نفتا (سوخت). نفتا ( به انگلیسی: Naphtha ) به طبقه ای از سوخت های مایع هیدروکربنی با فراریت و اشتعال پذیری بالا گفته می شود که در برج تقطیر پالایش نفت خام بین گازهای سبک ( مثل ال پی جی ) و نفت سفید قرار می گیرد. بخش عمده میعانات گازی یعنی نفتی که از چاه گاز برداشت می شود، نیز از نفتا تشکیل شده است. این سوخت مایع از قطران زغال سنگ نیز قابل استحصال است.
نفتا کاربردهای متنوعی دارد. صنایع شیمیایی و پتروشیمی خریدار اصلی نفتا هستند که از آن به عنوان خوراک تولید فراورده های مختلف پتروشیمی از جمله حلال ها و رقیق کننده ها، مواد اولیه انواع پلاستیک، الیاف مصنوعی و الکل های صنعتی استفاده می کنند. برای مثال بخش عمده تینرهای رنگرزی از نفتا تشکیل می شود و بیشتر ترکیب های پلاستیکی اتیلنی با نفتا ساخته می شوند. [ ۱] همچنین با استفاده از فرایندهای کاتالیستی می توان نفتا را به بنزین های اکتان بالا و سوخت های نفتی دیگر نیز تبدیل کرد. نفتا حلالی بسیار نیرومند با کاربردهای متنوع است به همین جهت برای تولید مواد شوینده و تصفیه مواد هیدروکربنی دیگر نیز استفاده می شود. همچنین از آن برای تولید جلادهنده ها و لاک ها و به عنوان سوخت گرمایشی و پخت وپز ( مشابه گاز مایع و نفت سفید ) نیز استفاده می شود. [ ۲]
نفتا به طور دقیق شامل هیدروکربن های دارای ۵ تا ۱۲ اتم کربن می شود که نقطهٔ جوش آنها از ۳۰ تا ۲۰۰ درجه سانتیگراد متغیر است. به عبارت دیگر با اعمال حرارت به نفت خام از ۳۰ درجه تا ۲۰۰ درجه سانتیگراد و جداسازی بخش جوشیده از آن، نفتا به دست خواهد آمد. معمولاً ۱۵ تا ۳۰ درصد نفت خام در این حرارت به جوش می آید در نتیجه همین میزان از نفت خام را می توان به طور مستقیم به نفتا تبدیل کرد. البته باید توجه داشت که این محدوده با بنزین ( ۷۰ تا ۱۷۵ درجه ) و نفت سفید ( ۱۵۰ تا ۲۷۵ درجه ) تداخل دارد. اما نفتا در بازار معمولاً در دو نوع نفتای سبک ( بین ۳۰ تا ۶۰ درجه با هیدروکربن های ۵ و ۶ کربنی ) و نفتای سنگین ( بین ۹۰ تا ۲۰۰ درجه با هیدروکربن های ۶ تا ۱۲ کربنی ) عرضه می شود. [ ۳]
نفتا همچنین از اجزای واکسهای تمیزکننده کفش است و در برخی از فندکها به عنوان سوخت استفاده می شود. موتورهای توربین گاز نیز قادر به استفاده از نفتا هستند و یکی از انواع سوخت جت از نفتا تشکیل می شود.
ریشه واژهٔ نفتا به کلمهٔ فارسیِ «نفت» می رسد ( زبان پهلوی: "naft"، به معنی ""خیس"، "مرطوب"، و نیز "نفت"؛[ ۴] احتمالاً برگرفته از ایرانی باستان: "nafta*" ) ، که از طریق یونانی و لاتین به زبان های اروپایی وارد شده است. کلمهٔ نفت از دیرباز در اشاره به نفت های سبکی استفاده می شد که در منطقهٔ باکو و نقاط دیگر ایران از سطح زمین قابل برداشت بود و همین واژه از طریق نویسندگان یونانی و رومی به اروپا وارد شد. [ ۵] امروزه کلمهٔ نفتا در بسیاری از زبان های اروپایی از جمله روسی، ایتالیایی، اوکراینی، بلاروسی، لیتوانیایی، لِتونیایی، استونیایی، کرواتی، و بوسنیایی به معنی «نفت خام» است؛ درحالی که در آرژانتین، پاراگوئه و اروگوئه به بنزین، در بلغارستان و اسلواکی و جمهوری چک به سوخت دیزل ( گازوئیل ) ، و در لهستان به نفت سفید اشاره دارد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفنفتا کاربردهای متنوعی دارد. صنایع شیمیایی و پتروشیمی خریدار اصلی نفتا هستند که از آن به عنوان خوراک تولید فراورده های مختلف پتروشیمی از جمله حلال ها و رقیق کننده ها، مواد اولیه انواع پلاستیک، الیاف مصنوعی و الکل های صنعتی استفاده می کنند. برای مثال بخش عمده تینرهای رنگرزی از نفتا تشکیل می شود و بیشتر ترکیب های پلاستیکی اتیلنی با نفتا ساخته می شوند. [ ۱] همچنین با استفاده از فرایندهای کاتالیستی می توان نفتا را به بنزین های اکتان بالا و سوخت های نفتی دیگر نیز تبدیل کرد. نفتا حلالی بسیار نیرومند با کاربردهای متنوع است به همین جهت برای تولید مواد شوینده و تصفیه مواد هیدروکربنی دیگر نیز استفاده می شود. همچنین از آن برای تولید جلادهنده ها و لاک ها و به عنوان سوخت گرمایشی و پخت وپز ( مشابه گاز مایع و نفت سفید ) نیز استفاده می شود. [ ۲]
نفتا به طور دقیق شامل هیدروکربن های دارای ۵ تا ۱۲ اتم کربن می شود که نقطهٔ جوش آنها از ۳۰ تا ۲۰۰ درجه سانتیگراد متغیر است. به عبارت دیگر با اعمال حرارت به نفت خام از ۳۰ درجه تا ۲۰۰ درجه سانتیگراد و جداسازی بخش جوشیده از آن، نفتا به دست خواهد آمد. معمولاً ۱۵ تا ۳۰ درصد نفت خام در این حرارت به جوش می آید در نتیجه همین میزان از نفت خام را می توان به طور مستقیم به نفتا تبدیل کرد. البته باید توجه داشت که این محدوده با بنزین ( ۷۰ تا ۱۷۵ درجه ) و نفت سفید ( ۱۵۰ تا ۲۷۵ درجه ) تداخل دارد. اما نفتا در بازار معمولاً در دو نوع نفتای سبک ( بین ۳۰ تا ۶۰ درجه با هیدروکربن های ۵ و ۶ کربنی ) و نفتای سنگین ( بین ۹۰ تا ۲۰۰ درجه با هیدروکربن های ۶ تا ۱۲ کربنی ) عرضه می شود. [ ۳]
نفتا همچنین از اجزای واکسهای تمیزکننده کفش است و در برخی از فندکها به عنوان سوخت استفاده می شود. موتورهای توربین گاز نیز قادر به استفاده از نفتا هستند و یکی از انواع سوخت جت از نفتا تشکیل می شود.
ریشه واژهٔ نفتا به کلمهٔ فارسیِ «نفت» می رسد ( زبان پهلوی: "naft"، به معنی ""خیس"، "مرطوب"، و نیز "نفت"؛[ ۴] احتمالاً برگرفته از ایرانی باستان: "nafta*" ) ، که از طریق یونانی و لاتین به زبان های اروپایی وارد شده است. کلمهٔ نفت از دیرباز در اشاره به نفت های سبکی استفاده می شد که در منطقهٔ باکو و نقاط دیگر ایران از سطح زمین قابل برداشت بود و همین واژه از طریق نویسندگان یونانی و رومی به اروپا وارد شد. [ ۵] امروزه کلمهٔ نفتا در بسیاری از زبان های اروپایی از جمله روسی، ایتالیایی، اوکراینی، بلاروسی، لیتوانیایی، لِتونیایی، استونیایی، کرواتی، و بوسنیایی به معنی «نفت خام» است؛ درحالی که در آرژانتین، پاراگوئه و اروگوئه به بنزین، در بلغارستان و اسلواکی و جمهوری چک به سوخت دیزل ( گازوئیل ) ، و در لهستان به نفت سفید اشاره دارد.
wiki: نفتا (سوخت)