هیرمان

زنده باد ایرانشهر

در اینکه مردم شریف لر زبانی دست نخورده تر از فارسی دارند شکی نیست چرا که کمتر در معرض تاخت و تاز بوده اند و بدون شک بخش های شایان توجهی از زبان های کهن ایرانی را در خود نهفته دارند ولی سخن شما باز هم کامل درست نیست.
بیشتر واژگانی که نام بردید در ادب فارسی و شاهنامه فردوسی به کار رفته اند یا در گویش های فارسی زنده اند.
پسین هنوز در گویش روزانه یزدی و کرمانی عادی است.
مینه همان منش و مینو در فارسی نو است که از منیدن میاید.
ویر به همین شکل در اشعار فردوسی به کار رفته ولی در گفت و گوی روزانه به "بر" تحریف شده.
"از بر کردن" همان "از ویر کردن" است.
پتی به معنی لخت و عریان در تمام گویش های فارسی کاربرد دارد و حتی کودکان هم آن را می دانند!
منتها به صورت ترکیب به کار می رود "لخت و پتی!"
اشکستن در اشعار فارسی به کار رفته ولی برای تلفظ آسان تر به شکستن تبدیل شده البته اگر بدان پیشوند ب بیفزاییم ب شکستن تلفظ میشود که باز به تلفظ قدیمی نزدیک تر است.
این را هم بیفزایم "ایدن" و "تن" که مصدرسازهای فارسی و لری هستند نخستین بار در زبان های ایرانی میانی "پهلوی اشکانی/پارسی ساسانی" دیده شده اند و فارسی باستان پسوند تن را داشت ولی هنوز مصدر را به این شکل توسعه نداده بوده.
حالا مختصری درباره واژه ویر
این واژه در شعر فارسی به کار رفته به همین شکل
مثالی از امثال قرآن تو را
نمودم بر آن بنگر ای تیزویر ( ناصرخسرو )
بپرسید نامش ز فرخ هجیر
بگفتا که نامش ندارم به ویر ( فردوسی )
در گفتار روزانه به بر تحریف شده
"از بر کردن"
به شکل ezberlemek به ترکی استانبولی هم وام داده شده از فارسی
پیشنهاد داده اند برای واژه حافظه از ویر و برای خاطره از یاد بهره ببریم که نیکوست و زبان را پربار تر میکند.
و اما پایان کلام
ما یک مردم هستیم و نباید به خاطر تعصبات کور بر سر و کله هم بزنیم.
سپاس!

زبان لری خود از زنجیره زبان ها و گویش ها و لهجه ی های فراوان تشکیل شده پس چطور میتواند گویشی از فارسی کنونی باشد که تنها یک زبان است و زیر مجموعه ی خاصی ندارد؟
زبان لری خود به زبان های بختیاری ( که زبان بختیاری نیز به گویش های هفت لنگ، چهار لنگ، میوندی، رامهرمزی، بغدادی، مناری، خسرویگ، کیانی، کیارسی، هزاراسپی و. . . تقسیم میشود ) ، زبان لری فیلی، زبان لری لکی، زبان لری کهگیلویه، زبان لری دشتستانی و. . . تقسیم میشود که البته باز هم این انقسام تا گویش های دیگر و لهجه ها ادامه دارد که جای آن اینجا نیست.
در ضمن باید بگم که به نظر بنده پارسی حقیقی میان مردم لر تحت عنوان زبان لری تکلم میشود و عملا فارسی امروزی از لحاظ دستور زبان، لغات و اصطلاحات و. . . به سان زبان لری نبوده و نیست و نسبت به زبان های لری کم تر ریشه ی نیا ایرانی خود را حفظ کرده است. این ادعا را افراد محقق نیز تایید نموده اند که اگر یک سیر کوچک هم در میان زبان لری بختیاری ( یکی از زبان های لری ) کنیم متوجه صحت این موضوع خواهیم شد.
پارسی باستان:مَنَه
لری بختیاری:مَنَه
فارسی امروزی:اندیشه، فکر
پارسی باستان:پاپا
لری بختیاری:پاپا
فارسی امروزی: پدربزرگ
پارسی باستان:اَکّارِستن، اِشکَستن
لری بختیاری:کَهرِسن، اِشکَسِن
فارسی امروزی:شکستن
پارسی باستان:پاداچا
لری بختیاری:پَداچ
فارسی امروزی:پیاز
پارسی باستان:میٚرَگ
لری بختیاری:میٚرگ
فارسی امروزی: شوهر
پارسی باستان:ایوارَگان، پَسینَگ
لری بختیاری:ایۆارَگ، پِسین
فارسی امروزی:بعد از ظهر
پارسی باستان:پَتی
لری بختیاری:پَتی
فارسی امروزی:خالی
و. . . . بسیار کلمات دیگر از این قبیل
در ضمن واژه ترکیبی هیرمان یا ویرمان لری و صددرصد لریست زیرا واژه ویر در لری بختیاری و لری جنوبی و هیر در لری شمالی به معنای یاد و خاطره و حواس است و مان پسوندی به معنای تاکید بر طول عمر، وزن، حجم و. . . دارد. ویر مان یا هیر مان یعنی یادی ابدی و ماندگار می باشد و همخانواده این واژه نیز هاویر به معنای با یاد و هوش بزرگ است. همچنین واژه ی ویرین یا هیرین که از اسامی لری هم هست به معنای باهوش و حواس جمع و کنایه از زیرک و ناقلا در فارسی است. این واژه مرکب نیز از دو بخش ویر یا هیر ( به معنای یاد، هوش، حواس ) و پسوند کهن این که دلالت بر یک چیز را صدق میکند ترکیب یافته است. این واژه عملا در فارسی امروزی هیچ کاربردی ندارد. هیچ فارسی نمی گوید ژِ ویروم رَئذ بلکه میگن یادم رفت.
خلاصه اینها مدارک مختصری بودند که نگاشتم اگر مدرکی دارید رو کن و اگر نه از روی تعصب کورکورانه حرفی نزنید.

اَرسِنیک:اشک پاک
هریکان ( در لهجه ی زبان لری هریکُو هست ) :خندان
هِریکا:کسیکه میخندد
هریکنا:کسیکه میخنداند
هاویر:دریادمانده
لورنا:سهمگین
و. . .