد فراتر نرفته تا این که در دوره قاجاریه برای اولین بار بازرگانی ایران دارای تشکیلات تجارتی شده است.

سیر تاریخی تشکیل وزارت بازرگانی قبل از انقلاب اسلامی
← از سال ۱۳۵۷ش تا سال ۱۳۶۰ش
...

وزارتخانه ای با هدف فراهم کردن موجبات توسعه و بهبود امور بازرگانی کشور. وظایف این وزارتخانه پیش از آن توسط «وزارت فواید عامه»، «وزارت فواید عامه و فلاحت و تجارت»، «وزارت اقتصاد ملّی»، «ادارۀ کلّ تجارت» و «وزارت تجارت» انجام می شد. از ۱۳۲۰ش «وزارت بازرگانی و پیشه و هنر» به وجود آمد. در ۱۳۲۶ وزارت اقتصاد ملّی تأسیس، و در ۱۳۳۵ به دو وزارتخانۀ «بازرگانی» و «صنایع و معادن» تقسیم شد. در ۱۳۳۶ «وزارت گمرکات و انحصارات» شکل گرفت و ادارۀ گمرک به آن اضافه شد. در ۱۳۴۰ این وزارتخانه منحل و جزئی از وزارت بازرگانی شد و ادارۀ کل گمرک نیز به وزارت بازرگانی پیوست. از ۱۳۴۱ وزارت بازرگانی و وزارت صنایع و معادن ادغام و «وزارت اقتصاد» تأسیس شد. در ۱۳۵۳ وزارت اقتصاد با وزارت دارایی یکی شد و «وزارت امور اقتصادی و دارایی» پدید آمد. همچنین، دو وزارتخانۀ بازرگانی و صنایع و معادن نیز جداگانه به انجام وظایف خود ادامه دادند. وظایف وزارت بازرگانی در سه بخش سیاست گزاری، برنامه ریزی و هدایت و هماهنگی امور بازرگانی است. سازمان های وابسته به این وزارتخانه عبارت اند از سازمان مرکزی تعاون کشور، انجمن بازرگانی ایران، سازمان بورس تهران، اتاق بازرگانی، سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان، صندوق ضمانت صادرات ایران، دفتر نمایندگی تام الاختیار تجاری، مناقصه گذاری، سازمان های چای، غلّه، قند و شکر (شرکت سهامی)، سازمان گسترش خدمات بازرگانی، سازمان بازرسی و نظارت بر قیمت و توزیع کالا، شرکت خدمات مهندسین مشاور ایران، شرکت سهامی بازرگانی دولتی ایران، شرکت سهامی فرش ایران، شرکت سهامی عام کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، شرکت توسعۀ صادرات ایران، شرکت نمایشگاه های بین المللی، گمرک ایران، مؤسسۀ مطالعات و پژوهش های بازرگانی، مرکز آموزش بازرگانی، مرکز امور اصناف و بازرگانان، مرکز ملّی شماره گذاری کالا و خدمات، و مراکز تهیه و توزیع کالا.