نسخ قران به قران

[ویکی فقه] نسخ قرآن به قرآن. نسخ حکمی قرآنی به وسیله آیه دیگر را نسخ قرآن به قرآن گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.
نسخ قرآن به قرآن، به معنای نسخ آیه ای از قرآن با آیه دیگری از قرآن است؛ برای مثال، حکم وجوب صدقه برای نجوا با پیامبر (صلی الله علیه وآله) که به وسیله آیه شریفه: (یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذا ناجَیْتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیْ نَجْواکُمْ صَدَقَةً؛ «تشریع گردیده بود؛ با آیه شریفه: (أَ أَشْفَقْتُمْ أَنْ تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیْ نَجْواکُمْ صَدَقات فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ تابَ اللّهُ عَلَیْکُمْ)... نسخ گردید.
نکته
جواز نسخ قرآن به قرآن، مورد اتفاق علمای شیعه و اهل سنت است و تنها «ابو مسلم اصفهانی» با استدلال به آیه شریفه: (لا یَأْتِیهِ الْباطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ) به امتناع معتقد شده است. اصولی ها در نقد نظر وی گفته اند: وجود نسخ نشان دهنده راه یابی باطل به قرآن نیست، و بهترین دلیل برای جواز نسخ قرآن به قرآن، وقوع آن در قرآن است.

[ویکی فقه] نسخ قرآن به قرآن (علوم قرآنی). نسخ آیه ای از قرآن به آیه دیگر را نسخ قرآن به قرآن گویند.
«نسخ قرآن به قرآن» که به آن «نسخ کتاب به کتاب» و «نسخ آیه به آیه» نیز می گویند، یکی از اقسام نسخ است.
نظرات
درباره این نسخ، سه نظر هست:۱. طرفداران نسخ می گویند نسخ قرآن به قرآن جایز است و واقع هم شده است. ابوجعفر نحاس علاوه بر قبول نسخ قرآن به قرآن، ۱۳۸ مورد از موارد نسخ قرآن را در کتاب الناسخ و المنسوخ برشمرده است.۲. عده ای معتقدند نسخ آیه به آیه، در قرآن وجود ندارد. عبدالکریم خطیب با توجیه آیه (مَا نَنسَخْ مِنْ آیَةٍ اَوْ نُنسِهَا نَاْتِ بِخَیْرٍ مِّنْهَا اَوْ مِثْلِهَا...) آیات ناسخ و منسوخ را مورد بحث قرار داده و در صدد اثبات عدم نسخ آن ها برآمده است.۳. دسته سوم همچون آیت الله خویی رحمة الله علیه ضمن پذیرش نسخ آیه به آیه (مانند آیه نجوا ) نسخ بسیاری از آیات را قبول ندارند و با کسانی که به علت وجود تنافی ظاهری بین برخی از آیات، ملتزم به نسخ شده اند، مخالفند و می گویند در بسیاری از موارد نسخ، در معانی آیات، تامل کافی نشده است، و گفته اند آیه متاخر، حکم آیه متقدم را نسخ کرده است؛ زیرا بسیاری از آیات، عام و خاص و مطلق و مقید هستند، نه ناسخ و منسوخ .