هزارلا

هَزارلا ( نام علمی: Omasum ) سومین معدهٔ حیوانات چهارمعده ای ( نشخوارکنندگان ) است که بین نگاری و شیردان قرار دارد. هزارلا از نگاری بزرگ تر و حجیم تر است. نام دیگر هزارلا، سی تو است.
هزارلا اندامی است کروی شکل و دارای بافت عضلانی که سطح این عضو از پرزهای کوتاه پوشیده شده است. وظیفه اصلی هزارلا کاهش اندازه ذرات غذا و جذب مقداری آب می باشد. چین های فراوان سطح هزارلا ذرات گواردنی را به دام انداخته و با این کار بیشترین مقدار مواد مغذی را از آن ها جذب می کنند. هزارلای گاو بیش از یک صد لایه دارد.
هزارلا عضوی است مدور و بیضی شکل که در جهت عرضی پهن و دارای یک محور خمیده با تقعر قدامی که در جهت بطنی به چپ منحرف می باشد. هزارلا در سمت راست خط فرضی بدن قرار دارد. از نظر توپوگرافی از جلو دنده ۸ تا دنده ۱۱ کشیده شده است و ۷٪ حجم معده را تشکیل می دهد و توپی شکل است.
هزارلا در بخش قدامی نیمه راست حفره شکمی جایی گرفته و قسمتی از هیپوکنر راست، نیمه راست و منطقه کوچکی از نیمه چپ ناحیه عقب جناغی را اشغال می نماید در جهت پشتی به چند سانتی متر بالاتر از نیمه ارتفاع سینه می رسد. در جهت شکمی در فضای بین منتهی الیه جناغی هشتمین و دهمین دند ه می رسد. مجاورت هزارلا با سایر اندام ها به طور خلاصه عبارتست از: در سمت چپ با کیسه شکمی شکمبه، در سمت قدامی و پشتی با کبد، در سمت قدامی و شکمی با نگاری، در سمت شکمی با شیردان، در سمت خلفی با پیلور و اولین بخش دوازدهه، در سمت پشتی خلفی با قوس های روده باریک و در سمت راست با حجاب حاجز تماس دارد.
مخاطات هزارلا دارای چین های پهن است که این صفحات داخل هزارلا دارای یک رشته ماهیچه های صاف است که عمده وظیفه هزارلا بازجذب آب و مواد است. غذا در داخل هزارلا به وسیلهٔ انقباض این عضلات خرد و آبگیری می شود.
پس از اینکه مواد غذائی کاملاً جویده شد ناودان مری لقمهٔ جویده شده ( پس از نشخوار ) را به هزارلا می رساند. هزارلا در حدود ۲۰ لیتر گنجایش دارد و دارای مقدار زیادی لایه های ماهیچه ای قوی شبیه صفحه های کتاب است که مواد غذایی وارده را فشار داده و آب آن ها را جذب می کنند. هزارلا هیچ نوع مادهٔ ترشحی ندارد، ولی مقدار زیادی از آب و بعضی از اسیدهای آلی به وسیلهٔ هزارلا جذب می شوند.
هزارلا صفحه هایی ماهیچه ای به نام لامینا دارد که وجود این پرده ها باعث می شود که سطح قابل جذب هزارلا به نسبت چندین برابر افزایش یابد. به همین جهت محتویات آن بسرعت آب خود را از دست می دهند؛ و آب همراه مواد از مخاطات هزارلا جذب می گردد.