نقض العثمانیه

[ویکی نور] "نقض العثمانیه"، ردیه ای است که ابوجعفر محمد بن عبدالله اسکافی بر کتاب "عثمانیه" جاحظ نوشته است. از متن این رساله ظاهرا جزئی از آنچه ابن ابی الحدید در جاهای مختلف شرح نهج البلاغه از آن نقل کرده، در دست نیست و تنها نسخه شناسایی شده آن نیز بر گرفته از همین کتاب است. دو گردآوری از نقض العثمانیه بر مبنای منقولات ابن ابی الحدید صورت گرفته و به چاپ رسیده است:
1- ضمیمة العثمانیه جاحظ که در سال 1374ق در قاهره به کوشش عبدالسلام هارون منتشر شده است.
2- در مجموعه رسائل جاحظ که به کوشش حسن سندوبی به سال 1352ق در قاهره چاپ شده است.
ردیه های دیگری نیز بر کتاب عثمانیه جاحظ نوشته اند و جالب این جاست که خود جاحظ نیز ردیه ای بر این رساله دارد (دایرةالمعارف بزرگ اسلامی: ج 8، ص 343).
موضوع کتاب کلامی (معتزلی) می باشد که مؤلف محترم با انگیزه پاسخ به ادعاهای دروغین جاحظ درباره اعتقادات عثمانیه نگاشته است. در این کتاب به هیچ باب و فصلی اشاره نشده است و مؤلف، موردی به موضوعی اشاره کرده و سپس به پاسخ آن پرداخته است.

[ویکی فقه] نقض العثمانیه (کتاب). نقض العثمانیه، ردیه ای است که ابوجعفر محمد بن عبدالله اسکافی بر کتاب عثمانیه جاحظ نوشته است.
از متن این رساله ظاهرا جزئی از آنچه ابن ابی الحدید در جاهای مختلف شرح نهج البلاغه از آن نقل کرده، در دست نیست و تنها نسخه شناسایی شده آن نیز بر گرفته از همین کتاب است. دو گردآوری از نقض العثمانیه بر مبنای منقولات ابن ابی الحدید صورت گرفته و به چاپ رسیده است: ۱- ضمیمة العثمانیه جاحظ که در سال ۱۳۷۴ ق در قاهره به کوشش عبدالسلام هارون منتشر شده است. ۲- در مجموعه رسائل جاحظ که به کوشش حسن سندوبی به سال ۱۳۵۲ ق در قاهره چاپ شده است. ردیه های دیگری نیز بر کتاب عثمانیه جاحظ نوشته اند و جالب این جاست که خود جاحظ نیز ردیه ای بر این رساله دارد موضوع کتاب کلامی (معتزلی) می باشد که مؤلف محترم با انگیزه پاسخ به ادعاهای دروغین جاحظ درباره اعتقادات عثمانیه نگاشته است. در این کتاب به هیچ باب و فصلی اشاره نشده است و مؤلف، موردی به موضوعی اشاره کرده و سپس به پاسخ آن پرداخته است.
گزارش محتوا
جاحظ، همانگونه که خود تصریح کرده، مقصودش از تالیف و نوشتن، بیشتر سرگرمی و اسطوره سازی بود و نه تعلیم و تربیت چنانچه شاگردش ابن قتیبه دینوری در کتاب مختلف الحدیث: ص۵۹ درباره وی می نویسد: تجده فی کتبه للمضاحیک و العبث... نوشته هایش شبیه طنز و بیهوده گوئی بود. در عصر جاحظ ، عباسیان با طرفداری صوری از علویان، پیروان آنها را سرکوب کردند و با سرگرم کردن علما و دانشمندان به بحث های حاشیه ای عقاید و کلام و مجادله و گاه منازعه ، آنها را از پرداختن به مسائل اساسی و سرنوشت ساز زعامت و خلافت بازداشته بودند. بدین سبب برای امثال جاحظ فضای باز مناسبی ایجاد شد تا آنچه عباسیان می خواهند، به نگارش درآورند که یکی از آن نوشته ها کتاب عثمانیه بود که در آن به تبیین و تدوین اعتقادات پوچ عثمانیه پرداخت. هر خواننده ای در نگاه اول می فهمد که کتاب پر از سفسطه گری، اخبار دروغ و اراجیف عجیبه ای است.