نظریه دینامو

در فیزیک، نظریه دینامو یا اصل نظری ژنراتور زمین؛ ( به انگلیسی: Dynamo theory ) مکانیسمی را پیشنهاد می کند که بر پایهٔ آن اجسام آسمانی؛ مثلاً یک سیاره در شرایط زمین یا یک ستاره مانند خورشید، یک میدان مغناطیسی ایجاد می کند. نظریهٔ دینامو فرایندی را توصیف می کند که طی آن یک سیالِ در حال چرخش، با قابلیت های همرفت و رسانایی جریان الکتریکی، می تواند یک میدان مغناطیسی را در مقیاس های زمانی نجومی ( تا زمانی که در چرخش است ) در خود حفظ کند. تصور می شود که مکانیسم دینام منشأ وجود میدان مغناطیسی زمین و میدان های مغناطیسی عطارد و سیاره های غول پیکر منظومهٔ شمسی است.
نظریه دینامو فرایندی را توصیف می کند که طی آن یک سیال در حال چرخش، که ویژگی های همرفتی و رسانایی الکتریکی را دارا است برای حفظ تداوم میدان مغناطیسی زمین به کار مشغول است. این نظریه برای توضیح حضور میدان های مغناطیسی غیرطبیعی دراز مدت در اجسام اخترفیزیکی نیز استفاده می شود. مایع رسانا در ژنراتور زمین آهن مایع در هسته بیرونی است و در ژنراتور خورشیدی گاز یونیزه شده در ناحیهٔ تاکوک لین است. نظریه دینامو در مورد اجسام اخترفیزیکی از معادلات مگنتوهیدروودینامیکی؛ برای بررسی چگونگی بازگرداندن میدان مغناطیسی در مایع به طور مداوم، می توان استفاده کرد. [ ۲]
زمانی باور کلی بر این بود که دوقطبی الکتریکی که بیشتر بر میدان مغناطیسی زمین تأثیرگذار است و در طول محور چرخش زمین ۱۱٫۳ درجه متمایل است، ناشی از مغناطیس بودن دائمی مواد در زمین می شود.