هاتوری هانزو

هاتوری هانزو ( در ژاپنی: 服部半蔵 ) ، هاتوری ماسانوری ( به ژاپنی: 服部正成 ) ( زادهٔ ۱۵۴۲ - درگذشتهٔ ۱۵۹۶ ) را شاید بتوان پرآوازه ترین نینجای ژاپنی تا به امروز نامید. از زندگی وی داستان های زیادی روایت شده است که بیشتر مبنایی تخیلی دارند. در این داستان های حماسی، وی رئیس گروه بسیار معروفی از نینجاهای ژاپنی بوده که برای مردم فقیر می جنگیدند.
هاتوری هانزو فرزند هاتوری یاسوناگا از سامورایی ها و در حقیقت نینجاهای وفادار خاندان پرنفوذ ماتسودایرا ( که بعدها به توکوگاوا تغییرنام دادند ) در حوالی ۱۵۴۲ در استان میکاوا ( Mikawa ) در یک خانوادهٔ نینجا در دهکدهٔ کوهستانی ایگا متولد شد. لقبش هانزوی اهریمن بود. او در پی رشد نفوذ سیاسی خاندان هاتوری تلاش ها و جنگ های زیادی از جمله نبرد آنه گاوا و نبرد میکاتاگاهارا کرد و در نتیجه به مقام جونین یا سردستهٔ اصلی نینجاها در طایفهٔ هاتوری رسید - طایفه ای که همراه با خانواده های فوجی بایاشی ( Fujibayashi ) و موموچی ( Momochi ) یکی از خانواده های اصلی مکتب نینجوتسوی «ایگا ریو نینپو» بود. او رهبری قدرتمند، تدبیرگر نظامی بسیار زیرک و همچنین در هنر جنگ با نیزه ( yarijutsu ) استادی بی بدیل بود. زمانی که ایه یاسو توکوگاوا دولت نظامی خود را در ادو ( Edo ) یا همان توکیوی امروزی برقرار کرد، او به فرماندهی محافظان مخصوص و نینجاهای دستگاه حکومت شوگونی توکوگاوا منصوب شد. در تاریخ ژاپن، هاتوری را بیشتر به علت کمک و وقف کردن خود و نینجاهای تحت اختیارش به شوگون ایه یاسو توکوگاوا، به وجودآورندهٔ حکومت نظامی شوگونی توکوگاوا که ژاپن را بین سال های ۱۶۰۳ تا ۱۸۶۷ اداره کرد، می شناسند. او یک نینجای فوق العاده ماهر و طراح بی نظیر استراتژی های جاسوسی و ضد اطلاعات و استاد مجموعه هنرهای رزمی کهن نینجوتسو بود. همچنین در کوه های منطقهٔ ایگا ( Iga ) مراکز تمرینی بزرگی برای آموزش مهارت های سری نینجوتسو برپا کرد. در حقیقت هاتوری هانزو مغز متفکر تاکتیک های جاسوسی شوگون و در خفا مشاور نظامی ارشد او نیز بود. در بحبوحهٔ جنگ داخلی ابتدای قرن شانزدهم ژاپن که یکی از مهمترین و پیچیده ترین دوره های تاریخ ژاپن است، هزاران نینجا در هر دو منطقهٔ کوهستانی کوگا و ایگا حضور داشتند. به واسطهٔ ارتباطات خویشاوندی و منافع ناحیه ای، ائتلافی میان طوایف این دو ناحیه شکل گرفت. از سال ها قبل نینجاها طی دوران پر از ستم و شکنجهٔ نیروهای خود توسط سلسلهٔ شوگونی آشیکاگا در سال های پایانی دورهٔ موروماچی ( Muromachi ) یعنی از ۱۳۳۷ تا ۱۵۳۷ میلادی، به طور عمده توسط دایمیوها ( Daimyo ) ( اربابان زمیندار و رؤسای قبایل ) به خدمت گرفته شده بودند. این رویّه در سراسر کشور رواج یافت. در حقیقت، پس از آنکه دهکده های منطقهٔ ایگا حدود بیست سال قبل از آن توسط اودا نوبوناگا ( Oda Nobunaga ) یکی از سرداران جنگی پر قدرت آن زمان، در طی واقعه ای فجیع به نام "آشوبِ ایگا در سال تِنشو" ( Tensho Iga no Ran ) به خاک و خون کشیده شده بودند، نینجاهای زیادی بودند که می خواستند زیر نظر یک دایمیوی قدرتمند و پرنفوذ فعالیت کرده و خانواده ها و مکاتب باستانی خود را از خطر نابودی و فراموشی حفظ کنند. هاتوری هانزو نیز در بیست سال پایانی قرن شانزدهم با جانفشانی های متعدد و هوشمندی بسیار جایگاه خود را در خاندان توکوگاوا محکم کرد و پس از رسیدن توکوگاوا ایه یاسو به مقام سپهسالاری ( شوگونی ) یا فرمانده کل قوای ژاپن در ۱۶۰۳، چشم و گوش پنهان او شد. با این وجود، پس از مرگ هانزوی پدر ( هاتوری هانزو ماساناری اول ) پسران او ( هاتوری هانزو ماساناری دوم و هاتوری هانزو ماساشیگه ) نتوانستنند در رهبری خاندان هاتوری و طوایف نینجای وابسته به آنها، قدرت پدر را حفظ کنند و البته حکومت بسیار محافظه کار توکوگاوا نیز به اندازهٔ هانزوی اول به آن ها اعتماد نداشت. به تدریج تا نیمهٔ قرن هفدهم، ستاد مرکزی رهبری خاندان هاتوری به دلیل شورش ها و اختلافات داخلی از هم پاشید و اصلی ترین محور مکتب نینجوتسوی ایگا ریو نینپو به شاخه ها و دسته های مختلفی تقسیم شد. برخی از آن ها مانند مکتب کیشو ریو از منطقهٔ ایگا اوئِنو به استانهای همجوار کوچ کردند، مجموعه ای سری از آموزش های سینه به سینهٔ کهن نینجوتسو را جمع آوری کردند و به صورت طومار و کتاب نوشتند ( مانند "شونینکی" نوشتهٔ ناتوری سانجورو ماسازومی رهبر طایفهٔ کیشو ) و کم کم به شکل بازرگان و کشاورز و صنعتگر و بازیگر تئاتر همرنگ مردم شدند. بعضی به ولایات شمالی ژاپن مانند فوکوشیما، ایواته و یاماگاتا مهاجرت کردند و با نیروهای باقی ماندهٔ رقیب قدیمی خود یعنی نینجاهای فوما دسته های چریکی و راهزنی تشکیل دادند و باقی آن ها به طور گسترده در سراسر ژاپن پراکنده شدند. عدهٔ کمی از زبده ترین و وفادارترین آن ها به همراه اندک نینجاهای کوگای باقی مانده در کیوتو، اوزاکا و اِدو ( توکیو ) مأموران نظمیه ( مِتسوکه ) و بازجو شدند و چند دستهٔ دون پایه نیز شبکه های تبهکاری و مافیایی قدرتمندی را به وجود آوردند که ما در قرون نوزدهم و بیستم آن ها را به نام یاکوزا می شناسیم. پس از افول قدرت خانوادهٔ هاتوری عمدهٔ نقش آن ها در حکومت توکوگاوا را خانوادهٔ یاگیو، تا ابتدای قرن نوزدهم به عهده داشت.