هیستون دِاَستیلازها ( انگلیسی: Histone deacetylase ) یا به اختصار HDAC، گروهی از آنزیم ها هستند که کارشان برداشتن گروه عاملی استیل ( O=C - CH3 ) از یک اسید آمینه «اپسیلون - اِن - استیل لیزین» در یک مولکول هیستون است که بدان اجازه می دهد تا محکم تر به دی ان ای بپیچد. این موضوع مهم است، چرا که دی ان ای به دور هیستون ها حلقه زده اند و بیان دی ان ای توسط فرایند اَستیله شدن یا دِاَستیله شدن تنظیم می شود.
عملکرد هیستون دِاَستیلازها دقیقاً متضاد با عملکرد هیستون استیل ترانسفرازهاست. امروزه آنزیم های هیستون دِاَستیلاز را، «لیزین دِاَستیلاز» ( KDAC ) هم می نامند تا بدین ترتیب به عملکرد و هدف آنها هم اشاره شود که پروتئین های غیرهیستونی را نیز در بر می گیرد. [ ۲]
آنزیم های هیستون دِاَستیلاز انسان را برحسب هم ساخت شناسی توالی ژنی آنان در مخمر و همچنین نحوهٔ سازماندهی دومِـین آنان، به چهار ردهٔ بزرگ تقسیم می کنند:[ ۳]
همگی این آنزیم ها ( بجز ردهٔ ۳ ) حاوی روی هستند و به آنها «هیستون دِاَستیلازهای وابسته به روی» می گویند. [ ۴] اینها یک تاشدگی کلاسیک آرژیناز دارند و از لحاظ ساختاری و مکانیکی با پروتئین های «سیرتوئین» ( ردهٔ ۳ ) تفاوت دارند که دچار تاشدگی روسمان می شوند و عملکردشان وابسته به نیکوتین آمید آدنین دی نوکلئوتید است. [ ۵]
جهش های ارثی در ژن FUS که یک پروتئین متصل شونده به آران ای/دی ان ای را می سازد، در بروز بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک ( ALS ) مؤثر است. [ ۶] FUS در پاسخ جبرانی هنگام صدمه دیدن دی ان ای نقش بسیار مهمی دارد، از جمله واکنش مستقیمی که با هیستون دِاَستیلاز ۱ ( HDAC1 ) ایجاد می کند. [ ۶]
بیماری آتاکسی - تلانژکتازی در اثر جهش در ژن ATM رخ می دهد. این ژن برای بازسازی دی ان ای لازم است. [ ۷] جهش در این ژن سبب می شود تا یاخته های عصبی شروع به تجمیع هیستون دِاَستیلاز ۴ ( HDAC4 ) کنند که استیلاسیون هیستون را تشدید کرده بیان ژنی را در ساخته های عصبی دگرگون می کند و به این ترتیب زمینه برای تخریب عصبی و بروز بیماری آتاکسی - تلانژکتازی مهیا می شود. [ ۸]
داروهای بازدارندهٔ هیستون داستیلاز، سابقه ای طولانی در روان پزشکی و عصب شناسی برای درمان برخی بیماری های خُلق و تشنج ها دارند. یک نمونه از این داروها والپروات است.
در عصر حاضر پژوهش هایی بر روی این بازدارنده ها جهت درمان بیماری های تخریبی عصبی[ ۹] [ ۱۰] و درمان سرطان ها[ ۱۱] [ ۱۲] انجام شده است.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفعملکرد هیستون دِاَستیلازها دقیقاً متضاد با عملکرد هیستون استیل ترانسفرازهاست. امروزه آنزیم های هیستون دِاَستیلاز را، «لیزین دِاَستیلاز» ( KDAC ) هم می نامند تا بدین ترتیب به عملکرد و هدف آنها هم اشاره شود که پروتئین های غیرهیستونی را نیز در بر می گیرد. [ ۲]
آنزیم های هیستون دِاَستیلاز انسان را برحسب هم ساخت شناسی توالی ژنی آنان در مخمر و همچنین نحوهٔ سازماندهی دومِـین آنان، به چهار ردهٔ بزرگ تقسیم می کنند:[ ۳]
همگی این آنزیم ها ( بجز ردهٔ ۳ ) حاوی روی هستند و به آنها «هیستون دِاَستیلازهای وابسته به روی» می گویند. [ ۴] اینها یک تاشدگی کلاسیک آرژیناز دارند و از لحاظ ساختاری و مکانیکی با پروتئین های «سیرتوئین» ( ردهٔ ۳ ) تفاوت دارند که دچار تاشدگی روسمان می شوند و عملکردشان وابسته به نیکوتین آمید آدنین دی نوکلئوتید است. [ ۵]
جهش های ارثی در ژن FUS که یک پروتئین متصل شونده به آران ای/دی ان ای را می سازد، در بروز بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک ( ALS ) مؤثر است. [ ۶] FUS در پاسخ جبرانی هنگام صدمه دیدن دی ان ای نقش بسیار مهمی دارد، از جمله واکنش مستقیمی که با هیستون دِاَستیلاز ۱ ( HDAC1 ) ایجاد می کند. [ ۶]
بیماری آتاکسی - تلانژکتازی در اثر جهش در ژن ATM رخ می دهد. این ژن برای بازسازی دی ان ای لازم است. [ ۷] جهش در این ژن سبب می شود تا یاخته های عصبی شروع به تجمیع هیستون دِاَستیلاز ۴ ( HDAC4 ) کنند که استیلاسیون هیستون را تشدید کرده بیان ژنی را در ساخته های عصبی دگرگون می کند و به این ترتیب زمینه برای تخریب عصبی و بروز بیماری آتاکسی - تلانژکتازی مهیا می شود. [ ۸]
داروهای بازدارندهٔ هیستون داستیلاز، سابقه ای طولانی در روان پزشکی و عصب شناسی برای درمان برخی بیماری های خُلق و تشنج ها دارند. یک نمونه از این داروها والپروات است.
در عصر حاضر پژوهش هایی بر روی این بازدارنده ها جهت درمان بیماری های تخریبی عصبی[ ۹] [ ۱۰] و درمان سرطان ها[ ۱۱] [ ۱۲] انجام شده است.
wiki: هیستون داستیلاز