نقد الرجال

[ویکی فقه] حسینی تفرشی، سید میرمصطفی (زنده در ۱۰۴۴ ق) مؤلف کتاب رجالی، نقد الرجال، می باشد.
مؤلف در این کتاب روش نقد و تحقیق را با محکم ترین ادله، قوی ترین مبانی و کوتاه ترین الفاظ در پیش گرفته است. خود وی درباره ویژگی های کتابش چنین می فرماید: «تردیدی نیست که علم حدیث از شریف ترین علوم است و حکم به صحت و ضعف احادیث متوقف است بر آگاهی از احوال رجال. من هرگاه به کتب رجال نگاه کردم، دیدم که بعضی از آنها غیر مرتب اند. گذشته از این، این آثار همراه با تکرار و اشتباه هستند و مباحث بعضی از آنها گرچه ترتیب خوبی دارند، اما دارای اغلاط بسیارند. به علاوه، این آثار مشتمل بر اسامی تمام رجال نیستند. لذا تصمیم گرفتم که کتابی به رشته تحریر در آوردم که جامع و شامل تمام راویان ممدوح، مذموم، مهمل، و خالی از تکرار و غلط باشد».مولف احوال هر فرد را به صورت خلاصه و جامع آورده و اقوال علماء به خصوص علمای علم رجال را در مورد آن فرد آورده است.
محتوای کتاب
این کتاب، مشتمل بر فهرستی از اسامی ۶۶۰۴ نفر از رجال است که بر اساس ترتیب حروف الفبا تنظیم شده و در وصف هر شخصیت، عبارت علمای رجال به همراه مدح یا ذم و یا مهمل بودن وی بیان شده است.خاتمه کتاب، شامل چند فایده رجالی است که عبارت اند از:اسامی ائمه (علیهم السّلام) و تاریخ زندگی آنان، به همراه تعیین مراد از القاب مشهور بعضی از ائمه (علیهم السلام)؛شرح مشیخه شیخ طوسی و شیخ صدوق؛طریق مصنف به کتاب های روایی.مرحوم عبدالنبی کاظمی (م ۱۲۵۶ ق)، در تکمیل این کتاب، تکملة نقد الرجال را تالیف نموده است.
شروح و تعلیقات
بر این کتاب، حاشیه هایی نوشته شده که عبارت اند از:حاشیه محمد تقی مجلسی (م ۱۰۷۰ ق).حاشیه عنایة الله قهپایی (ق ۱۱).حاشیه سید نعمت الله جزایری (م ۱۱۱۲ ق).حاشیه سید عبدالله جزایری شوشتری (م ۱۱۷۳ ق).حاشیه محمدعلی بهبهانی کرمانشاهی (م ۱۲۱۶ ق).حاشیه میرزا نصرالله حسینی (زنده در ۱۲۳۹ ق) با عنوان رجال المیرزا نصر الله.حاشیه حسین حسینی خراسانی (م ۱۲۵۸ ق).حاشیه محمدجعفر شریعتمدار استرآبادی (م ۱۲۶۳ ق).حاشیه سید محمدشفیع محدث جزایری شوشتری (م ۱۲۷۴ ق).حاشیه سید شفیع بن محمد بن عبد الکریم جزایری (م - ق ۱۳) با عنوان رجال السید شفیع.حاشیه علی بن محمدجعفر شریعتمدار استر آبادی (م ۱۳۱۵ ق) با عنوان المبدا و المآل.محقق تهرانی در الذریعة ، این کتاب را با عنوان رجال التفرشی و نیز با عنوان رجال السید میر مصطفی فهرست نموده است.
وضعیت نشر
...

[ویکی اهل البیت] سید میر مصطفی بن حسین حسینی تفرشی.(بعد 1044 ق)
وی یکی از اکابر علمای شیعه در قرن یازدهم و از مبرزترین شاگردان محقق عبداللّه بن حسین تستری و شیخ عبدالعالی بن حسین بن عبدالعالی کرکی بوده است. او با دانشمندان بزرگی معاصر بود که از آن جمله اند: عاملی میرزا محمد بن علی بن ابراهیم استرآبادی، شیخ بهاءالدین محمد بن حسین بن عبدالصمد حارثی، مرحوم علامه شیخ محمدتقی مجلسی.
مرحوم محقق اردبیلی درباره وی فرموده است «او سید اجل، جلیل القدر، رفیع الشأن عظیم المنزلة، فاضل کامل است و مقام وی بالاتر از آن است که بتوان او را توصیف کرد». مرحوم میرزا عبداللّه افندی گفته است: «وی عالم محقق و ثقه و فاضل است».
علامه شیخ عبدالله بن حسین شوشتری، علامه عبدالعالی بن علی بن حسین بن عبدالعالی عاملی کرکی.
مؤلف در این کتاب روش نقد و تحقیق را با محکم ترین ادله، قوی ترین مبانی و کوتاه ترین الفاظ در پیش گرفته است. خود وی درباره ویژگی های کتابش چنین می فرماید: «تردیدی نیست که علم حدیث از شریف ترین علوم است و حکم به صحت و ضعف احادیث متوقف است بر آگاهی از احوال رجال. من هرگاه به کتب رجال نگاه کردم، دیدم که بعضی از آن ها غیرمترتب اند. گذشته از این، این آثار همراه با تکرار و اشتباه اند و مباحث بعضی از آن ها گرچه ترتیب خوبی دارند، اما دارای اغلاط بسیارند. به علاوه، این آثار مشتمل بر اسامی تمام رجال نیستند. لذا تصمیم گرفتم که کتابی به رشته تحریر درآوردم که جامع و شامل تمام راویان ممدوح، مذموم، مهمل و خالی از تکرار و غلط باشد».
حاشیه ملا محمدتقی بن مقصود علی مجلسی اصفهانی، حاشیه سید عبدالله جزائری، حاشیه شیخ عبدالنبی، حاشیه محمدعلی کرمانشاهی و...
این کتاب به همت مؤسسه آل البیت علیهم السلام در قم انتشار یافته است.
محمدرضا ضمیری، کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی.

[ویکی نور] نقد الرجال، تألیف سید مصطفی بن حسین حسینی تفرشی از عالمان قرن یازدهم به زبان عربی است که توسط مؤسسه آل البیت مورد تحقیق قرار گرفته و منتشر شده است.
نویسنده به آغاز تألیف کتاب اشاره ای نکرده است و درباره فراغت از کتاب خود گفته که در ماه رمضان 1015ق از تألیف آن فراغت یافته است
هدف وی از تألیف این اثر، به گفته خودش، تدوین کتابی بوده که جامع تمامی راویان حدیث، به دور از خطا، همراه با نظم و ترتیب و دربردارنده آرای دانشمندان این علم باشد تا کمبود تألیفات پیشینیان را جبران کند. رجالیان مشهور، کتاب وی را بسیار سودمند و دقیق و از بهترین آثار در رجال شناسی دانسته اند
در نقد الرجال به صراحت یادآور شده که عمده محاسن کتابش، دستاوردهای شاگردی ملا عبدالله شوشتری است
او در نقد الرجال کوشیده است که با نگرشی انتقادی، اقوال و آراء مختلف را در ترتیبی نیکو و عباراتی جامع و کوتاه گرد آورد. شیخ حر عاملی و به تبع او افندی و استرآبادی گویند که تفرشی در این کتاب، کمتر به رجال متأخر از شیخ طوسی نظر داشته است. در برابر، خوانساری معتقد است که به نسبت دیگر کتاب های رجالی، تفرشی بیشتر به متأخران پرداخته و حتی به نظر می رسد که برخلاف دیگر رجالیان، قصدش جامعیت در ذکر علمای بزرگ متأخر بوده است

[ویکی شیعه] نقد الرجال (کتاب). نَقْدُ الرّجال، کتابی از مصطفی بن حسین تفرشی، در علم رجال. این کتاب که در قرن یازدهم هجری نوشته شده، رویکردی انتقادی به دیدگاه های مختلف دارد و آراء مختلف را به صورت منظم، جامع و کوتاه گرد آورده است. برخی از علماء، نویسنده کتاب را به جهت دقت علمی و دانش فراوانش ستایش کرده اند. محمد تقی مجلسی و سید نعمت الله جزایری و برخی دیگر از عالمان شیعه، حاشیه هایی بر نقد الرجال نوشته اند.
مصطفی بن حسین تفرشی از شاگردان ملا عبدالله شوشتری، رجالی مشهور است. او در سده های دهم و یازدهم قمری می زیسته و از ملا عبدالله شوشتری و محقق کرکی اجازه روایت داشته است. علمای پس از تفرشی، او را به دلیل دقت علمی و دانش فراوانش ستایش کرده اند. ملا عبدالله شوشتری هم بر مهارت او در علوم حدیث تأکید کرده است.
نقد الرجال، اسامی ۶۶۰۴ نفر از راویان حدیث را بر اساس ترتیب حروف الفبا مطرح کرده است. این کتاب در زمینه هر شخصیت، عبارت های علمای رجال درباره او و مدح یا ذم و یا مُهمَل بودن وی را بیان کرده است. در بخش پایانی کتاب، با عنوان خاتمه، شش مسئلهٔ رجالی مطرح شده است که عبارت اند از: